Phân loại rác thải y tế tại nguồn để giảm thiểu ô nhiễm

Thực hiện quy định của Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 và các văn bản hướng dẫn liên quan, ngăn ngừa lây nhiễm chéo trong khám chữa bệnh, thời gian qua, Sở Y tế tỉnh Bắc Ninh đã ban hành nhiều văn bản tuyên truyền, hướng dẫn thực hiện quy định về quản lý chất thải y tế trên địa bàn tỉnh, bảo đảm theo 3 nhóm: Chất thải lây nhiễm, chất thải nguy hại không lây nhiễm, chất thải y tế thông thường. Hiện các cơ sở y tế đều bố trí điểm lưu trữ chất thải sau phân loại riêng và ký hợp đồng thu gom, xử lý với các đơn vị có chức năng.

Theo ông Nguyễn Đình Toàn, Trưởng Phòng Nghiệp vụ Y (Sở Y tế tỉnh Bắc Ninh), các cơ sở y tế đều phân công lãnh đạo phụ trách quản lý chất thải y tế; giao nhiệm vụ cụ thể cho các khoa, phòng, bộ phận thực hiện tốt việc phân loại, thu gom, vận chuyển và lưu giữ chất thải trong khuôn viên cơ sở. Ngoài ra, Sở cũng giao trung tâm y tế các huyện, thị xã, thành phố quản lý, xử lý chất thải nguy hại cho các trạm y tế trực thuộc. Đối với các cơ sở y tế là phòng khám đa khoa, chuyên khoa, lượng chất thải phát sinh nhỏ thì hợp đồng với các đơn vị có chức năng thu gom, xử lý.

Nhân viên vệ sinh Bệnh viện Đa khoa tỉnh Bắc Ninh đưa chất thải được phân loại từ các khoa, phòng bệnh về kho tập kết.

Tại một số cơ sở y tế như: Bệnh viện Đa khoa tỉnh Bắc Ninh, Bệnh viện Ung bướu, Trung tâm Y tế TX Việt Yên, Bệnh viện Hà Nội- Bắc Giang… việc thu gom, phân loại, xử lý chất thải rắn phát sinh hằng ngày được chú trọng. Điển hình như ở Bệnh viện Đa khoa tỉnh mỗi ngày có khoảng 5 nghìn lượt người lưu trú, khám chữa bệnh, chăm sóc và thăm bệnh nhân. Cơ sở này phát sinh từ 3-5 tấn chất thải rắn/ngày; trong đó có khoảng hơn 200 kg chất thải nguy hại (gồm lây nhiễm và không lây nhiễm) và khoảng 200 kg chất thải tái chế.

Theo ông Hoàng Chí Thành, Phó Giám đốc Bệnh viện Đa khoa tỉnh Bắc Ninh, Bệnh viện luôn quan tâm thực hiện thu gom, phân loại, lưu giữ, xử lý chất thải y tế theo quy định của Luật Bảo vệ môi trường và chỉ đạo của Bộ Y tế, của tỉnh. Thường xuyên phổ biến quy định về bảo vệ môi trường, quản lý chất thải y tế đối với nhân viên y tế, người bệnh, người nhà người bệnh, công nhân vệ sinh. Bố trí cán bộ quản lý, theo dõi, cập nhật hồ sơ, tài liệu, hợp đồng lưu giữ, xử lý chất thải.

Từ khuôn viên Bệnh viện đến các khoa, phòng đều bố trí thùng rác có nắp đậy và dán hướng dẫn phân loại rác. Bệnh viện cũng bố trí các kho lưu trữ rác thải nguy hại, rác sinh hoạt và rác tái chế riêng… Theo đó, việc thu gom, phân loại rác y tế được cán bộ, nhân viên, người bệnh hưởng ứng thực hiện. Quan sát các xe tiêm ở khu vực Khoa Sản thấy mỗi xe bố trí đến 4 túi đựng rác phân loại (ngoài túi đựng chất thải lây nhiễm, chất thải nguy hại không lây nhiễm, chất thải y tế thông thường còn có túi đựng chất thải là vật sắc nhọn).

Tăng cường quản lý nước thải y tế

Bên cạnh việc thu gom, phân loại, xử lý chất thải rắn, việc xử lý nước thải tại các cơ sở y tế cũng được quan tâm. Hiện toàn bộ các bệnh viện, trung tâm y tế, các bệnh viện tư nhân thuộc thẩm quyền tỉnh cấp giấy phép môi trường đều có hệ thống xử lý nước thải. Qua quan trắc gần đây cho thấy, nước thải từ các cơ sở y tế sau khi được xử lý xả ra môi trường đều đạt tiêu chuẩn quy định và được cấp giấy phép về môi trường (trừ một số đơn vị đang nâng cấp quy mô giường bệnh hoặc sửa chữa các hạng mục).

Tuy nhiên, hệ thống xử lý chất thải tại nhiều cơ sở (nhất là các cơ sở y tế công lập) khó đáp ứng yêu cầu về lâu dài do xây dựng đưa vào vận hành đã lâu (nhiều cơ sở đã vận hành hơn chục năm) nên không ít bộ phận bị xuống cấp, hỏng hóc. Đơn cử như trạm xử lý nước thải của Bệnh viện Đa khoa tỉnh Bắc Ninh được xây dựng từ năm 2017 có một số thiết bị như máy thổi khí, cánh quạt... bị hỏng. Năm 2024, Bệnh viện phải đầu tư gần 500 triệu đồng để duy tu, sửa chữa lại hệ thống này, bảo đảm yêu cầu xử lý.

Có thể nói, việc thu gom, phân loại, xử lý chất thải y tế thời gian qua được quan tâm, cảnh quan môi trường nhiều cơ sở y tế cải thiện rõ rệt. Tuy nhiên, trước nhu cầu khám chữa bệnh, sử dụng các dịch vụ y tế của người dân ngày càng tăng, lượng rác thải y tế ngày càng lớn đòi hỏi ngành Y tế cần quan tâm bố trí kinh phí tương xứng đầu tư mới hoặc nâng cấp các trạm xử lý nước thải công nghệ đã lỗi thời, lạc hậu. Cùng đó, tăng cường phối hợp liên ngành kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm về môi trường; tham mưu tỉnh có quy định chặt chẽ hơn việc thu gom, xử lý chất thải y tế.

Long Vũ