Philippines không xác nhận thương vụ mua tiêm kích F-16 trị giá 5,6 tỉ USD

Theo Defense News, phát biểu bên lề Đối thoại Shangri-La tại Singapore, ông Teodoro khẳng định Philippines chưa nhận được đề nghị chính thức từ Mỹ về việc mua các tiêm kích F-16 thế hệ thứ 4. Ngay cả khi đề nghị được đưa ra, ông cho biết Bộ Quốc phòng Philippines vẫn chưa quyết định liệu có nên tiến hành thương vụ hay không.

“Hiện tại chưa có gì để tôi xem xét cả. Chúng tôi chưa xác định được thời điểm cũng như chủng loại máy bay chiến đấu đa năng mà mình cần”, ông Teodoro cho hay.

Tiêm kích F-16 do Mỹ sản xuất - Ảnh: Reuters

Tháng 4 vừa qua, Cơ quan hợp tác an ninh quốc phòng Mỹ (DSCA) thông báo Bộ Ngoại giao Mỹ đã phê duyệt hợp đồng tiềm năng để bán cho Philippines tổng cộng 20 chiếc F-16, bao gồm 16 chiếc F-16C Block 70/72 và 4 chiếc F-16D Block 70/72, cùng nhiều trang thiết bị, tên lửa và bom dẫn đường. Trị giá thương vụ được ước tính gần 5,6 tỉ USD.

Tuy nhiên, việc DSCA công bố thông tin không đồng nghĩa rằng hợp đồng đã được ký kết. Đây là bước thủ tục thường thấy của Washington trong quá trình chuẩn bị xuất khẩu vũ khí, cho phép các bên tiến hành đàm phán chi tiết sau khi có sự chấp thuận từ chính phủ.

Bộ trưởng Teodoro gọi những thông tin trên là “sự cường điệu của truyền thông”, đồng thời không lý giải vì sao Bộ Ngoại giao Mỹ lại phê duyệt thương vụ khi Manila chưa có quyết định chính thức.

Trước đó, năm 2021, Mỹ cũng từng phê duyệt một hợp đồng tiềm năng trị giá 2,4 tỉ USD để bán 12 tiêm kích F-16 cho Philippines, nhưng không có tiến triển thực tế nào sau đó.

Đối với một số quan chức Philippines, việc Mỹ đề nghị bán tiêm kích F-16 là minh chứng cho cam kết lâu dài và niềm tin vào khả năng vận hành khí tài tiên tiến của quân đội nước này. Tuy nhiên, những người khác lại bày tỏ lo ngại về tính khả thi tài chính của thương vụ.

Với ngân sách quốc phòng chỉ khoảng 6 tỉ USD mỗi năm tương đương 1,3% GDP, theo số liệu của Viện Nghiên cứu hòa bình quốc tế Stockholm (SIPRI), Philippines khó có thể tự chi trả toàn bộ gói mua sắm lớn như vậy mà không có hỗ trợ tài chính từ phía Mỹ.

Năm ngoái, Washington đã cấp cho Manila 500 triệu USD viện trợ an ninh dài hạn, nhưng việc tiếp tục hỗ trợ sẽ phụ thuộc vào phê duyệt ngân sách từ Quốc hội Mỹ.

Trong thời gian qua, quan hệ quốc phòng giữa Mỹ và Philippines ngày càng được củng cố, đặc biệt dưới thời cựu Tổng thống Joe Biden. Hai nước đã thống nhất về “lộ trình” mua sắm vũ khí nhằm giúp hiện đại hóa quân đội Philippines. Tuy nhiên, phần lớn kế hoạch này tập trung vào thiết bị phục vụ giám sát, tuần tra và bảo vệ vùng biển rộng lớn của quốc đảo này, không có chiến đấu cơ tối tân như F-16.

Tuy chưa có quyết định chính thức, thương vụ F-16 nếu được ký kết sẽ chiếm phần lớn ngân sách quốc phòng thường niên của Philippines. Đây cũng là thương vụ tiềm năng lớn nhất giữa hai nước trong lĩnh vực hàng không quân sự tính đến thời điểm hiện tại.

Tuy nhiên, sự dè dặt của Manila cho thấy rằng quyết định mua sắm khí tài không chỉ phụ thuộc vào chiến lược quốc phòng hay quan hệ đồng minh, mà còn chịu ảnh hưởng lớn từ yếu tố tài chính và tính phù hợp với năng lực khai thác thực tế. Hiện phía Mỹ chưa có phản hồi chính thức trước các phát ngôn của Bộ trưởng Quốc phòng Philippines.

Hoàng Vũ