Phát động thi đua 'Toàn dân làm giàu' - những vấn đề cần bàn để hiểu đúng

ĐTO - Tại một cuộc hội nghị triển khai Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam ngày 4/5/2025 “về phát triển kinh tế tư nhân”, lãnh đạo Chính phủ đã phát động thi đua “Toàn dân làm giàu”. Lời kêu gọi này được tán thưởng và kích hoạt tinh thần vươn lên mạnh mẽ để đất nước “sánh vai với cường quốc năm châu”. Nhưng, khác với nhiều phong trào thi đua, “Toàn dân làm giàu” cần phải được nhận thức đúng để tránh rơi vào “khẩu hiệu” và có thể bị thực thi lệch lạc, gây hại khôn lường.

Khi nhắc đến thi đua, hầu như mọi người dân Việt đều nhớ đến Lời kêu gọi thi đua ái quốc của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Người nói: “Thi đua là yêu nước, yêu nước thì phải thi đua. Và những người thi đua là những người yêu nước nhất”. Từ Lời kêu gọi của Lãnh tụ kính yêu của Đảng và dân tộc, hàng loạt phong trào thi đua yêu nước liên tục xuất hiện và đã, đang góp phần vào những thắng lợi vĩ đại của đất nước. Tiếp nối những thành công ấy, phong trào thi đua “Toàn dân làm giàu” được chính thức phát động tại Hội nghị. Làm giàu được hiểu với 2 nghĩa: làm cho trở nên có nhiều của cải, tiền bạc (học cách làm giàu) và làm cho trở nên phong phú, dồi dào (làm giàu vốn kiến thức). Làm giàu được nói trong bài viết này là của cải, tiền bạc. Phát động phong trào “Toàn dân làm giàu” vừa “bắt mạch” đúng khát vọng làm giàu của mỗi người dân, vừa đáp ứng mục tiêu lớn của dân tộc về “Dân giàu, nước mạnh”. Nhưng khi suy nghĩ sâu vấn đề, phong trào có vài vấn đề cần được cân nhắc.

- Toàn dân nhưng không phải là tất cả mọi người

Không giống những phong trào thi đua như “Toàn dân đánh giặc”, “Toàn dân rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại”, “Toàn dân tham gia bảo vệ an ninh Tổ quốc”..., phong trào “Toàn dân làm giàu” sẽ không thể huy động tất cả mọi người. Mặc dù có ý thức cao, ý chí lớn và tạo ra môi trường thuận lợi nhất cho sự làm giàu, nhưng một số đối tượng không thể là thành viên trực tiếp “cuộc đua” này. Trước hết, cán bộ, công chức, viên chức đang hoạt động trong bộ máy tổ chức của hệ thống chính trị mà nhất là người có chức vụ. Luật pháp có những quy định ràng buộc đối với người giữ cương vị cao. Trở thành người phục vụ công, họ phải toàn tâm, toàn ý phục vụ Đảng, Nhà nước và Nhân dân. Những người tại vị mà “khát khao” làm giàu không những không là phúc, mà còn là họa đối với tổ chức và người dân. “Thế lực ngầm”, “sân sau”... đã từng lộng hành làm đảo điên đất nước. Rất có lý khi ai đó nói rằng công chức mà muốn làm giàu thì hãy nghỉ việc Nhà nước để hoạt động lĩnh vực sản xuất - kinh doanh. Vài đối tượng khác nữa trong xã hội không thể tham gia thi đua “Toàn dân làm giàu” như trẻ nhỏ, thiếu niên đang học phổ thông, người tu hành... Như vậy, phong trào “Toàn dân làm giàu” bị giới hạn ở những đối tượng nhất định.

- Những điều kiện để tham gia làm giàu

Khác với phong trào toàn dân thi đua trong những lĩnh vực được đề cập bên trên, “Toàn dân làm giàu” phải có những điều kiện nhất định. Điểm tiên quyết của phong trào là người tham gia phải có khát vọng làm giàu. Địa bàn để làm giàu là thị trường và thị trường được ví như “chiến trường”. Đây là một cuộc đua, sự cạnh tranh khốc liệt mà người không có đủ ý chí thì dễ bỏ cuộc. Hơn nữa, người muốn làm giàu phải có kiến thức và kỹ năng nhất định; am tường lĩnh vực, nắm bắt thông tin thị trường; biết nghiệp vụ và công nghệ; hiểu thời cơ và chọn đúng thời điểm. Bên cạnh đó, phải có nguồn lực hoặc tìm ra nguồn lực dù chỉ “đôi bàn tay trắng” khi khởi nghiệp. Ngoài ra, môi trường làm giàu phải nảy nở đủ mạnh. Câu “Buôn có bạn, bán có phường” phần nào nói lên vấn đề. Và, Nhà nước với các công cụ luật, chính sách và những biện pháp cụ thể để khuyến khích là không thể thiếu. Xem ra, không phải ai cũng đủ năng lực và phẩm chất để tham gia phong trào.

- Sự nhận thức lệch lạc về làm giàu

Trước đây, trong văn hóa và nhận thức, người Việt thường ca ngợi cuộc sống giản đơn với “túp lều tranh” và lẫn tránh giao tiếp, thậm chí lên án tầng lớp trung lưu, vương giả. Trong đời sống thực, đồng tiền có sức mạnh “vạn năng” và vì vậy, nó cũng được tôn vinh “là tiên, là phật”. Trạng thái trái ngược này luôn chi phối cuộc sống. Do vậy, phần đông người ao ước được “đổi đời”, trở nên giàu có và trong số đó không ít người làm giàu “bằng mọi giá”. Thời gian qua, báo chí đã cung cấp nhiều bằng chứng về tham vọng làm giàu mà bất chấp luật pháp và đạo lý. Phong trào “Thi đua làm giàu” phải hướng người thi đua “hợp tác cùng thắng”, không chỉ đem lợi ích về cho riêng mình, mà còn cho cộng đồng và xã hội.

Con người luôn ước muốn sống trong một xã hội thịnh vượng và hạnh phúc. Khát vọng làm giàu là động lực lớn. Phát động “Thi đua làm giàu” đã “đánh” trúng, kích hoạt tiềm năng to lớn của mỗi người và cả dân tộc. Nhưng, khác với nhiều phong trào thi đua yêu nước đã từng phát động, “Thi đua làm giàu” cần được thiết kế kỹ và chi tiết về nội hàm, nội dung, đối tượng và các điều kiện để thật sự hướng đến “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”.

DÂN BIỆN