Phó Thủ tướng: Đánh thuế bất động sản vào đất bỏ hoang, dự án chậm tiến độ

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà vừa chủ trì cuộc họp cho ý kiến về dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) vào sáng 13/8, theo Báo Chính phủ.

Trong quá trình xây dựng dự thảo, Phó Thủ tướng cho rằng trước hết cần bảo đảm mối liên kết chặt chẽ giữa quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch tỉnh với các loại quy hoạch xây dựng đô thị, nông thôn, tránh chồng chéo, lãng phí.

Quy định thu hồi đất phải bảo đảm quyền lợi của người dân trên cơ sở đã tách bạch giữa các trường hợp Nhà nước thu hồi và các trường hợp tự thỏa thuận.

Về thị trường bất động sản, Phó Thủ tướng đề nghị nghiên cứu kỹ các quy định nhằm mở cửa có chọn lọc, cho phép nhà khoa học, doanh nhân, người nước ngoài tiếp cận bất động sản ngoài khu vực hạn chế, nhưng vẫn bảo đảm yêu cầu quốc phòng, an ninh.

Việc định giá đất cần kiên định nguyên tắc một giá do Nhà nước quyết định và áp dụng thống nhất trong mọi giao dịch.

Tại cuộc họp, đại diệnBộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết sau 1 năm thực hiện Luật Đất đai 2024 thì nhiều tồn tại, vướng mắc đã bộc lộ. Hệ thống quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất hiện chưa phù hợp với mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Việc giữ ổn định diện tích đất trồng lúa với chỉ tiêu 3,5 triệu ha (cao hơn nhu cầu thực tế để bảo đảm an ninh lương thực quốc gia) khiến nhiều địa phương gặp khó khi chuyển đổi mục đích sử dụng đất trồng lúa sang phát triển công nghiệp, thương mại, dịch vụ, hạ tầng...

Việc giao đất, cho thuê đất chủ yếu thông qua đấu giá đất và đấu thầu dẫn đến mất nhiều thời gian chuẩn bị dự án. Nhiều trường hợp không lựa chọn được nhà đầu tư có năng lực thực sự, khiến tiến độ dự án kéo dài. Các dự án quy mô lớn, phức tạp cần nhà đầu tư có năng lực nổi trội nhưng cơ chế đấu thầu lại gây khó khăn trong lựa chọn.

Hình thức cho thuê đất trả tiền hàng năm cũng làm hạn chế khả năng hạch toán kinh doanh, huy động vốn của nhà đầu tư.

Bên cạnh đó, Luật Đất đai 2024 vẫn chưa quy định rõ về thu hồi đất để thực hiện các dự án chỉnh trang đô thị, dự án cấp bách phục vụ nhiệm vụ chính trị, đối ngoại, khu thương mại tự do, trung tâm tài chính quốc tế, logistics, công nghiệp văn hóa và các dự án hỗn hợp.

Tình trạng dự án treo do một phần diện tích đất không thể thỏa thuận chuyển nhượng làm lãng phí nguồn lực đất đai, chậm tiến độ đầu tư. Quy định thu hồi đất phải sau khi phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư chưa phù hợp với yêu cầu cấp bách của nhiều dự án quan trọng.

Ảnh minh họa: Hoàng Huy.

Về giá đất, Nhà nước cần kiểm soát và quyết định giá đất tại thị trường sơ cấp. Tuy nhiên, hiện việc định giá đất lại phụ thuộc vào giá đất thị trường thứ cấp và kết quả tư vấn từ đơn vị chuyên môn, dẫn đến giá đất không phản ánh đúng bản chất thực tế.

Nhiều địa phương cũng đóng góp ý kiến tại cuộc họp. Về quy hoạch, đa số ủng hộ phương án chỉ lập kế hoạch sử dụng đất cấp xã nhằm giảm thủ tục, song đề nghị làm rõ tiêu chí phân bổ chỉ tiêu và bảo đảm thống nhất giữa các loại quy hoạch. Về đấu giá đất, có đề xuất bỏ yêu cầu quy hoạch chi tiết 1/500 trước khi đấu giá, để nhà đầu tư trúng thầu tự lập.

Phát biểu kết luận, Phó Thủ tướng đề nghị cơ quan soạn thảo phải bám sát quan điểm đất đai là tài nguyên đặc biệt, thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước đại diện, trong đó cần xác định cụ thể vai trò của cấp xã, cấp tỉnh và cấp Trung ương trong quản lý đất đai.

Về chính sách tiếp cận đất đai, vướng mắc lớn là chưa phân biệt rạch ròi giữa đấu giá (bán quyền sử dụng đất cho người trả giá cao nhất) và đấu thầu (chọn nhà đầu tư thực hiện dự án với hiệu quả tối ưu, giá thấp nhưng đáp ứng yêu cầu). Phó Thủ tướng yêu cầu dự thảo cần quy định tiêu chí rõ ràng cho từng hình thức, với quan điểm tăng trưởng kinh tế dựa vào hiệu quả đầu tư trên đất.

Về chính sách tài chính đất đai, cần áp dụng bảng giá đất thống nhất, điều chỉnh giá theo dữ liệu thị trường trong khi hệ số giá đất không thay đổi nếu chưa có quyết định chính sách mới.

Bộ Tài chính cần kiên định nguyên tắc, thuế bất động sản nên đánh vào đất bỏ hoang, dự án chậm tiến độ, nhà xây xong để trống, không đánh vào dự án sử dụng nhiều đất để phát triển.

Liên quan đến các dự án đất đai, bất động sản bị vướng mắc tồn đọng, yêu cầu dự thảo phải có công cụ pháp lý để giải quyết dứt điểm, tránh lãng phí.

Di Anh