Phòng, chống 'bắt cóc online' - trách nhiệm không của riêng ai

Mới đây, tại phường Ba Đình (Hà Nội), một học sinh đã trở thành nạn nhân của chiêu trò “bắt cóc online”. Chỉ từ một tin nhắn thông báo trúng tuyển đại học kèm đường link giả mạo, em đã điền đầy đủ thông tin cá nhân, số điện thoại, tên phụ huynh và cả hình ảnh khuôn mặt. Ngay sau đó, một đối tượng tự xưng “cán bộ tuyển sinh” gọi điện, đánh vào tâm lý “sợ mất suất học” để buộc em giữ bí mật, lục tìm tiền trong nhà, thuê khách sạn, cắt liên lạc hoàn toàn với gia đình. Tiếp đó, gia đình nhận được điện thoại yêu cầu chuyển 250 triệu đồng để “bảo đảm an toàn cho con”. Bình tĩnh xử lý, gia đình đã trình báo công an. Chỉ sau 3 giờ đồng hồ, lực lượng chức năng đã xác định được nơi em học sinh lưu trú, tổ chức giải cứu an toàn.

Ảnh minh họa: nhandan.vn

Vụ việc trên không phải cá biệt. Thời gian gần đây, tại Hà Nội, TP Hồ Chí Minh và nhiều địa phương, những vụ “bắt cóc online” nhằm vào học sinh, sinh viên liên tiếp xảy ra, gây hoang mang dư luận. Điều đáng lo ngại là nạn nhân bị “điều khiển” hoàn toàn qua màn hình điện thoại, không hề có sự cưỡng ép trực tiếp. Chính họ tự rút tiền, tự thuê nơi ở, thậm chí tự quay clip cầu cứu theo đúng kịch bản mà kẻ xấu dựng sẵn. Trong tình trạng hoảng loạn, nhiều phụ huynh cũng bị lừa, chuyển hàng trăm triệu đồng để “chuộc” con.

Trong kỷ nguyên công nghệ, một cú nhấp chuột có thể mang lại tiện ích nhưng cũng tiềm ẩn hiểm họa. “Bắt cóc online” cho thấy an toàn của con trẻ không chỉ phụ thuộc vào khóa cửa hay hàng rào mà quan trọng hơn là ở nhận thức và kỹ năng sống. Gia đình, nhà trường và xã hội phải đồng hành, giúp người trẻ có khả năng nhận biết, ứng phó với những chiêu trò lừa đảo ngày càng tinh vi. Trước hết, mỗi gia đình cần thường xuyên giáo dục, nhắc nhở con em nâng cao cảnh giác; tuyệt đối không cung cấp thông tin cá nhân cho người lạ; không truy cập các đường link không rõ nguồn gốc; biết hoài nghi, cảnh báo người lớn khi nhận yêu cầu bất thường như rút tiền, đi khỏi nhà, quay video. Nhà trường cần tăng cường tuyên truyền phòng, chống lừa đảo công nghệ cao thông qua các buổi sinh hoạt chuyên đề, đồng thời phối hợp với cơ quan chức năng để trang bị kỹ năng nhận diện và ứng phó. Về phía lực lượng chức năng, cần tiếp tục đẩy mạnh công tác điều tra, xử lý nghiêm đối tượng phạm tội; đồng thời tăng cường kiểm soát, giám sát chặt chẽ không gian mạng, bảo vệ an toàn cho cộng đồng.

“Bắt cóc online” là hồi chuông cảnh báo về những hiểm nguy trên môi trường mạng. Phòng, chống loại tội phạm này không chỉ là trách nhiệm của cơ quan chức năng mà còn bắt đầu từ sự chủ động, tỉnh táo của mỗi gia đình, mỗi nhà trường và toàn xã hội.

TRẦN THANH TÚ