Phẫu thuật ung thư có khiến bệnh di căn nhanh hơn?

Tuy nhiên, các chuyên gia khẳng định đây là suy nghĩ sai lầm. Trên thực tế, phẫu thuật không chỉ là phương pháp điều trị chính trong nhiều loại ung thư, đặc biệt là ung thư tiêu hóa, mà còn mang lại cơ hội sống sót cao hơn nếu được thực hiện sớm và đúng cách.

Thực tế lâm sàng tại đây cho thấy, nhiều trường hợp ung thư tiêu hóa được phát hiện ở giai đoạn sớm đã điều trị thành công nhờ phẫu thuật nội soi ít xâm lấn.

Bác sĩ CKII Nguyễn Quốc Thái, Trưởng Khoa Ngoại tiêu hóa, Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật nội soi tiêu hóa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM cho biết, việc lo ngại phẫu thuật sẽ khiến khối u vỡ ra, giải phóng tế bào ung thư vào máu hay hệ bạch huyết, dẫn đến di căn là không chính xác.

Quan niệm này thường bắt nguồn từ những trường hợp ung thư đã ở giai đoạn muộn, khi tế bào ung thư vốn dĩ đã lan rộng trong cơ thể, phẫu thuật lúc này không thể lấy trọn ổ bệnh. Nhưng nếu phát hiện sớm, khi khối u còn khu trú, việc cắt bỏ triệt để khối u cùng các hạch nghi ngờ di căn có thể giúp điều trị khỏi hoàn toàn.

Thực tế lâm sàng tại đây cho thấy, nhiều trường hợp ung thư tiêu hóa được phát hiện ở giai đoạn sớm đã điều trị thành công nhờ phẫu thuật nội soi ít xâm lấn. Như trường hợp của chị Thắm (28 tuổi, TP.HCM) đến khám vì đau bụng âm ỉ vùng thượng vị và buồn nôn kéo dài.

Nội soi phát hiện tổn thương tại hang vị nghi ngờ ung thư, kết quả sinh thiết xác định là ung thư biểu mô tuyến. Bệnh nhân được chỉ định phẫu thuật nội soi cắt khối u không điển hình, bảo tồn phần lớn dạ dày, đồng thời nạo vét các hạch có nguy cơ di căn.

Sinh thiết lạnh ngay trong mổ cho thấy các rìa diện cắt và hạch đều âm tính, chứng tỏ đã loại bỏ hoàn toàn tế bào ung thư. Sau phẫu thuật, chị Thắm phục hồi nhanh chóng, ăn uống bình thường sau 2 ngày và xuất viện sớm.

Trường hợp khác là anh Thanh (20 tuổi, Tây Ninh), đi khám vì đầy bụng và khó tiêu. Kết quả nội soi phát hiện viêm teo niêm mạc dạ dày và một tổn thương nhỏ ở hang vị. Sinh thiết xác định ung thư dạ dày giai đoạn sớm. Anh được phẫu thuật nội soi cắt bỏ khối u, bảo tồn cấu trúc dạ dày. Sau mổ, anh không cần điều trị bổ sung, chỉ theo dõi định kỳ 3 tháng/lần.

Theo bác sỹ Thái, phẫu thuật là “tiêu chuẩn vàng” trong điều trị ung thư tiêu hóa. Với sự phát triển của y học hiện đại, nhiều kỹ thuật ít xâm lấn như cắt hớt dưới niêm mạc (EMR) hay cắt tách dưới niêm mạc (ESD) được thực hiện qua nội soi, có thể loại bỏ các tổn thương tiền ung thư hoặc ung thư giai đoạn đầu mà không cần mở bụng. Những phương pháp này không chỉ giảm đau, rút ngắn thời gian nằm viện mà còn bảo tồn tối đa cấu trúc và chức năng tiêu hóa.

Trong trường hợp khối u đã lớn, có nguy cơ chèn ép cơ quan lân cận, phẫu thuật vẫn có vai trò quan trọng để giảm triệu chứng, kiểm soát bệnh, cải thiện chất lượng sống và kéo dài thời gian sống cho người bệnh.

Nếu bệnh ở giai đoạn tiến triển, bác sỹ có thể kết hợp nhiều phương pháp điều trị như hóa trị, xạ trị, liệu pháp miễn dịch, hoặc nhắm trúng đích trước và sau phẫu thuật nhằm tăng hiệu quả điều trị và giảm nguy cơ tái phát.

“Ở giai đoạn I hoặc II, nếu được phẫu thuật kịp thời, tỷ lệ sống trên 5 năm có thể đạt 70-90%. Trong một số trường hợp di căn nhưng tổn thương còn có thể phẫu thuật được, việc cắt bỏ u nguyên phát cùng tổn thương di căn vẫn mang lại hiệu quả rõ rệt khi kết hợp với điều trị đa mô thức”, bác sỹ Thái nhấn mạnh.

Bên cạnh điều trị, yếu tố quan trọng giúp nâng cao cơ hội sống sót là tầm soát ung thư định kỳ. Các chuyên gia khuyến cáo người từ 40 tuổi trở lên, đặc biệt những người có tiền sử viêm dạ dày mạn tính, nhiễm vi khuẩn HP, hoặc có người thân mắc ung thư tiêu hóa nên nội soi định kỳ mỗi 1-2 năm để phát hiện sớm bất thường.

Khi có triệu chứng bất thường như đau bụng âm ỉ, đầy hơi, khó tiêu, nôn ói, sút cân không rõ nguyên nhân…, người bệnh cần đi khám ngay để được chẩn đoán và điều trị đúng lúc.

“Điều đáng tiếc là nhiều bệnh nhân đến viện quá trễ vì sợ phẫu thuật. Họ đánh mất cơ hội điều trị khỏi chỉ vì một nỗi sợ không có căn cứ”, bác sỹ Thái khẳng định một lần nữa rằng, ung thư không phải là dấu chấm hết nếu chúng ta phát hiện sớm và điều trị đúng cách.

D.Ngân