Phó Thủ tướng Nguyễn Hòa Bình: Đại học Quốc gia Hà Nội 'đi tắt đón đầu' đổi mới sáng tạo

Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình phát biểu tại buổi làm việc. Ảnh: TTXVN phát

Giảm tối đa sự chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ

Chia sẻ với Phó Thủ tướng Nguyễn Hòa Bình cùng đoàn công tác, Giám đốc Đại học Quốc gia Hà Nội Lê Quân cho biết: Đại học Quốc gia Hà Nội luôn tiên phong trong việc triển khai Nghị quyết 18-NQ/TW, thực hiện tái cấu trúc tổ chức và tinh gọn bộ máy, đồng thời chú trọng phát triển mô hình đại học định hướng nghiên cứu, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền. Nhà trường cũng ban hành tiêu chuẩn nhà khoa học Đại học Quốc gia Hà Nội, xây dựng bộ chỉ số phát triển gắn với triển khai Nghị quyết 57- NQ/TW; đồng thời, thành lập Trung tâm Đào tạo Công nghệ và Đổi mới sáng tạo.

Đặc biệt, Đại học Quốc gia Hà Nội đẩy mạnh đào tạo các ngành khoa học - công nghệ, nếu trước đây, chỉ tiêu đào tạo các ngành này chỉ chiếm 16% thì nay đã tăng lên trên 40%. Bên cạnh đó, không xảy ra hiện tượng “chảy máu chất xám” mà còn thu hút thêm khoảng 500 tiến sĩ, giáo sư, phó giáo sư về giảng dạy và nghiên cứu.

Quang cảnh buổi làm việc. Ảnh: TTXVN phát

Các nguồn thu từ tự chủ chi thường xuyên tăng trưởng mạnh. Thu nhập bình quân của giảng viên đạt 35,5 triệu đồng/người/tháng; trong đó có đơn vị thu nhập bình quân giảng viên lên tới 60 triệu đồng/người/tháng. Cùng với đó, Đại học Quốc gia Hà Nội đã đưa cơ sở Hòa Lạc vào hoạt động, phát triển được khoảng 46 nhóm nghiên cứu mạnh, đồng thời thành lập Quỹ phát triển để tập trung đầu tư cho các lĩnh vực trọng điểm.

Báo cáo về việc triển khai Nghị quyết 18-NQ/TW, Phó Giám đốc Đại học Quốc gia Hà Nội Nguyễn Hiệu cho biết: Đại học Quốc gia Hà Nội đã cơ bản hoàn thành việc sắp xếp, tinh gọn các đơn vị thành viên và đơn vị trực thuộc, giảm từ 36 đầu mối xuống còn 25 đầu mối, đạt tỷ lệ 30,5%; rà soát, điều chỉnh vị trí việc làm và số lượng người làm việc; đặt mục tiêu tinh giản tối thiểu 15% nhân lực hành chính, trung gian và giảm tối thiểu 20% nhân lực hưởng lương từ ngân sách nhà nước đối với các đơn vị chưa tự chủ tài chính.

Việc sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy tại Đại học Quốc gia Hà Nội được thực hiện phù hợp với Nghị quyết 18-NQ/TW, giảm tối đa sự chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động và giảm bớt chi phí. Tuy nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội nhận thấy vẫn còn những hạn chế về quyền tự chủ chưa được thể chế hóa đồng bộ, cũng như thách thức trong việc thu hút nhân lực chất lượng cao do các rào cản về chính sách cần được tháo gỡ trong thời gian tới để có thể phát huy tối đa tiềm năng.

Thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW, Đại học Quốc gia Hà Nội đã chủ động thúc đẩy nghiên cứu, chuyển giao và thương mại hóa kết quả nghiên cứu. Đơn vị đã thành lập 3 viện nghiên cứu trọng điểm trực thuộc Công viên Công nghệ cao và Đổi mới sáng tạo gồm:

Viện Bán dẫn và Vật liệu tiên tiến, Viện Công nghệ lượng tử và Viện Trí tuệ nhân tạo trong Phát triển bền vững, bước đầu có sáng kiến quan trọng về vi mạch bán dẫn và công nghệ lượng tử. Đại học Quốc gia Hà Nội cũng phê duyệt 8 lĩnh vực công nghệ ưu tiên giai đoạn 2025-2035, đồng thời thu hút nhiều chuyên gia hàng đầu thế giới tham gia cố vấn, lãnh đạo các viện nghiên cứu chiến lược.

Đại học Quốc gia Hà Nội chú trọng mô hình hợp tác “3 Nhà” (Nhà nước - Nhà trường - Doanh nghiệp), tiếp nhận đơn đặt hàng từ doanh nghiệp trị giá gần 50 tỷ đồng, chuyển giao 8 sản phẩm và hiện sở hữu 61 tài sản trí tuệ sẵn sàng để chuyển giao và thương mại hóa.

Theo Phó Giám đốc Nguyễn Hiệu, trong thời gian tới, Đại học Quốc gia Hà Nội sẽ tiếp tục hoàn thiện mô hình tự chủ, nâng cao hiệu quả quản trị, đồng thời thí điểm các viện, trung tâm nghiên cứu xuất sắc trong lĩnh vực trọng điểm, phấn đấu đạt ít nhất 5 đơn vị vào năm 2030. Nhà trường cũng sẽ ban hành chính sách đặc thù thu hút nhân tài, phát triển đội ngũ khoa học xuất sắc và đẩy mạnh cơ chế “đặt hàng” nghiên cứu, tư vấn chính sách.

Đơn vị cũng sẽ tăng cường ứng dụng công nghệ số và trí tuệ nhân tạo vào quản lý nhân sự và đánh giá hiệu quả công việc, hướng tới tinh giản bộ máy và nâng cao năng suất; thí điểm cơ chế trả lương theo hiệu quả công việc, sản phẩm khoa học, sáng chế và chuyển giao công nghệ, đồng thời thiết lập Quỹ đầu tư mạo hiểm công nghệ cao để hỗ trợ hoạt động nghiên cứu ứng dụng.

Phát triển những lĩnh vực nghiên cứu trọng yếu

Phát biểu tại buổi làm việc, sau khi nghe báo cáo của Đại học Quốc gia Hà Nội về việc thực hiện 2 Nghị quyết quan trọng của Bộ Chính trị (Nghị quyết 18-NQ/TW và Nghị quyết 57-NQ/TW), Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình hoan nghênh, đánh giá cao những kết quả đạt được trong thời gian qua của Đại học Quốc gia Hà Nội, có những việc rất khó nhưng đơn vị đã làm rất hiệu quả, đúng hướng.

Phó Thủ tướng đánh giá cao bước đi “gọn nhưng tinh”, đặc biệt là việc thành lập các viện nghiên cứu chip bán dẫn, AI và công nghệ lượng tử – lĩnh vực còn sơ khai trên thế giới nhưng Việt Nam đã chủ động đi tắt đón đầu.

Bên cạnh đó, Đại học Quốc gia Hà Nội đã có nhiều bước tiến trong gắn kết đào tạo với thực tiễn, thể hiện qua những con số doanh nghiệp đặt hàng nghiên cứu, tuyển dụng sinh viên ngay tại trường. Phó Thủ tướng cho rằng đây là điểm sáng, nhất là trong bối cảnh giáo dục đại học Việt Nam còn tồn tại hạn chế “không khớp” giữa đào tạo và nhu cầu thị trường.

Phó Thủ tướng đánh giá cao việc trường tạo được nguồn thu nhập tốt cho giảng viên, lao động - con số mơ ước với nhiều trường đại học khác; đồng thời các ngành đào tạo mới thành lập nhanh chóng thu hút đông sinh viên, cho thấy sức hấp dẫn của một cơ sở đào tạo uy tín. Tuy nhiên, để đánh giá thực chất chất lượng giáo dục, Phó Thủ tướng lưu ý Đại học Quốc gia Hà Nội cần tiếp tục lưu ý tỷ lệ sinh viên tốt nghiệp làm đúng ngành nghề.

Phó Thủ tướng Nguyễn Hòa Bình cũng cho biết: Sắp tới, Bộ Chính trị sẽ ban hành Nghị quyết về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo, dự kiến ban hành trước năm học mới, với quyết tâm chấn hưng giáo dục nước nhà. Trong đó, giáo dục đại học sẽ triển khai nhiều chủ trương mang tính đột phá, giao quyền tự chủ mạnh mẽ hơn cho các cơ sở đào tạo.

Vì vậy, Phó Thủ tướng yêu cầu Đại học Quốc gia Hà Nội không được lơ là khoa học cơ bản, để phát triển tiến lên phía trước thì Việt Nam cần phải có nền tảng mà khoa học cơ bản chính là bệ phóng vững để nước ta đạt tới tầm cao của khoa học công nghệ. Việc Đại học Quốc gia Hà Nội đang triển khai các phòng, viện nghiên cứu, những lĩnh vực mới là phù hợp với định hướng của Bộ Chính trị về những lĩnh vực trọng yếu.

Phó Thủ tướng cũng lưu ý Đại học Quốc gia Hà Nội tiếp tục quan tâm đảm bảo chất lượng đầu ra của sinh viên đáp ứng với yêu cầu của thị trường lao động. Bên cạnh việc đào tạo kiến thức, chuyên môn, đơn vị cần không quên đào tạo nhân cách, văn hóa người Việt, trách nhiệm công dân, khát vọng cống hiến cho mỗi sinh viên; tấm gương của người thầy cũng cần trở thành chuẩn mực cho học trò noi theo.

Phó Thủ tướng mong muốn Đại học Quốc gia Hà Nội cùng cả nước bước vào kỷ nguyên mới với tâm thế thuận lợi, đáp ứng được kỳ vọng của Bộ Chính trị, trở thành một trong những đại học hàng đầu của đất nước, của khu vực, nằm trong nhóm 200 các trường đại học thế giới trong tương lai gần.

Việt Hà (TTXVN)