Phụ nữ Nam Tuấn 'giữ lửa' nghề dệt thổ cẩm truyền thống

Trên địa bàn xã Dân Chủ cũ (xã Nam Tuấn hiện nay) có khoảng 20 hộ dân vẫn còn gìn giữ nghề dệt thổ cẩm truyền thống. Các sản phẩm chính bao gồm vải, mặt địu, khăn, túi xách và các loại vật dụng trang trí khác, tất cả đều được làm thủ công tỉ mỉ với các hoa văn, họa tiết mang đậm bản sắc văn hóa. Nghề dệt thổ cẩm nơi đây đã có từ lâu đời, gắn liền với đời sống văn hóa, tinh thần của người dân tộc Tày. Từ xa xưa, phụ nữ tự tay trồng bông, kéo sợi, nhuộm chàm và dệt nên những tấm vải thổ cẩm để phục vụ nhu cầu sinh hoạt của gia đình và làm của hồi môn cho con gái khi về nhà chồng.

Ngày nay, mặc dù cuộc sống có nhiều thay đổi nhưng người phụ nữ vẫn luôn ý thức được tầm quan trọng của việc giữ gìn nghề truyền thống. Trong xã có nhiều thợ dệt lành nghề đang ngày đêm miệt mài sáng tạo nên tấm vải thổ cẩm đáp ứng nhu cầu thị trường. Bà Lục Thị Huyền, xóm Bản Hóa đã gắn bó với nghề dệt thổ cẩm hơn 20 năm chia sẻ: Tôi được mẹ truyền dạy nghề cho, năm 15 tuổi tôi đã biết dệt thành thạo. Tuổi thơ tôi lớn lên bên khung cửi của mẹ nên tiếng khung cửi đã trở thành một phần ký ức của tôi. Do làm thủ công nên dệt khá vất vả, sản phẩm làm ra giá trị không cao, không xứng với ngày công lao động nhưng tôi làm với mong muốn gìn giữ nghề truyền thống của gia đình.

Bà Lục Thị Huyền bên những sản phẩm thổ cẩm.

Mỗi sản phẩm thổ cẩm không chỉ là một vật dụng hằng ngày mà còn là một tác phẩm nghệ thuật, chứa đựng những câu chuyện, truyền thống và kỹ năng được truyền từ đời này sang đời khác. Giá trị văn hóa của nghề dệt thổ cẩm thể hiện ở sự tỉ mỉ, khéo léo trong từng đường nét, hoa văn cũng như ở ý nghĩa biểu tượng sâu sắc mà mỗi họa tiết mang lại. Các hoa văn trên thổ cẩm thường phản ánh thế giới quan, tín ngưỡng và những ước vọng của người dân về một cuộc sống ấm no, hạnh phúc.

Các sản phẩm của nhóm thổ cẩm xóm Bản Hóa được tiêu thụ ở nhiều tỉnh, thành trong cả nước, góp phần quảng bá hình ảnh, văn hóa của Cao Bằng đến với bạn bè quốc tế. Tuy nhiên, nghề dệt thổ cẩm đang đối mặt với không ít khó khăn và thách thức. Các sản phẩm dệt thổ cẩm chưa phong phú, sự cạnh tranh từ các sản phẩm công nghiệp và sự thiếu hụt nguồn nhân lực trẻ kế cận khiến nghề có nguy cơ mai một.

Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ xã Nam Tuấn Vũ Thị Diễm cho biết: Những người phụ nữ không chỉ giữ gìn một nghề truyền thống quý báu mà còn là những người mẹ, người vợ đảm đang, vun vén cho hạnh phúc gia đình. Hội tiếp tục đồng hành, tạo điều kiện để nghề thổ cẩm ngày càng phát triển.

Phùng Đào