Phó Thủ tướng Mai Văn Chính: Gia tăng sức mạnh mềm quốc gia thông qua văn hóa

Phó Thủ tướng Chính phủ Mai Văn Chính tặng hoa chúc mừng Đại hội Đảng bộ Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch lần thứ nhất, nhiệm kỳ 2025 - 2030.

Văn hóa là sức mạnh mềm, nền tảng tinh thần, động lực phát triển đất nước

Tại Đại hội, Phó Thủ tướng Chính phủ Mai Văn Chính ghi nhận, biểu dương sự nỗ lực, cố gắng của Đảng bộ Bộ Văn hóa, Thể thao, Du lịch đã lãnh đạo, chỉ đạo đạt được nhiều kết quả nổi bật, quan trọng trong thời gian vừa qua. Từ đó, Phó Thủ tướng Chính phủ Mai Văn Chính đề nghị Ban chấp hành nhiệm kỳ mới 2025 - 2030 tiếp tục kế thừa, những kết quả, ưu điểm đã đạt được, hạn chế những khuyết điểm để nhiệm kỳ sau làm tốt hơn nhiệm kỳ trước…

Trong phát biểu chỉ đạo, Phó Thủ tướng nhiều lần khẳng định vai trò cốt lõi của văn hóa trong sự nghiệp phát triển bền vững đất nước. Văn hóa không chỉ là nền tảng tinh thần mà còn là sức mạnh nội sinh, là sức mạnh mềm của quốc gia trong kỷ nguyên hội nhập và phát triển.

“Phải nhìn xa trông rộng, nghĩ sâu làm lớn, quý trọng thời gian, quyết đoán đúng thời điểm; lựa chọn trọng tâm, trọng điểm; làm việc nào dứt việc đó, theo tinh thần 'Sáu rõ’ mà Thủ tướng Phạm Minh Chính đã nhấn mạnh. Ngoài ra cần xây dựng cơ chế thông thoáng để khơi thông, huy động sử dụng các nguồn lực, trong đó chú trọng thu hút nguồn lực trong nhân dân, các doanh nghiệp tư nhân… Bộ cũng tham mưu cho Đảng ủy Chính phủ và trình Bộ Chính trị Đề án ‘Quốc tế hóa văn hóa Việt Nam và Việt Nam hóa văn hóa quốc tế’, đây là nội dung rất mới và rất tốt… ”, Phó Thủ tướng Chính phủ Mai Văn Chính nhấn mạnh.

Văn hóa của Việt Nam, các di sản hiện tại được thế giới công nhận, văn hóa ẩm thực Việt Nam cũng “ghi danh” trên bản đồ thế giới trong thời gian vừa qua. Phó Thủ tướng đề nghị các đơn vị phải tiếp thu, thực hiện mục tiêu xây dựng hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Đồng thời làm tốt công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của văn hóa, thể thao, du lịch trong xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc và phát triển chung…

“Đảng, Nhà nước đặc biệt quan tâm đến phát triển văn hóa và con người Việt Nam. Văn hóa được xác định là nền tảng tinh thần, sức mạnh nội sinh quan trọng trong sự nghiệp phát triển nhanh, bền vững của đất nước. Sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ số, AI, truyền thông số, công nghiệp sáng tạo đã mở rộng không gian mới, công cụ mới, thị trường mới của ngành văn hóa, thể thao, du lịch tiếp cận sáng tạo và kết nối sâu rộng… Một điểm nữa là nhu cầu hưởng thụ văn hóa, thể thao, du lịch ngày càng cao, đa dạng, chất lượng hơn. Nhân dân ngày càng quan tâm đến đời sống tinh thần, chăm sóc sức khỏe, phát triển thể chất và tinh thần”, Phó Thủ tướng Mai Văn Chính nhấn mạnh.

Trong nhiệm kỳ mới, Phó Thủ tướng đề nghị Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tập trung các nội dung như: Tiếp tục nâng cao chất lượng công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị, xây dựng Đảng bộ Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, đây là vấn đề then chốt. Tập trung hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật về văn hóa, để văn hóa gia tăng sức mạnh nội sinh của quốc gia, thật sự là một trong các nguồn lực phát triển của đất nước, hình thành chừng mực ứng xử trong xã hội hiện đại. Sơ kết, tổng kết các Đề án năm 2025 và chủ động xây dựng các nhiệm vụ của Ngành giai đoạn 2026 - 2030; chủ động triển khai kịp thời, hiệu quả các Nghị quyết, Chỉ thị, Kết luận của Trung ương Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025 - 2035; Chiến lược phát triển văn hóa Việt Nam đến năm 2030, Chiến lược phát triển thể thao Việt Nam đến năm 2030, Quy hoạch mạng lưới cơ sở Văn hóa và Thể thao tầm nhìn đến năm 2045… Xây dựng chính sách, pháp luật để thúc đẩy phát triển công nghiệp văn hóa, công nghiệp giải trí, đột phá về du lịch, chuyển biến về thể thao trên tinh thần gia tăng sức mạnh mềm quốc gia bằng văn hóa…

Đoàn Chủ tịch Đại hội Đảng bộ Bộ văn hóa, Thể thao và Du lịch lần thứ nhất, nhiệm kỳ 2025 - 2030.

Bên cạnh đó, Phó Thủ tướng Chính phủ đề nghị Bộ tập trung sắp xếp tinh gọn tổ chức bộ máy, xây dựng đội ngũ cán bộ tâm huyết vì nước, vì dân, vì phát triển của đất nước theo tinh thần “tinh - gọn - mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả”, mỗi cán bộ văn hóa là tiêu biểu cho làng sống văn hóa.

Song song với đó tạo đột phá về thể chế, thiết chế, các cơ chế, chính sách tạo không gian cho sự phát triển theo hướng điểm hóa các giá trị văn hóa thành nguồn lực cho sự phát triển, có cơ chế để phát huy, thu hút các nguồn lực, nhất là công việc kinh doanh, tham gia đầu tư phát triển văn hóa; đẩy mạnh nghiên cứu khoa học công nghệ trong lĩnh vực văn hóa, thể thao, du lịch; đẩy mạnh quảng bá tinh hoa và đẩy mạnh quảng bá văn hóa và tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại…

Quyết tâm đổi mới tư duy trong xây dựng pháp luật, theo tư tưởng chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, cắt giảm, đơn giản hóa các thủ tục hành chính gắn với chuyển đổi số mạnh mẽ, toàn diện để khai thông, giải phóng sáng tạo, cống hiến, lan tỏa giá trị tốt đẹp của đội ngũ trí thức, văn nghệ sĩ….

Phó Thủ tướng Chính phủ Mai Văn Chính cũng đề nghị Bộ xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, tạo tiền đề vững chắc để xây dựng con người Việt Nam tự tin, tự chủ, tự lực, tự cường, tự hào dân tộc, tổ chức tốt các cái hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể thao, du lịch hành tại quốc gia, khu vực và quốc tế với tinh thần đổi mới, hào khí mới, tô đậm truyền thống văn hóa, nền văn hiến dân tộc, văn hóa trở thành sức mạnh mềm của quốc gia và đưa Việt Nam trở thành địa chỉ hấp dẫn về giao lưu văn hóa, thể thao, du lịch.

Đối với lĩnh vực báo chí, xuất bản, Phó Thủ tướng Chính phủ chỉ ra, cần tập trung xây dựng nền báo chí cách mạng, xuất bản chuyên nghiệp, nhân văn hiện đại… để báo chí thật sự là nòng cốt, giữ vai trò tiên phong trên mặt trận tư tưởng văn hóa, đóng góp to lớn vào sự nghiệp cách mạng của đất nước, khơi dậy niềm tin, trách nhiệm và góp phần tạo đồng thuận xã hội.

Chương trình văn nghệ chào mừng Đại hội.

Đối với lĩnh vực thể thao, Phó Thủ tướng Chính phủ yêu cầu xây dựng các phong trào luyện tập thể dục, thể thao cho căn dặn của Bác Hồ kính yêu; luyện tập thể dục, tự dưỡng sức khỏe là bổn phận của mỗi người yêu nước. Đồng thời cần tăng cường giáo dục thể chất và thể thao trường học để thực sự nâng cao thể lực, tầm vóc của người dân, góp phần tạo nguồn cho thể thao thành tích cao, hình thế hệ người Việt Nam tâm trong, khí sáng, có ý chí, nghị lực và hoài bão lớn….

Trong lĩnh vực du lịch, Phó Thủ tướng đề nghị xây dựng, phát triển thương hiệu du lịch quốc gia, đậm đà bản sắc dân tộc, “mang đến nụ cười du lịch”, phát triển một số sản phẩm du lịch chất lượng cao, có năng lực cạnh tranh quốc tế. Phấn đấu đến năm 2030 đưa Việt Nam vào nhóm 30 nước có năng lực cạnh tranh du lịch hàng đầu thế giới, thu hút khoảng 45 triệu lượt khách quốc tế và tổng thu du lịch khoảng 13 - 14% GDP…

“Trong kỷ nguyên phát triển giàu mạnh, thịnh vượng của dân tộc, tôi mong muốn và tin tưởng rằng các cán bộ, công chức, viên chức, văn nghệ sĩ sẽ phát huy mạnh mẽ truyền thống những kết quả đạt được, tiếp tục phát huy tinh thần tiên phong, đột phá, kiến tạo không gian phát triển, thúc đẩy năng lực sáng tạo, giải phóng sức sản xuất, hình thành những giá trị tốt đẹp, có khả năng kết nối mạnh mẽ với các trụ cột kinh tế, chính trị, xã hội, khoa học để phục vụ Tổ quốc, phụng sự nhân dân vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Tôi tin tưởng rằng với truyền thống vẻ vang 80 năm hình thành đã phát triển tinh thần đoàn kết, đổi mới trách nhiệm Đại hội Đảng bộ Bộ Văn hóa, Thể thao, Du lịch thành công tốt đẹp”, Phó Thủ tướng Mai Văn Chính kỳ vọng.

Báo chí - phụng sự đất nước và nhân dân, vũ khí tư tưởng sắc bén của Đảng

Tham luận tại Đại hội, ông Lưu Đình Phúc, Cục trưởng Cục báo chí (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) cho biết, báo chí cách mạng Việt Nam đã qua mốc son một thế kỷ với những đóng góp quan trọng cho sự nghiệp cách mạng của Đảng, nhưng hiện tại báo chí đang phải đối mặt với lời giải bài nguồn thu và mô hình phát triển sau tinh gọn.

Quy hoạch báo chí được ban hành sau 5 năm, đến năm 2019 giảm 58 báo, 115 tạp chí, tác động khoảng 1500 người. Cuộc cách mạng tinh gọn lần này, chỉ sau 6 tháng lĩnh vực báo chí đã giảm 38 báo, gần 100 tạp chí, 33 đài Phát thanh Truyền hình, tác động tới khoảng gần 18.000 người, trong đó khối Phát thanh Truyền hình khoảng 9.000 người, gần 44% nhân lực báo chí trên toàn quốc bị tác động bởi sắp xếp, tinh gọn.

“Câu hỏi lớn đặt ra là: Tinh gọn rồi thì Đảng, Nhà nước có quan điểm, chính sách gì để phát triển báo chí; vai trò, vị thế của báo chí sẽ như thế nào trong bối cảnh mới; báo chí phải làm gì để xứng đáng với truyền thống và phần thưởng cao quý mà Đảng, Nhà nước vừa trao tặng “Huân chương Hồ Chí Minh lần thứ 2”, để làm tốt sứ mệnh phụng sự đất nước, phụng sự nhân dân, là vũ khí tư tưởng sắc bén của Đảng. Yêu cầu mới đặt ra cho công tác quản lý những vấn đề căn cốt như: Báo chí phải giữ được vào trò chi phối, làm chủ mặt trận thông tin, để cho dân hiểu, dân tin và dân theo; để hội tụ niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng. Báo chí tham gia bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, bảo vệ và phát huy các giá trị văn hóa dân tộc, xây dựng và phát triển toàn diện con người Việt Nam trong kỷ nguyên mới. Đồng thời, lực lượng báo chí cách mạng hiện nay nhiều nhưng dàn trải nên cần phải xây dựng lực lượng báo chí chủ lực quốc gia lớn mạnh, có tầm ảnh hưởng sâu rộng trong nước và đi ra quốc tế, có vai trò chi phối, làm trụ cột dẫn dắt, giữ nhịp định hướng thông tin…”, ông Lưu Đình Phúc chia sẻ.

Theo ông Lưu Đình Phúc, trong quá trình tinh gọn, báo chí đã góp phần quan trọng tạo đà thúc đẩy nhận thức thay đổi, làm cho xã hội, người dân thấy rõ được lợi ích đem lại từ cuộc “cách mạng” tinh gọn, đó là giảm được gánh nặng ngân sách nhà nước, tăng niềm tin của người dân vào bộ máy công quyền, tạo môi trường đầu tư - kinh doanh thông thoáng, minh bạch, góp phần phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững.

Cùng với đó, báo chí phải thổi bùng khát vọng phát triển đất nước hùng cường, thịnh vượng, niềm tự hào dân tộc, tự tin, tự lực, tự cường, có khát vọng quốc gia, khát vọng làm giàu, khát vọng vươn lên. Guồng máy đã quay và truyền thông phải tạo đà thúc đẩy cỗ máy ấy quay nhanh hơn, hướng đến mục tiêu lợi ích cho người dân, xã hội, doanh nghiệp, nâng cao vị thế cạnh tranh quốc gia, khẳng định vai trò và đường lối sáng suốt của Đảng, rất hợp với lòng dân, đang tạo đà cất cánh, đưa đất nước ta vươn mình trong kỷ nguyên mới…

Từ thực tiễn xây dựng mô hình và cơ chế chính sách phát triển báo chí trong cuộc cách mạng tinh gọn, Cục trưởng Lưu Đình Phúc đưa ra một số bài học kinh nghiệm. Một trong những bài học quan trọng là bài học về thế trận truyền thông khởi đầu từ lòng dân, phát huy sức mạnh của thế trận truyền thông nhân dân trong triển khai thực hiện Nghị quyết của Đảng.

Ông Lưu Đình Phúc, Cục trưởng Cục báo chí (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) trình bày tham luận tại Đại hội.

Để dân hiểu, dân tin, dân theo thì chính sách, định hướng, tuyên truyền phải vì dân, gắn bó với dân, nói đi đôi với làm. Truyền thông không thể tách rời công tác dân vận - mỗi cán bộ, đảng viên đều phải là “người làm báo” trong hành động: cầu thị, gương mẫu, thuyết phục, tôn trọng dân, giải quyết công việc có lý, có tình.

Theo ông Lưu Đình Phúc, nhiều điểm nóng, mâu thuẫn xã hội xuất phát từ công tác tuyên truyền chưa tốt, chưa thuyết phục. Do đó, cùng với tuyên truyền qua báo chí thì từng cán bộ, đảng viên phải là cán bộ dân vận khéo, gương mẫu, cầu thị, lắng nghe dân, tôn trọng dân, giải quyết công việc có lý, có tình, xây dựng nền hành chính công khai, minh bạch; giải quyết tốt mâu thuẫn nhỏ; thực hiện nghiêm dân chủ ở cơ sở, nguyên tắc tập trung dân chủ trong Đảng; dân chủ trong từng cơ quan, đơn vị.

Bên cạnh đó là bài học về việc học tập, quán triệt sâu sắc tinh thần của nghị quyết: Hơn ai hết, người đứng đầu cấp ủy, người làm công tác quản lý phải nắm chắc tinh thần nghị quyết của Đảng, có thấu cảm, tư tưởng có thông thì chỉ đạo triển khai mới đúng, mới trúng và có hiệu quả. Bài học về việc triển khai nghị quyết từ góc nhìn đại cục: Với những quyết sách lớn của Đảng, Nhà nước về tinh gọn bộ máy, trong đó có báo chí, cần đặt chính sách đó trong tổng thể mục tiêu chung của đất nước để có góc nhìn rộng lớn hơn, thấy được ý nghĩa xã hội, ý nghĩa nhân văn, thấy được khát vọng phát triển vươn lên của đất nước, để từ đó có sở cứ định hướng, làm công tác tư tưởng trong triển khai thực hiện.

Đặc biệt là bài học về nhất quán trong nhận thức, quyết liệt trong hành động. Cuộc cách mạng tinh gọn gắn với cuộc cách mạng về thể chế, nên đòi hỏi người đứng đầu cấp ủy phải có nhận thức nhất quán, tư duy nhạy bén, thích nghi, thích ứng linh hoạt và quyết tâm cao trong tổ chức triển khai; nhận thức và hành động phải đi đôi với nhau; nói và làm phải thống nhất, từ đó mới quyết liệt, quyết tâm trong phân cấp, phân quyền, tinh gọn đối tượng quản lý.

Hồng Phượng/Báo Tin tức và Dân tộc