Phiên tòa trực tuyến: Bước tiến trong cải cách tư pháp

Một phiên tòa trực tuyến xét xử vụ án hình sự.

Mới đây, 6 vụ án sơ thẩm về tội tàng trữ trái phép chất ma túy được đưa ra xét xử trực tuyến tại điểm cầu trung tâm Tòa án nhân dân Khu vực 5 và điểm cầu Trại tạm giam Công an tỉnh Thái Nguyên. Các bị cáo gồm: Nguyễn Văn Đạt, Hầu Trung Hà, Nguyễn Văn Dương, Lâm Văn Dương, Nguyễn Văn Tuân và Lưu Tiến Duân, đều trú tại xã Đồng Hỷ và Văn Hán, tỉnh Thái Nguyên.

Theo cáo trạng, các bị cáo phạm tội tàng trữ trái phép chất ma túy với mức độ khác nhau. Hội đồng xét xử đã tuyên phạt từ 30 đến 42 tháng tù giam theo Bộ luật Hình sự. Bản án được đánh giá phù hợp với tính chất, mức độ, hậu quả hành vi của từng bị cáo, thể hiện sự nghiêm minh của pháp luật, đồng thời góp phần tích cực vào công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm tại địa phương.

Điểm nổi bật là các vụ án này được xét xử trực tuyến, sử dụng thiết bị điện tử kết nối qua môi trường mạng. Cách thức này cho phép bị cáo và những người tham gia tố tụng dự phiên tòa ở nhiều địa điểm khác nhau nhưng vẫn theo dõi đầy đủ hình ảnh, âm thanh và thực hiện đúng trình tự tố tụng. Điều đó vừa đảm bảo tính công khai, minh bạch, vừa tiết kiệm thời gian, chi phí cho các bên liên quan.

Thực tiễn cho thấy, không gian số ngày càng hiện diện sâu rộng trong hoạt động xét xử. Phiên tòa trực tuyến không chỉ nâng cao hiệu quả cải cách tư pháp, mà còn mở ra bước tiến mới trong chuyển đổi số của ngành Tòa án, phù hợp với yêu cầu thực tiễn hiện nay.

Theo thống kê của Tòa án nhân dân tỉnh, từ năm 2023 đến nay, tòa án hai cấp đã tổ chức gần 300 phiên tòa trực tuyến. Các phiên tòa được kết nối đồng bộ giữa phòng xử án và các điểm cầu tại trại giam, cơ quan, tổ chức liên quan. Hệ thống kỹ thuật được bảo mật, đảm bảo tính công khai, minh bạch và quyền tranh tụng.

Qua thực tế, mô hình này mang lại nhiều lợi ích, vừa tiết kiệm chi phí dẫn giải, rút ngắn thời gian giải quyết vụ án, vừa tạo thuận lợi cho bị cáo, bị hại và những người tham gia tố tụng ở xa.

Ông Nguyễn Hữu Nam, luật sư tại Hà Nội, nhận xét: Tham gia xét xử trực tuyến, chúng tôi nhận thấy tính công khai, dân chủ vẫn được đảm bảo như phiên tòa trực tiếp. Các đương sự, luật sư, bị cáo đều có cơ hội trình bày quan điểm, tranh luận. Quan trọng là hệ thống kỹ thuật được chuẩn bị chu đáo, giúp xét xử diễn ra thông suốt, khách quan và đúng pháp luật.

Luật sư Nguyễn Văn An, Đoàn Luật sư tỉnh Thái Nguyên, chia sẻ: Xét xử trực tuyến giúp giảm đáng kể tình trạng tồn đọng án. Đây sẽ là giải pháp hiện đại và hiệu quả cho ngành Tòa án.

Người dân cũng bày tỏ sự đồng tình, cho rằng hình thức này khiến Tòa án gần gũi, hiện đại hơn, đáp ứng nhu cầu của xã hội. Bà Nguyễn Thị Hồng, phường Gia Sàng, nói: Phiên tòa trực tuyến không khác nhiều so với trực tiếp, quan trọng là nhanh gọn, tiết kiệm chi phí và thuận tiện cho người ở xa.

Có thể khẳng định, phiên tòa trực tuyến là bước tiến quan trọng của ngành Tòa án trong lộ trình cải cách tư pháp và chuyển đổi số, hướng tới xây dựng nền tư pháp chuyên nghiệp, hiện đại vì công lý và quyền lợi hợp pháp của nhân dân.

Ông Lê Huy Bắc, Chánh án Tòa án nhân dân Khu vực 5, cho biết: Chúng tôi sẽ tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, tổ chức nhiều hơn các phiên tòa trực tuyến, nhưng đồng thời luôn tuân thủ nghiêm nguyên tắc tố tụng, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của công dân. Đây là bước đi vững chắc hướng đến nền tư pháp công bằng, minh bạch, hiện đại.

Quỳnh Việt