Phát huy 'vị trí vàng' trên hành lang kinh tế Đông - Tây

Miền Trung được xem là trung tâm trên tuyến EWEC, với tuyến đường bộ quốc tế dài hơn 1.450km nối Myanmar - Thái Lan - Lào - Việt Nam, kết thúc ở các cảng biển miền Trung. Trong đó, cửa khẩu quốc tế Lao Bảo, Cha Lo (Quảng Trị), Cầu Treo (Hà Tĩnh) cùng các cảng biển đang giữ vai trò quan trọng trong việc tập kết, vận chuyển hàng hóa.

Riêng TP Huế có vị trí chiến lược ở điểm kết nối trên tuyến EWEC, đồng thời nằm trên tuyến QL1A và cao tốc Bắc - Nam, có tuyến đường sắt xuyên Việt, cảng biển nước sâu Chân Mây, sân bay quốc tế Phú Bài. Đây là hạ tầng quan trọng hình thành phát triển một trung tâm tầm cỡ.

Tuy nhiên, trong thực tế, logistics tại các tỉnh, thành miền Trung trên tuyến EWEC vẫn chưa phát huy được hết vai trò do kết nối chưa đồng bộ, thiếu các trung tâm phân phối dọc tuyến. Phần lớn DN logistics ở khu vực vẫn là quy mô nhỏ, thiếu liên kết, chưa đủ năng lực cung cấp dịch vụ trọn gói mà chủ yếu làm dịch vụ vận tải đơn lẻ.

Tại Diễn đàn logistics vùng lần thứ VI tổ chức tại TP Huế vào cuối tháng 8/2025, nhiều chuyên gia cho rằng, tuy tiềm năng lớn, nhưng logistics xuyên biên giới ở miền Trung chưa phát triển xứng tầm. Các tuyến đường bộ kết nối cảng biển chưa hoàn chỉnh, nhiều đoạn quốc lộ xuống cấp, trong khi các tuyến cao tốc Cam Lộ - Lao Bảo, La Sơn - Túy Loan chỉ vừa mới được hoàn thiện. Hệ thống kho bãi, trung tâm logistics tập trung còn hạn chế, dẫn đến chi phí vận tải cao.

Một khó khăn khác đến từ thủ tục thông quan và kiểm tra chuyên ngành còn phức tạp, có khi gây ùn ứ tại cửa khẩu. Một số DN phản ánh, thời gian chờ đợi kiểm tra kéo dài khiến nông, thủy sản dễ bị hư hỏng, làm giảm sức cạnh tranh. Những điều này khiến chi phí logistics ở miền Trung bị cho là cao hơn 10 - 15%, so với các tuyến vận tải quốc tế qua Bangkok (Thái Lan) hay Singapore, khiến nhiều DN e ngại khi lựa chọn.

Miền Trung cần một chiến lược phát triển logistics xuyên biên giới tổng thể và có tính liên kết vùng chặt chẽ; hoàn thiện hạ tầng giao thông; cải cách mạnh mẽ thủ tục hải quan, xem xét áp dụng cơ chế “một cửa quốc gia, một cửa ASEAN”, số hóa quy trình thông quan để rút ngắn thời gian và chi phí cho DN. Cũng rất cần thiết có các chính sách ưu đãi đặc thù về thuế, phí, đất đai để thu hút đầu tư vào hạ tầng logistics hiện đại. Thực hiện được những vấn đề này, miền Trung sẽ phát huy hơn nữa “vị trí vàng”, “thời cơ vàng” trên tuyến EWEC.

Thùy Nhung