Phát hiện người mang nhóm máu 'hiếm gấp hàng trăm lần máu hiếm'

Phát hiện hiếm thấy này mở ra hy vọng sống cho những bệnh nhân cần truyền máu chính xác trong khu vực.

Nhóm máu Jk(a-b-), còn gọi là “máu kim cương” chỉ xuất hiện với tỉ lệ chỉ từ 0,002% – 0,02% dân số Trung Quốc.

Nhóm máu Jk(a-b-), còn gọi là “máu kim cương” chỉ xuất hiện với tỉ lệ chỉ từ 0,002% – 0,02% dân số Trung Quốc.

Trung tâm Truyền máu Quận Thuận Đức, thành phố Phật Sơn (tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc) vừa thông tin đã phát hiện một trường hợp mang nhóm máu Jk(a-b-), hay còn gọi là “máu kim cương”. Đây là loại nhóm máu cực kỳ hiếm gặp, với tỉ lệ chỉ từ 0,002% – 0,02% dân số Trung Quốc, hiếm gấp hàng trăm lần so với nhóm máu Rh- vốn được biết đến rộng rãi dưới tên gọi “máu gấu trúc” (tỉ lệ 0,2% – 0,5%).

Theo Trung tâm Truyền máu Thuận Đức, ca “máu kim cương” này là trường hợp đầu tiên được phát hiện kể từ khi đơn vị triển khai kỹ thuật tan huyết bằng urê để sàng lọc nhóm máu hiếm Jk(a-b-) vào năm 2024. Trước đó, tại địa phương chưa từng ghi nhận bất kỳ trường hợp nào mang nhóm máu đặc biệt này.

Đại diện trung tâm cho biết, việc phát hiện và tiếp nhận nguồn hiến máu hiếm gặp này có ý nghĩa quan trọng, không chỉ lấp khoảng trống trong công tác sàng lọc nhóm máu tại Thuận Đức mà còn góp phần xây dựng kho dự trữ quý hiếm, phục vụ truyền máu chính xác cho bệnh nhân tại địa phương cũng như các khu vực lân cận.

Việc phát hiện và tiếp nhận nguồn hiến máu hiếm gặp có ý nghĩa quan trọng, góp phần xây dựng kho dự trữ quý hiếm, phục vụ truyền máu chính xác cho bệnh nhân. Ảnh: Getty Images

Việc phát hiện và tiếp nhận nguồn hiến máu hiếm gặp có ý nghĩa quan trọng, góp phần xây dựng kho dự trữ quý hiếm, phục vụ truyền máu chính xác cho bệnh nhân. Ảnh: Getty Images

“Máu kim cương” là gì?

Các chuyên gia cho hay, khi nhắc đến nhóm máu, phần lớn công chúng chỉ biết đến hệ ABO phổ biến. Thực tế, giới khoa học đã xác định được 43 hệ nhóm máu độc lập. Nhóm máu Jk(a-b-) được xếp trong hệ Kidd, phát sinh từ đột biến gene SLC14A1 trên nhiễm sắc thể số 18. Sự đột biến này khiến hồng cầu không mang ba loại kháng nguyên Jka, Jkb và Jk3, giống như một “tấm thẻ căn cước” thiếu đi những dấu nhận diện đặc trưng.

Chính sự khác biệt này khiến việc tìm máu tương thích trở nên vô cùng khó khăn. Đặc biệt, với những bệnh nhân hình thành kháng thể Jk3, chỉ có thể truyền máu cùng loại. Do đó, ngay sau khi phát hiện ca “máu kim cương” đầu tiên, Trung tâm Truyền máu Thuận Đức đã đưa nhóm máu này vào danh mục quản lý nhóm máu hiếm của Quảng Đông, nhằm tạo cơ sở dữ liệu và nguồn dự phòng phục vụ cấp cứu. Khi một bệnh nhân sở hữu nhóm “máu kim cương” cần được truyền máu, nguồn dự trữ đó có thể là hy vọng duy nhất níu giữ sự sống.

Việc phát hiện ca “máu kim cương” đầu tiên tại Quảng Đông được xem là dấu mốc quan trọng trong công tác quản lý và nghiên cứu nhóm máu hiếm ở Trung Quốc. Không chỉ giúp hoàn thiện dữ liệu về hệ nhóm máu Kidd tại địa phương, phát hiện này còn mở ra cơ hội tăng cường an toàn truyền máu trong các tình huống khẩn cấp.

Khi một bệnh nhân sở hữu nhóm “máu kim cương” cần được truyền máu, nguồn dự trữ ở bệnh viện có thể là hy vọng duy nhất níu giữ sự sống. Ảnh minh họa: CCO

Khi một bệnh nhân sở hữu nhóm “máu kim cương” cần được truyền máu, nguồn dự trữ ở bệnh viện có thể là hy vọng duy nhất níu giữ sự sống. Ảnh minh họa: CCO

Mang “máu kim cương” có ảnh hưởng đến sức khỏe không?

Theo các chuyên gia huyết học, Jk(a-b-) không phải là một bệnh lý mà chỉ là dấu ấn di truyền đặc biệt, không ảnh hưởng đến sức khỏe trong đời sống hàng ngày. Tuy nhiên, rủi ro sẽ trở nên nghiêm trọng nếu người mang nhóm máu này cần truyền máu.

Cơ chế miễn dịch của cơ thể có thể nhận diện các kháng nguyên Jka hoặc Jkb trong máu thông thường là “yếu tố lạ” và sản sinh kháng thể Jk3 để tấn công. Phản ứng này không diễn ra ngay lập tức mà có thể tiềm ẩn trong nhiều ngày hoặc nhiều tuần, trước khi bất ngờ khởi phát khi hồng cầu đã lưu hành khắp cơ thể. Hiện tượng này được gọi là tan máu muộn, với các triệu chứng sốt, vàng da, nước tiểu sẫm màu; trong trường hợp nặng có thể gây suy thận.

Vì vậy, việc phát hiện được người mang “máu kim cương” là một bước tiến đáng kể, góp phần xây dựng mạng lưới hiến máu hiếm bền vững hơn, nhằm bảo vệ an toàn tính mạng cho người bệnh – những người có thể đối diện với rủi ro lớn trong trường hợp cần truyền máu.

Hồng Nhung

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân: https://daibieunhandan.vn/phat-hien-nguoi-mang-nhom-mau-hiem-gap-hang-tram-lan-mau-hiem-10389099.html