Phát triển năng lực tiếng Anh cho học sinh

Phát triển năng lực tiếng Anh cho học sinh.

Tại Việt Nam, năng lực ngoại ngữ của học sinh, sinh viên ngày càng được cải thiện. Tuy nhiên, việc triển khai dạy và học môn Tiếng Anh chưa thật sự đáp ứng yêu cầu. Vì vậy, ngày 27/10/2025, Thủ tướng Chính phủ có Quyết định số 2371/QĐ-TTg phê duyệt Đề án “Đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học giai đoạn 2025-2035, tầm nhìn đến năm 2045”.

Ba cấp học, ba mục tiêu

Tên gọi của đề án đã xác định rõ, đó là “Đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học” nhằm nâng cao năng lực tiếng Anh cho trẻ em, học sinh, sinh viên; góp phần phát triển con người Việt Nam trong thời đại khoa học và công nghệ, kỷ nguyên số, tăng cường hội nhập quốc tế.

Bên cạnh mục tiêu trở thành ngôn ngữ thứ hai, đề án cũng hướng tới sử dụng tiếng Anh rộng rãi, thường xuyên, hiệu quả trong các hoạt động giáo dục của nhà trường; hình thành hệ sinh thái sử dụng tiếng Anh trong các cơ sở giáo dục với mức độ tăng dần. Đối với giáo dục mầm non, mục tiêu là giúp trẻ được trải nghiệm, làm quen, hướng tới hình thành và phát triển năng lực giao tiếp, chuẩn bị tốt cho việc học tiếng Anh ở cấp học phổ thông.

Đối với giáo dục phổ thông, mục tiêu của đề án là giúp học sinh hình thành, phát triển năng lực, kỹ năng sử dụng Tiếng Anh trong phát triển tư duy và phẩm chất, năng lực học tập các môn học, hoạt động giáo dục, giao lưu, trải nghiệm trong và ngoài nhà trường. Đề án cũng đặt mục tiêu đối với giáo dục đại học là phát triển môi trường sử dụng tiếng Anh hiệu quả trong giảng dạy các học phần, mô-đun, tín chỉ trong chương trình đào tạo; trong đào tạo và bồi dưỡng đội ngũ giáo viên, giảng viên…

Theo Bộ Giáo dục và Đào tạo, đề án được áp dụng trong tất cả các cơ sở giáo dục, đào tạo; sẽ tác động đến khoảng 50.000 cơ sở giáo dục với gần 30 triệu trẻ em, học sinh, sinh viên và khoảng một triệu cán bộ quản lý, giáo viên ở tất cả các cấp, ngành học. Thời gian thực hiện đề án là 20 năm (từ 2025-2045), gồm ba giai đoạn chính. Trong đó, giai đoạn 1 (2025-2030) là xây dựng và chuẩn hóa, bảo đảm nền tảng vững chắc để tiếng Anh được sử dụng thường xuyên, có hệ thống trong môi trường giáo dục. Giai đoạn 2 (2030-2035) mở rộng và tăng cường đẩy mạnh việc sử dụng tiếng Anh một cách thường xuyên hơn. Giai đoạn 3 (2035-2045) hoàn thiện và nâng cao để tiếng Anh được sử dụng một cách tự nhiên, phát triển hệ sinh thái sử dụng trong môi trường giáo dục, giao tiếp và quản trị nhà trường…

Chuẩn bị tốt các điều kiện, phù hợp địa phương

Thực tế, công tác dạy môn Tiếng Anh thời gian qua cho thấy, ở những vùng thuận lợi, đô thị, học sinh có điều kiện học tập và khả năng sử dụng ngôn ngữ này khá tốt. Tuy nhiên, tại một số vùng nông thôn của tỉnh Bắc Ninh, việc dạy và học môn Tiếng Anh cũng bộc lộ một số khó khăn, hạn chế.

Theo thầy giáo Ngô Quang Khải, Hiệu trưởng Trường trung học phổ thông Yên Dũng số 3 (phường Cảnh Thụy), một trong những trăn trở lớn nhất của trường là kết quả dạy và học môn Tiếng Anh còn nhiều hạn chế vì phần lớn các em sinh sống tại vùng nông thôn, ít được tiếp xúc và đầu tư từ nhỏ.

Tại kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2025, trường chỉ có 84 học sinh đăng ký dự thi môn này, kết quả trung bình là 4,98 trong khi điểm trung bình của tỉnh là 5,28. Vì vậy, trường đang gấp rút đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra, đánh giá; tăng cường kỹ năng giao tiếp cho học sinh; dạy học phân hóa theo đối tượng; bồi dưỡng giáo viên; khuyến khích sử dụng tiếng Anh trong các thông báo của trường, trên các bảng tin, hoạt động đội nhóm, giờ ra chơi.

Cô giáo Tống Thị Minh Loan, Phó Hiệu trưởng Trường tiểu học Đông Phương B (phường Yên Tử, tỉnh Quảng Ninh) cho biết, bên cạnh thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp, hiện nay, trong quá trình giảng dạy, giáo viên đã giao tiếp hoàn toàn bằng tiếng Anh; dạy đủ bốn kỹ năng nghe, nói, đọc, viết, trong đó ưu tiên kỹ năng nghe, nói, tạo cơ hội cho học sinh thực hành sau mỗi bài học cho nên đã góp phần nâng cao chất lượng môn học.

Để thực hiện hiệu quả đề án do Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Quảng Ninh chỉ đạo các cơ sở giáo dục nâng cao chất lượng dạy học ngoại ngữ, nhất là tiếng Anh; chuẩn bị tốt các điều kiện bảo đảm để từng bước đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai trong các cơ sở giáo dục.

Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo thành phố Hải Phòng Lương Văn Việt cho biết, ngành giáo dục Hải Phòng đã có nhiều giải pháp; từng bước xây dựng môi trường học tập sử dụng tiếng Anh như ngôn ngữ thứ hai; khuyến khích các cơ sở giáo dục triển khai chương trình song ngữ, hợp tác giảng dạy với giáo viên nước ngoài phù hợp điều kiện địa phương.

Theo Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Ninh Bình Nguyễn Tiến Dũng, địa phương đang triển khai chương trình làm quen với Tiếng Anh đối với lớp 1, lớp 2 (hai tiết/tuần, trên cơ sở tự nguyện); tiếp tục thực hiện Đề án tăng cường dạy học tiếng Anh với giáo viên người nước ngoài tại một số trường (địa bàn tỉnh Nam Định cũ); khuyến khích các trường tổ chức những tiết học kết nối với các trường trong, ngoài tỉnh và nước ngoài. Đối với cấp học cao hơn, địa phương tiếp tục thực hiện kế hoạch nâng cao chất lượng dạy và học tiếng Anh thông qua Câu lạc bộ tiếng Anh cấp trường, tổ chức các ngày hội ngoại ngữ như: Halloween, thi hùng biện tiếng Anh cấp trường, cấp cụm…)

QUÝ TÙNG