Phụ nữ ở Gaza: 'Đôi khi tôi cần băng vệ sinh và xà phòng hơn là thức ăn'

Phụ nữ và trẻ em giữa cảnh đổ nát ở Gaza

Nguồn gốc của sự lo lắng và cô lập

Hơn 28.000 phụ nữ và trẻ em gái đã thiệt mạng ở Gaza kể từ khi chiến tranh nổ ra vào tháng 10/2023, tức là trung bình mỗi giờ có 1 phụ nữ và 1 trẻ em gái bị thiệt mạng trong các cuộc tấn công của lực lượng Israel.

Trong số những người thiệt mạng, có hàng nghìn người là bà mẹ, để lại những đứa trẻ mồ côi. Kể từ khi lệnh ngừng bắn sụp đổ vào tháng 3/2025, tình hình ở Gaza ngày càng xấu đi. Người dân ở Gaza đang rơi vào tình trạng cạn kiệt lương thực và nhu yếu phẩm thiết yếu, nguy cơ nạn đói ngày càng gia tăng.

Điều này đồng nghĩa với hơn 1 triệu phụ nữ và trẻ em gái đang phải đối mặt với tình trạng đói nghèo thảm khốc. Nhóm đối tượng dễ bị tổn thương này bị mắc kẹt, phải di dời, tỷ lệ tử vong ở bà mẹ tăng cao và thiếu nghiêm trọng các cơ chế an toàn.

Kể từ ngày 2/3/2025, Israel đã áp đặt lệnh phong tỏa viện trợ hoàn toàn đối với Gaza khiến nguồn cung cấp vệ sinh, bao gồm cả băng vệ sinh, bị cạn kiệt. Gần 90% cơ sở hạ tầng nước và công trình vệ sinh ở Gaza đã bị phá hủy hoặc hư hỏng một phần, nhiên liệu để bơm nước và phân phối đã cạn kiệt.

Cứ 10 hộ gia đình thì có đến 9 hộ phải đối mặt với tình trạng thiếu nước nghiêm trọng. Phụ nữ và trẻ em gái buộc phải tự lo cho kỳ kinh nguyệt của mình mà không có nước sạch, xà phòng, đồ dùng vệ sinh. Nhiều người mô tả kỳ kinh nguyệt là nguồn gốc của sự lo lắng và cô lập.

"Tôi bắt đầu hành kinh khi đang ở trong một nơi trú ẩn đông đúc. Tôi chỉ có một miếng băng vệ sinh, vì vậy tôi đã bọc nó bằng giấy vệ sinh để dùng lâu dài. Tôi không thể tắm rửa và cơn đau bụng kinh thì khủng khiếp. Tôi ngồi lặng lẽ khóc cho đến cuối ngày", một cô gái trẻ ở Gaza cho biết.

Phụ nữ ở trại tị nạn Khan Younis trong bối cảnh thiếu hụt trầm trọng các vật dụng vệ sinh

Có khoảng 700.000 phụ nữ và trẻ em gái trong độ tuổi có kinh nguyệt ở Gaza - bao gồm hàng nghìn người lần đầu có kinh nguyệt. Họ phải sống dưới bom đạn và trong các trại tị nạn không đảm bảo vệ sinh, chật chội, mà không có không gian thay đồ riêng tư.

Một bác sĩ ở Gaza đã chia sẻ với Quỹ Dân số Liên hợp quốc (UNFPA): "Mỗi ngày, tôi chứng kiến phụ nữ phải vật lộn với kinh nguyệt, mang thai và sinh con trong điều kiện tồi tệ. Là một phụ nữ, tôi cảm nhận điều này sâu sắc. Đây phải là những trải nghiệm tự nhiên, không phải là nguồn gốc của sự đau khổ.

Tôi nhìn thấy sức mạnh trong đôi mắt của những người phụ nữ nhưng tôi cũng nhìn thấy nỗi đau sâu sắc và sự tước đoạt phẩm giá. Trong các trường hợp khẩn cấp, phụ nữ và trẻ em gái là những đối tượng dễ bị tổn thương nhất. Tôi hiểu cảm giác đến kỳ kinh nguyệt mà không được dùng băng vệ sinh".

Mỗi tháng, Gaza cần hơn 10 triệu băng vệ sinh, nhưng chỉ đáp ứng được chưa đến ¼ số này. Nhiều phụ nữ và trẻ em gái buộc phải sử dụng quần áo cũ, vải rách hoặc miếng bọt biển, thường xuyên tái sử dụng chúng mà không có điều kiện giặt sạch.

"Tôi đã xé chiếc áo duy nhất của mình thành nhiều mảnh để các con gái tôi có thể dùng thay cho băng vệ sinh", một người cha có 4 cô con gái, phải dời khỏi nhà ở Jabalia, phía Bắc Gaza, cho biết.

Những giải pháp tạm thời này có thể gây ra các bệnh nhiễm trùng đường sinh dục, lây truyền bệnh qua đường tình dục và đường tiết niệu, có thể dẫn đến các biến chứng phụ khoa. Ước tính hàng nghìn phụ nữ ở Gaza phải chịu đựng cảnh này, nhiều người trong số họ không được điều trị do hệ thống y tế sụp đổ.

Trong những nơi trú ẩn quá đông đúc, sự riêng tư gần như không tồn tại. "Không có sự riêng tư. Tôi phải đợi đến lượt ở phòng vệ sinh hàng giờ chỉ để thay đồ hoặc tắm rửa", một cô gái chia sẻ. Một người khác nghẹn ngào: "Tôi dùng những mảnh quần áo của mình thay vì băng vệ sinh... và tôi bị nhiễm trùng".

Tác động tâm lý cũng nghiêm trọng không kém. Phụ nữ và trẻ em gái nói về sự xấu hổ, sự lo lắng kéo dài. Một cô gái tuổi vị thành niên đã bày tỏ sự thất vọng và bất lực mà nhiều người cảm thấy: "Mỗi lần đến kỳ kinh nguyệt, tôi ước mình không phải là con gái".

Cần đảm bảo sức khỏe kinh nguyệt cho phụ nữ Gaza

Những người phụ nữ, trẻ em giữa cảnh đổ nát ở Gaza

UNFPA vẫn luôn đi đầu trong công tác ứng phó tại Gaza. Với tư cách là đơn vị đồng lãnh đạo trong công tác điều phối phòng, chống bạo lực trên cơ sở giới, UNFPA đang nỗ lực đảm bảo sức khỏe kinh nguyệt được lồng ghép đầy đủ vào hoạt động hỗ trợ nhân đạo tại Gaza.

Kể từ tháng 10/2023, hơn 300.000 phụ nữ và trẻ em gái đã nhận được nguồn cung cấp băng vệ sinh dùng một lần trong 2 tháng và hơn 12.000 bà mẹ mới sinh đã được cung cấp bộ dụng cụ sau sinh, hỗ trợ họ vượt qua giai đoạn dễ bị tổn thương sau khi sinh con.

UNFPA cũng phân phối đồ dùng vệ sinh kinh nguyệt, cùng với tiền mặt và hỗ trợ phiếu mua hàng để giúp hơn 150.000 phụ nữ và trẻ em gái đáp ứng nhu cầu vệ sinh cơ bản của họ. Nhờ sự hỗ trợ này, những phụ nữ phải di dời có thể mua những thứ họ cần, từ băng vệ sinh và xà phòng đến đồ lót và khăn tắm.

Ngoài ra, hơn 6.200 bộ dụng cụ dành cho thanh thiếu niên đã được phân phối trên khắp Gaza, cung cấp các vật dụng vệ sinh, tài liệu giáo dục và các vật dụng như còi, đèn pin.

UNFPA đã hỗ trợ 16 không gian an toàn cho phụ nữ và trẻ em gái, nơi đã cung cấp các dịch vụ thiết yếu cho hơn 175.000 người thông qua phòng ngừa bạo lực trên cơ sở giới, hỗ trợ tâm lý xã hội, giảm thiểu rủi ro và nâng cao nhận thức về sức khỏe sinh sản và quyền tình dục.

6 đơn vị sản khoa lưu động cũng đã được triển khai để hỗ trợ các cơ sở y tế bằng các vật dụng cứu sinh, bao gồm các phương pháp điều trị nhiễm trùng đường tiết niệu và đường sinh sản.

"Thức ăn giúp chúng ta sống sót, nhưng băng vệ sinh, xà phòng và sự riêng tư giúp chúng ta sống một cách đàng hoàng. Khi chúng tôi nhận được bộ dụng cụ vệ sinh, cảm giác như cuối cùng cũng có người thấy chúng tôi. Chúng không chỉ bảo vệ sức khỏe mà còn bảo vệ phẩm giá của chúng tôi", Maysa, một phụ nữ phải di dời ở Khan Younis, cho biết.

Nguồn: UNFPA

Nhu Thụy