Phân công, bố trí nhân tài đúng người, đúng chuyên môn
Nhiều chuyên gia cho rằng, Luật Thủ đô 2024 có nhiều điểm mới quan trọng, quy định về tuyển dụng cán bộ, công chức, viên chức. Để giữ chân được nguồn nhân tài một cách lâu dài, không bị 'chảy máu chất xám' trong các cơ quan hành chính Nhà nước cần quy định cụ thể về cách thức sử dụng người có tài năng sau khi được thu hút, môi trường làm việc, sự thăng tiến… Công tác phân công, bố trí phải bảo đảm đúng người, đúng việc, đúng chuyên môn mà các cá nhân được đào tạo.
Luật Thủ đô 2024

Nghiên cứu sinh trình bày kết quả nghiên cứu tại Đại học Y Hà Nội. Ảnh: Mai Thanh.
Vai trò, vị thế của Thủ đô
Nghị quyết số 15-NQ/TW ngày 5/5/2022 của Bộ Chính trị về "Phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045" đã xác định rõ mục tiêu xây dựng Thủ đô Hà Nội "Văn hiến - Văn minh - Hiện đại"; trở thành động lực thúc đẩy phát triển của vùng Đồng bằng sông Hồng, vùng kinh tế trọng điểm Bắc bộ và cả nước. Nghị quyết cũng đặt ra những nhiệm vụ quan trọng mà Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân Thủ đô phải chung sức, đồng lòng triển khai thực hiện để đưa Hà Nội phát triển xứng tầm với vai trò, vị thế Thủ đô.
Tại Nghị quyết 15-NQ/TW, Bộ Chính trị đã nêu rõ 4 quan điểm, 2 mục tiêu lớn đối với từng giai đoạn với nhiều điểm mới để lãnh đạo, chỉ đạo công cuộc xây dựng, phát triển Thủ đô Hà Nội trong trung và dài hạn. Cụ thể, Bộ Chính trị nêu rõ quan điểm thống nhất cao trong nhận thức về vị trí, vai trò quan trọng đặc biệt và yêu cầu, nhiệm vụ phát triển Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Tạo bước chuyển có tính đột phá trong huy động sức mạnh tổng hợp, khai thác hiệu quả tiềm năng, lợi thế của Thủ đô, kết hợp với nguồn lực của cả nước và nguồn lực quốc tế.
Đồng thời, xây dựng và phát triển Thủ đô thực sự xứng đáng là trung tâm đầu não chính trị - hành chính quốc gia, trái tim của cả nước; trung tâm lớn về kinh tế, văn hóa, giáo dục và đào tạo, khoa học, công nghệ và hội nhập quốc tế. Xây dựng Thủ đô Hà Nội trở thành đô thị thông minh, hiện đại, xanh, sạch, đẹp, an ninh, an toàn; phát triển nhanh, bền vững, có sức lan tỏa để thúc đẩy vùng đồng bằng sông Hồng, vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ và cả nước cùng phát triển.
Đáng chú ý, Nghị quyết nêu rõ, phát triển Thủ đô Hà Nội "Văn hiến - Văn minh - Hiện đại" là nhiệm vụ chính trị quan trọng đặc biệt trong chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc với tinh thần "Cả nước vì Hà Nội, Hà Nội vì cả nước"; là trách nhiệm, nghĩa vụ của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, của cả hệ thống chính trị; là nhiệm vụ hàng đầu của Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân Thủ đô Hà Nội.
Nghị quyết tập trung ưu tiên hoàn thiện thể chế phát triển Thủ đô toàn diện, đồng bộ, đáp ứng yêu cầu phát triển nhanh, bền vững và hội nhập quốc tế. Kết hợp phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, môi trường gắn với bảo đảm quốc phòng, an ninh, đối ngoại. Kết hợp hài hòa, nhuần nhuyễn giữa giữ gìn bản sắc văn hóa với phát triển kinh tế và giữa phát triển kinh tế với phát triển văn hóa, trong đó văn hóa, con người vừa là mục tiêu, vừa là nền tảng, nguồn lực, động lực để phát triển Thủ đô.
Đẩy mạnh xây dựng Đảng bộ và hệ thống chính trị của Thủ đô Hà Nội thực sự gương mẫu, đoàn kết, trong sạch, vững mạnh toàn diện, tiêu biểu. Xây dựng đội ngũ cán bộ Hà Nội có trình độ cao, có phẩm chất đạo đức trong sáng, năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ là nhân tố có ý nghĩa quyết định. Xây dựng người Hà Nội hào hoa, thanh lịch, nghĩa tình, văn minh, tiêu biểu cho văn hóa, lương tri và phẩm giá con người Việt Nam.
Nghị quyết đã đưa ra 8 nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu để thực hiện như: khơi dậy ý chí, khát vọng phát triển Thủ đô của Nhân dân Hà Nội và cả nước; đẩy mạnh cơ cấu lại kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng; lấy khoa học, công nghệ cao và đổi mới sáng tạo là động lực then chốt để xây dựng và phát triển Thủ đô; phát triển văn hóa, xây dựng Hà Nội thực sự là trung tâm hội tụ, kết tinh văn hóa của cả nước, trở thành nguồn lực phát triển mới cho Thủ đô; hoàn thiện hệ thống pháp luật về Thủ đô với cơ chế, chính sách phù hợp, đáp ứng yêu cầu phát triển Thủ đô trong giai đoạn mới...
Chính sách đặc thù, vượt trội thu hút trọng dụng nhân tài
Luật Thủ đô 2024 có nhiều điểm mới quan trọng, quy định về tuyển dụng cán bộ, công chức, viên chức. Theo đó, công dân Việt Nam có phẩm chất đạo đức, trình độ, năng lực vượt trội, có kinh nghiệm thực tiễn, đang làm việc ở trong nước, ở ngoài nước có công trình, sản phẩm, thành tích, công trạng hoặc cống hiến đặc biệt để phát triển một lĩnh vực, một ngành của Thủ đô được xét tuyển, tiếp nhận vào làm công chức, viên chức…
Trong đó, với cán bộ, công chức, viên chức làm việc trong các cơ quan Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tổ chức chính trị - xã hội và đơn vị sự nghiệp công lập được ngân sách Nhà nước bảo đảm toàn bộ chi thường xuyên thuộc TP Hà Nội quản lý được hưởng thu nhập tăng thêm căn cứ theo năng lực, hiệu quả công việc. Đây được coi là chính sách mạnh hơn, đột phá hơn để thu hút nhân tài đến với các đơn vị Nhà nước thay vì các công ty tư nhân, nước ngoài.
Cùng với đó, HĐND TP Hà Nội được quyết định sử dụng nguồn cải cách tiền lương còn dư sau khi đã bảo đảm đủ nguồn để thực hiện cải cách tiền lương cho cả thời kỳ ổn định ngân sách theo quy định của cấp có thẩm quyền và bảo đảm các chính sách xã hội, an sinh xã hội, phúc lợi xã hội do T.Ư ban hành để thực hiện chi thu nhập tăng thêm cho cán bộ, công chức, viên chức theo quy định tại Khoản 3 Điều 15 của Luật Thủ đô 2024; tổng mức chi không vượt quá 0,8 lần quỹ lương cơ bản của cán bộ, công chức, viên chức thuộc phạm vi quản lý của TP Hà Nội.
Luật Thủ đô 2024 còn nâng cao mức lương cơ bản cho nhân tài, đặc biệt là các nhà khoa học và chuyên gia công nghệ cao. Các cá nhân được xem là đối tượng diện thu hút nhân tài đã được quy định bao quát, mở rộng tầm quốc tế, cụ thể là "công dân Việt Nam có phẩm chất, trình độ, năng lực vượt trội, có kinh nghiệm thực tiễn...", "người nước ngoài có trình độ chuyên môn cao, nhiều kinh nghiệm thực tiễn...".
PGS.TS Nguyễn Anh Tuấn, Chủ tịch Hội đồng trường Đại học Thủ đô cho biết, Luật Thủ đô với nhiều chính sách đột phá về phát triển giáo dục và đào tạo; khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; thu hút, trọng dụng người có tài năng... đã tác động đến các trường đại học, cao đẳng trên địa bàn TP. Đây là cơ sở để các trường đa dạng hóa các loại hình giáo dục; mở rộng quan hệ hợp tác với nhiều quốc gia; thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao cho Thủ đô; tôn trọng, trọng dụng người có đức có tài; phát triển sản phẩm khoa học, công nghệ để từ đó Thủ đô xứng đáng là trung tâm văn hóa, chính trị, kinh tế của cả nước.
TS Mai Việt Bách, Tạp chí Cộng sản cho biết, nhận thức được tầm quan trọng của việc thu hút, trọng dụng nhân tài, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao; thực hiện chủ trương của Đảng, trong những năm qua, Thủ đô Hà Nội đã đề ra nhiều chính sách nhằm thu hút, trọng dụng nhân tài, đẩy mạnh công tác đào tạo, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, góp phần tạo nền tảng quan trọng để Thủ đô thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa, phát triển nhanh, bền vững, xứng đáng là Thủ đô anh hùng, TP “Văn hiến, Văn minh, Hiện đại".
TS Mai Việt Bách cho rằng, phát triển giáo dục và đào tạo là cơ sở quan trọng hàng đầu, đặt nền móng cho Thủ đô “cất cánh” trở thành trung tâm lớn, tiêu biểu của cả nước về giáo dục, đào tạo chất lượng cao, thích ứng với quá trình chuyển đổi số quốc gia, đổi mới sáng tạo và hội nhập quốc tế.
TS Trần Anh Tuấn, Chủ tịch Hiệp hội Khoa học hành chính Việt Nam, nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ chia sẻ, những chính sách về giáo dục và đào tạo trong Luật Thủ đô 2024 được thực hiện tốt, hiệu quả sẽ là đòn bẩy, động lực và là nền tảng để thực hiện các chính sách về xây dựng, phát triển Thủ đô.
Tuy nhiên, để giữ chân được nguồn nhân tài một cách lâu dài, không bị “chảy máu chất xám” trong các cơ quan hành chính Nhà nước nói chung và tại Hà Nội không đơn giản. Đã có giai đoạn Hà Nội tuyên dương 1.879 thủ khoa xuất sắc, chỉ 10% trong số này (186 người) về làm việc tại các sở, ban, ngành, quận, huyện, thị xã và các đơn vị sự nghiệp của TP và trong quá trình công tác, nhiều nhân tài được tuyển dụng đã “rời đi”.
Để chính sách thu hút, trọng dụng nhân tài sát với thực tế, không mang tính hình thức, khẩu hiệu, ngoài chế độ đãi ngộ, Hà Nội cần quy định cụ thể về cách thức sử dụng người có tài năng sau khi được thu hút, môi trường làm việc, sự thăng tiến… Công tác phân công, bố trí phải bảo đảm đúng người, đúng việc, đúng chuyên môn mà các cá nhân được đào tạo.
Ths Nguyễn Thị Minh Thảo, giảng viên Khoa Nhà nước và Pháp luật, Trường Đào tạo cán bộ Lê Hồng Phong TP Hà Nội