Phong trào 'Học tập số toàn dân' tại Hà Nội có gì đặc biệt?

Tại lễ phát động, Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Trương Việt Dũng đã gợi mở một tầm nhìn lớn, đưa tinh thần “Bình dân học vụ” năm xưa vào thời đại công nghệ, khơi dậy khát vọng học tập suốt đời và làm chủ công nghệ số của mỗi người dân.

Từ “Bình dân học vụ” đến “Học tập số toàn dân”

Thông điệp “Gần dân hơn - Nhanh hơn - Hiệu quả hơn” không chỉ là khẩu hiệu hành chính, mà là định hướng hành động, là kim chỉ nam cho hành trình chuyển đổi số toàn diện của Thủ đô.

Cách đây 80 năm, Chủ tịch Hồ Chí Minh phát động phong trào “Bình dân học vụ”, mở ra một cuộc cách mạng tri thức giúp người dân Việt Nam xóa nạn mù chữ, học để làm chủ vận mệnh.

Hà Nội vừa phát động phong trào "Học tập số toàn dân".

Ngày nay, khi tri thức và công nghệ trở thành nguồn lực cốt lõi của phát triển, Hà Nội khởi xướng “Học tập số toàn dân” – bước kế tiếp của hành trình ấy, nhằm giúp người dân học để thích ứng, đổi mới và kiến tạo giá trị mới trong kỷ nguyên số.

“Học tập số” không chỉ là học kỹ năng sử dụng công nghệ, mà là học cách sống, làm việc, quản trị và sáng tạo trong một xã hội vận hành trên nền tảng số. Nó hướng đến một xã hội học tập toàn diện, nơi mỗi công dân trở thành chủ thể của quá trình chuyển đổi số, không bị bỏ lại phía sau.

Phó Chủ tịch UBND TP. Trương Việt Dũng khẳng định: “Chuyển đổi số không phải làm thêm một việc, mà là một phương thức mới để làm mọi việc hiệu quả hơn”.

Tinh thần ấy thể hiện rõ trong định hướng của Thành phố, lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm, chuyển đổi số để phục vụ tốt hơn, nhanh hơn, gần hơn – đúng như thông điệp của phong trào năm 2025.

Cần phải nói thêm, sau ba năm liên tiếp dẫn đầu cả nước về Chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương (PII), Hà Nội đã chứng minh năng lực tổ chức, tư duy cải tiến và sự đồng hành của hệ thống chính trị với tiến trình số hóa.

Từ những chiến dịch “45 ngày đêm chuyển đổi số tại xã, phường, thị trấn” đến các mô hình “Bình dân học vụ số”, Thành phố đã biến chuyển đổi số thành phong trào quần chúng thực sự, chứ không dừng ở khẩu hiệu.

Hàng nghìn cán bộ, đoàn viên, tổ công nghệ số cộng đồng đã xuống tận cơ sở, “cầm tay chỉ việc” cho người dân cài đặt VNeID, sử dụng thanh toán điện tử, truy cập dịch vụ công trực tuyến. Cách làm này không chỉ giúp người dân tiếp cận công nghệ, mà còn củng cố niềm tin – yếu tố quyết định để chuyển đổi số lan tỏa sâu rộng.

Ba trụ cột vận hành trên nền tảng số thống nhất

Hai sáng kiến tiêu biểu mà Hà Nội đang triển khai – “Sổ đỏ trao tay” và “Doanh nghiệp một chạm” – là minh chứng rõ nét cho tinh thần “Gần dân hơn - Nhanh hơn - Hiệu quả hơn”.

Cụ thể, với “Sổ đỏ trao tay”, Thành phố đã rút gọn quy trình cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất từ 10 bước xuống chỉ còn 3–4 bước, liên thông toàn trình giữa công chứng, địa chính, thuế, ngân hàng và VNeID, giúp người dân giảm hơn một nửa thời gian, chi phí và công sức.

Với “Doanh nghiệp một chạm”, chỉ cần một lần đăng nhập bằng VNeID, doanh nghiệp có thể hoàn tất toàn bộ thủ tục khởi sự – một bước tiến lớn trong cải cách hành chính và khuyến khích tinh thần khởi nghiệp.

Phong trào “Học tập số toàn dân” không tách rời chiến lược chuyển đổi số tổng thể của Hà Nội.

Những kết quả này phản ánh ba bài học lớn mà Hà Nội đã rút ra từ thực tiễn. Đầu tiên là nhận thức đúng tạo động lực đúng – khi chuyển đổi số được hiểu là để phục vụ, người dân và doanh nghiệp sẵn sàng đồng hành.

Thứ hai là dữ liệu và quy trình là điểm tựa – chỉ khi chuẩn hóa dữ liệu, liên thông quy trình, trải nghiệm của người dân mới được cải thiện thực chất.

Thứ ba là học qua làm là con đường ngắn nhất để thu hẹp khoảng cách số – mỗi cơ quan, trường học, khu dân cư đều có thể trở thành “lớp học số mở”, nơi công nghệ được học, được làm và được lan tỏa từ thực tế.

Phong trào “Học tập số toàn dân” không tách rời chiến lược chuyển đổi số tổng thể của Hà Nội. Thành phố xác định ba trụ cột chính: Chính quyền số, Kinh tế số và Xã hội số, cùng vận hành trên nền tảng số thống nhất với công dân số làm trung tâm.

Trong đó, Chính quyền số đóng vai trò kiến tạo, nâng cao chất lượng phục vụ nhân dân; Kinh tế số giúp doanh nghiệp đổi mới mô hình sản xuất – kinh doanh, gia tăng năng suất và giá trị; còn Xã hội số tạo môi trường học tập suốt đời, giúp mỗi người dân làm chủ công nghệ, dữ liệu và cơ hội phát triển.

Đặc biệt, Hà Nội định hướng “AI First” – ưu tiên ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong mọi lĩnh vực, từ quản trị, giáo dục, y tế đến dịch vụ công. Đây là bước đi đón đầu xu thế, nhằm biến AI thành “động cơ tăng trưởng mới” cho học tập số, quản trị thông minh và đổi mới sáng tạo.

Tiên phong kiến tạo xã hội số vì con người

Để phong trào thực sự đi vào chiều sâu, Hà Nội kêu gọi mỗi cấp, mỗi ngành coi học tập số là văn hóa công vụ, mỗi đơn vị đăng ký một sáng kiến điển hình để nhân rộng. Ngành giáo dục tích hợp kỹ năng – an toàn – đạo đức số trong chương trình học; các doanh nghiệp tiên phong chia sẻ nền tảng, dữ liệu; các tổ chức đoàn thể tiếp tục “cầm tay chỉ việc” giúp nhóm yếu thế tiếp cận công nghệ.

Đó không chỉ là nhiệm vụ hành chính, mà là một chuyển động xã hội – nơi học tập số trở thành thói quen, kỹ năng và niềm tin của mỗi người dân. Khi mỗi cá nhân biết cách cập nhật kỹ năng, trải nghiệm dịch vụ số, chia sẻ tri thức, họ đang góp phần xây dựng niềm tin số vững chắc, tạo nền tảng cho một xã hội số nhân văn và bao trùm.

“Học tập số toàn dân” là một bước đi chiến lược trong tiến trình xây dựng Thủ đô thông minh, văn minh và hiện đại. Từ học tập đến hành động, từ dữ liệu đến phục vụ, mọi nỗ lực đều hướng về mục tiêu chung: Gần dân hơn – Nhanh hơn – Hiệu quả hơn.

Phong trào này không chỉ giúp người dân Thủ đô làm chủ công nghệ, mà còn thể hiện bản lĩnh tiên phong của Hà Nội – trung tâm đổi mới sáng tạo, đầu tàu trong quá trình số hóa quốc gia. Bởi chuyển đổi số, xét đến cùng, không phải là câu chuyện của máy móc hay phần mềm, mà là câu chuyện của con người, của tri thức và của khát vọng phát triển.

Đông Phong