Phát động Cuộc thi 'Cơ sở y tế không khói thuốc lá' nhằm kiến tạo môi trường y tế an toàn, nhân văn

Ngày 17/9, tại trụ sở Bộ Y tế, Báo Sức khỏe & Đời sống phối hợp với Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá đã trang trọng tổ chức Lễ phát động Cuộc thi “Cơ sở y tế không khói thuốc lá” lần thứ I.

Cuộc thi “Cơ sở y tế không khói thuốc lá” lần thứ I được tổ chức không chỉ nhằm phát hiện và tôn vinh những mô hình hiệu quả, sáng kiến thiết thực, mà còn góp phần nhân rộng các điển hình tiên tiến, lan tỏa thông điệp sức khỏe tích cực trong toàn ngành.

Đây là sự kiện có ý nghĩa đặc biệt, đánh dấu bước tiến mới trong hành trình xây dựng môi trường y tế xanh - sạch - an toàn, đặt sức khỏe người bệnh ở vị trí trung tâm của mọi hoạt động khám, chữa bệnh.

Phát biểu tại Lễ phát động, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn nhấn mạnh, cuộc thi không đơn thuần là một hoạt động thi đua, mà là lời tuyên ngôn mạnh mẽ của ngành y tế về quyết tâm xây dựng môi trường điều trị văn minh, nhân ái, không khói thuốc.

“Mỗi làn khói thuốc xuất hiện trong bệnh viện không chỉ vi phạm quy định pháp luật, mà còn là mối đe dọa trực tiếp tới người bệnh, cán bộ y tế và cộng đồng. Cơ sở y tế không khói thuốc không chỉ là yêu cầu hành chính, mà còn là chuẩn mực nghề nghiệp, là thước đo văn hóa bệnh viện và là cam kết đạo đức của người thầy thuốc”, Thứ trưởng khẳng định.

Dẫn chứng những con số đáng báo động, Thứ trưởng cho biết, mỗi năm, thuốc lá cướp đi sinh mạng của khoảng 8 triệu người trên toàn cầu, tương đương gần 22.000 ca tử vong mỗi ngày. Tại Việt Nam, số ca tử vong do các bệnh liên quan đến thuốc lá ước tính lên tới 84.500 người mỗi năm, tương đương hơn 230 người mỗi ngày cùng hàng chục nghìn người phải gánh chịu hậu quả từ hút thuốc thụ động.

Thứ trưởng Trần Văn Thuấn đặc biệt nhấn mạnh rằng, nếu ngay trong bệnh viện, nơi biểu tượng cho sứ mệnh bảo vệ sự sống vẫn còn hiện tượng dung túng cho khói thuốc, thì thật khó để kỳ vọng vào sự thay đổi nhận thức trong cộng đồng. Do đó, việc xây dựng mô hình “cơ sở y tế không khói thuốc” không chỉ là yêu cầu pháp lý, mà còn là lời khẳng định cho giá trị nhân văn cốt lõi của ngành y.

Qua 13 năm thực hiện Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, cùng với sự chỉ đạo quyết liệt từ Chính phủ, sự hỗ trợ của Tổ chức Y tế Thế giới và các đối tác quốc tế, nhiều cơ sở y tế tại Việt Nam đã chủ động triển khai các giải pháp đồng bộ như hoàn thiện hệ thống biển báo, tăng cường truyền thông, tư vấn bỏ thuốc, kiểm tra giám sát, và lồng ghép tiêu chí không hút thuốc vào đánh giá thi đua. Những nỗ lực này đã góp phần tạo nên một môi trường điều trị an toàn, thân thiện và tích cực tác động đến hành vi của người bệnh cũng như cán bộ y tế.

Tuy nhiên, trong bối cảnh các sản phẩm mới như thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng ngày càng len lỏi vào giới trẻ với chiến lược tiếp thị tinh vi, cuộc chiến chống lại tác hại của thuốc lá càng trở nên cam go hơn bao giờ hết.

Thứ trưởng yêu cầu lãnh đạo các bệnh viện, trung tâm y tế và cơ sở khám chữa bệnh trên cả nước cần nắm chắc và trực tiếp chịu trách nhiệm về kết quả xây dựng môi trường không khói thuốc, xem đây là một chỉ tiêu cốt lõi trong quản trị bệnh viện, gắn chặt với công tác thi đua khen thưởng.

Cuộc thi “Cơ sở y tế không khói thuốc lá” lần thứ I được tổ chức không chỉ nhằm phát hiện và tôn vinh những mô hình hiệu quả, sáng kiến thiết thực, mà còn góp phần nhân rộng các điển hình tiên tiến, lan tỏa thông điệp sức khỏe tích cực trong toàn ngành. Theo Thứ trưởng, đây sẽ là chất xúc tác mạnh mẽ thúc đẩy mỗi bệnh viện, mỗi cán bộ y tế nỗ lực vì một không gian khám chữa bệnh thực sự an toàn, chuyên nghiệp và nhân văn.

Về phía Bộ Y tế, Thứ trưởng Trần Văn Thuấn cam kết sẽ tiếp tục hoàn thiện chính sách, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra; phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, địa phương để triển khai đồng bộ các giải pháp phòng, chống tác hại của thuốc lá.

Đồng thời, ông cũng bày tỏ mong muốn các cơ quan báo chí, truyền thông tiếp tục đồng hành cùng ngành y tế, góp phần lan tỏa những mô hình tích cực, xây dựng hình ảnh bệnh viện hiện đại, sạch đẹp, hướng đến sự hài lòng và niềm tin của người dân.

Phát biểu tại lễ phát động, TS.BS Hà Anh Đức, Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh, Giám đốc Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá cho biết, nhờ sự quan tâm chỉ đạo sát sao từ lãnh đạo Bộ Y tế, phong trào xây dựng cơ sở y tế không khói thuốc đã và đang được triển khai ngày càng sâu rộng trên phạm vi toàn quốc.

Kết quả khảo sát cho thấy, sau hơn một thập kỷ thực hiện Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, tỷ lệ phơi nhiễm khói thuốc thụ động tại các cơ sở y tế đã giảm từ 23,6% (năm 2010) xuống còn 21,3% (năm 2023); trong khi đó, tỷ lệ người dân được tư vấn bỏ thuốc khi đến khám, chữa bệnh đã tăng mạnh từ 40,5% lên 90%.

Ở góc độ đơn vị tổ chức, nhà báo Trần Tuấn Linh, Tổng Biên tập Báo Sức khỏe & Đời sống chia sẻ, mục tiêu cốt lõi của cuộc thi là tìm ra những mô hình thực sự hiệu quả, nơi tinh thần không khói thuốc đã thấm sâu vào từng hành vi, từng hoạt động của cơ sở y tế. Chúng tôi mong muốn thông qua cuộc thi này, tinh thần “không khói thuốc” sẽ không chỉ nằm trên những tấm biển, mà thực sự trở thành một phần của văn hóa y tế Việt Nam hiện đại”.

Lễ phát động khép lại bằng lời kêu gọi đầy tâm huyết từ lãnh đạo Bộ Y tế: Mỗi bệnh viện, mỗi khoa phòng, mỗi cán bộ y tế, mỗi người bệnh và thân nhân hãy cùng chung tay, bắt đầu từ những hành động nhỏ như một tấm biển đúng chỗ, một lời nhắc đúng lúc, một tấm gương đúng nghĩa - để biến từng mét vuông bệnh viện thành vùng an toàn cho sự sống.

“Vì một Việt Nam khỏe mạnh. Vì niềm tin của Nhân dân vào hệ thống y tế. Vì tương lai của thế hệ trẻ. Chúng ta nhất định làm được”, Thứ trưởng Trần Văn Thuấn khẳng định với niềm tin mạnh mẽ.

D.Ngân