Phát huy mạnh mẽ vai trò của Nghị viện, xây dựng nền tảng pháp lý chung cho ngôi nhà ASEAN
Phát biểu của CHỦ TỊCH QUỐC HỘI VƯƠNG ĐÌNH HUỆ tại Phiên họp toàn thể thứ nhất, Đại hội đồng AIPA 43
Thưa Ngài Heng Samrin, Chủ tịch Quốc hội Vương quốc Campuchia, Chủ tịch AIPA 43
Thưa các vị Chủ tịch, các vị Trưởng đoàn Nghị viện thành viên, Nghị viện quan sát viên AIPA,
Thưa Bà Tổng Thư ký AIPA Nguyễn Tường Vân,
Thưa các quý vị đại biểu,
Thay mặt Đoàn Đại biểu Quốc hội nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam, tôi xin gửi tới Ngài Chủ tịch và các quý vị đại biểu tham dự Đại hội đồng AIPA 43 lời chào trân trọng và những tình cảm tốt đẹp nhất của Quốc hội và nhân dân Việt Nam. Chúng tôi chân thành cảm ơn sự đón tiếp trọng thị, chu đáo của Quốc hội nước chủ nhà Campuchia dành cho Đoàn Việt Nam tại thủ đô Phnom Penh của đất nước chùa tháp tươi đẹp, thanh bình, có bề dày lịch sử - văn hóa, và rất giàu lòng mến khách.
Thưa toàn thể quý vị,
Đại hội đồng AIPA 43 của chúng ta diễn ra vào thời điểm thế giới và khu vực đang phải đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức. Mặc dù hòa bình, hợp tác và phát triển vẫn là xu thế lớn, các cuộc xung đột dân tộc, tôn giáo, chiến tranh cục bộ, chiến tranh kinh tế, tranh chấp chủ quyền, lãnh thổ và tài nguyên... cùng với các vấn đề an ninh phi truyền thống như dịch bệnh, thiên tai, biến đổi khí hậu đang diễn ra phức tạp, đã làm chậm quá trình phục hồi và phát triển của nền kinh tế thế giới, ảnh hưởng đến đời sống của người dân nhiều nước trong đó có các nước ASEAN. Những thách thức đó đòi hỏi những nỗ lực chung của cộng đồng quốc tế và nhất là các bên liên quan hợp tác chặt chẽ, tuân thủ luật pháp quốc tế, đối thoại hòa bình và hành động có trách nhiệm.
Trong bối cảnh đó, Quốc hội Việt Nam đánh giá cao vai trò Chủ tịch ASEAN và AIPA năm 2022 của nước chủ nhà Campuchia cũng như những nỗ lực bền bỉ và quyết tâm hành động của các thành viên ASEAN để cùng ứng phó các thách thức vì hòa hợp, hòa bình và thịnh vượng trong khu vực.
Thưa các quý vị,
Tục ngữ có câu “Ngựa chạy có bầy, chim bay có bạn”. Không một quốc gia nào có thể tự mình đơn độc giải quyết các thách thức toàn cầu hiện nay. Sự đoàn kết, gắn bó và tương hỗ lẫn nhau là yếu tố quan trọng giúp chúng ta làm nên mọi thành công. Lịch sử hơn 5 thập kỷ tồn tại của ASEAN, 45 năm AIPA đã chứng kiến không ít lần bó lúa vàng ASEAN phải gồng mình qua giông bão. Nhưng qua đó, ASEAN lại càng trưởng thành và tự cường hơn trước. Tinh thần đoàn kết là xung lực giúp con thuyền ASEAN vượt qua sóng cả, vững vàng trước mọi khó khăn, thử thách và đạt được nhiều kỳ tích, trong đó có đóng góp quan trọng của AIPA.
Trải qua 55 năm hình thành và phát triển, bước vào năm thứ 7 trong tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN, tổ chức của chúng ta đã có những bước tiến vượt bậc trên nhiều phương diện, trở thành một tổ chức có vai trò quan trọng đối với hòa bình, ổn định và an ninh trong khu vực, một nền kinh tế sôi động và hội nhập cao, một cộng đồng bao trùm, hướng tới người dân và lấy người dân làm trung tâm, là đối tác tin cậy đối với các quốc gia, tổ chức trong khu vực và trên thế giới.
Phát huy các kết quả đã đạt được, với khát vọng về hòa bình, tiến bộ và thịnh vượng, với tinh thần đồng thanh tương ứng, đồng khí tương cầu, chúng ta - những công dân trong mái nhà chung ASEAN tiếp tục cùng nhau gánh vác trọng trách xây dựng một Cộng đồng ASEAN ngày càng gắn kết, năng động, chủ động thích ứng, tự cường, bao trùm và phát triển bền vững. Trong hành trình phát triển của ASEAN, các Quốc hội/Nghị viện của ASEAN với vai trò là những nhà lập pháp đã và đang góp phần xây dựng nền tảng pháp lý chung cho ngôi nhà ASEAN. AIPA chính là hình mẫu điển hình cho hợp tác liên nghị viện khu vực, góp phần thúc đẩy hợp tác giữa các cơ quan đại diện cho ý chí và nguyện vọng của nhân dân các nước ASEAN; đồng hành, chung tay cùng Chính phủ các nước ASEAN đối phó với các khó khăn, thách thức bằng việc phát huy mạnh mẽ vai trò của mình thông qua các chức năng lập pháp, giám sát tối cao và tạo thuận lợi phân bổ nguồn lực, tăng cường kết nối với người dân.
Vì lẽ đó, tôi bày tỏ ủng hộ các nội dung trong chương trình nghị sự của Đại hội đồng AIPA 43, hoan nghênh và đánh giá cao bài phát biểu của Chủ tịch AIPA 43 và các vị Trưởng đoàn nghị viện thành viên đã đưa ra những giải pháp hết sức thiết thực để góp phần đạt được các mục tiêu chung. Quốc hội Việt Nam với vai trò và trọng trách của mình, sẽ nỗ lực thực hiện các cam kết cũng như những Nghị quyết mà Đại hội đồng AIPA 43 sẽ thông qua.
Thưa Ngài Chủ tịch,
Thưa quý vị đại biểu,
Tại hội nghị lần này, tôi đề xuất 5 kiến nghị:
Một là, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc củng cố mối đoàn kết và vai trò trung tâm của ASEAN trong duy trì hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực là điều kiện tiên quyết. Việt Nam hoan nghênh và đánh giá cao nỗ lực của Chính phủ các nước ASEAN thời gian qua, nhất là sự đồng hành và ủng hộ tích cực của các nghị viện AIPA trong việc thúc đẩy đối thoại, hợp tác, xây dựng lòng tin, đề cao giá trị của việc thực thi luật pháp quốc tế nhằm ngăn chặn nguy cơ xảy ra xung đột và góp phần duy trì hòa bình, ổn định ở khu vực.
Hai là, thúc đẩy vai trò giám sát của các Nghị viện đối với triển khai thực hiện các Kế hoạch tổng thể của ASEAN trên cả 3 trụ cột, chính trị, kinh tế và văn hóa - xã hội; phát huy sự hỗ trợ, phối hợp giữa các nước thành viên trong phát triển kinh tế, thu hẹp khoảng cách phát triển, nâng cao đời sống của người dân, ứng phó với các vấn đề dịch bệnh, biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường, an ninh năng lượng và nguồn nước.
Ba là, củng cố, đổi mới hơn nữa tổ chức và hoạt động của AIPA, tăng cường sự phối hợp và quan hệ giữa kênh lập pháp và hành pháp của các nước trong khu vực, nhất là hợp tác trong tận dụng cơ hội, khắc phục rủi ro trong lĩnh vực chuyển đổi số và chuyển đổi năng lượng công bằng. Tôi bày tỏ sự đồng tình với phát biểu của các Trưởng đoàn, đặc biệt là Trưởng đoàn Philippines về trách nhiệm của các nước lớn và các nước phát triển đối với vấn đề biến đổi khí hậu. Hội nghị COP 27 vừa qua đã phải kéo dài thời gian và khó khăn như thế nào để đạt được những thỏa thuận bước đầu về tài chính đã cho thấy tính chất phức tạp của vấn đề mà ASEAN và AIPA của chúng ta phải chủ động thích ứng.
Bốn là, tích cực, chủ động quan tâm thúc đẩy vấn đề bình đẳng giới, tăng cường quyền năng cho phụ nữ, triển khai có hiệu quả các chính sách và pháp luật về giới, tăng cường tiếng nói và sự tham gia của phụ nữ, thanh niên trong các cơ quan lập pháp và hành pháp.
Năm là, đẩy mạnh tuyên truyền về AIPA, ASEAN tới mọi người dân, đặc biệt là tăng cường vai trò của nghị sỹ trẻ. Năm 2023, Việt Nam sẽ đăng cai Diễn đàn Nghị sĩ trẻ toàn cầu của Liên minh Nghị viện thế giới (IPU). Chúng tôi rất mong muốn nghị viện các nước thành viên AIPA và các đối tác tích cực đồng tình, ủng hộ và tham gia với chúng tôi trong sự kiện hết sức quan trọng này.
Một lần nữa, xin cảm ơn Ngài Chủ tịch, các vị Trưởng đoàn và tất cả các đại biểu. Tôi mong muốn và tin tưởng chắc chắn rằng, Đại hội đồng AIPA 43 của chúng ta sẽ hoàn thành chương trình nghị sự đề ra và thành công tốt đẹp.
Xin trân trọng cảm ơn.
_________
* Đầu đề do Báo Đại biểu Nhân dân đặt