Phải thực hiện cho được chủ trương 'lấy đầu tư công dẫn dắt đầu tư tư'

Quang cảnh phiên họp sáng 18/6 về thảo luận tình hình kinh tế - xã hội và một số nội dung quan trọng khác. (Ảnh: quochoi.vn)

Mục tiêu bắt buộc phải giải ngân được 100% vốn đầu tư công

Một trong những vấn đề được nhiều đại biểu (ĐB) quan tâm là giải ngân vốn đầu tư công. ĐB Triệu Quang Huy (Đoàn Lạng Sơn) nhận thấy, thời gian qua, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo rất sát sao, đẩy nhanh tiến độ đầu tư công các dự án, công trình trọng điểm và giải ngân vốn đầu tư công. Tuy nhiên, còn nhiều Bộ, ngành, địa phương đặt tỷ lệ giải ngân thấp. Để đạt được mục tiêu tăng trưởng từ 8% năm 2025 và tăng trưởng 2 con số giai đoạn 2026 - 2030, ĐB đề nghị Chính phủ chỉ đạo Bộ, ngành, chính quyền địa phương cần phải chú trọng hơn nữa trong công tác xây dựng, chuẩn bị đầu tư dự án để khi có được quyết định chủ trương đầu tư và quyết định đầu tư dự án của cơ quan có thẩm quyền là có thể triển khai được ngay các công trình dự án một cách thuận lợi với tình hình thực tế, bảo đảm tiến độ và bảo đảm tổng mức đầu tư đã được phê duyệt, dự án phát huy hiệu quả vốn đầu tư công, góp phần vào tăng trưởng kinh tế của đất nước.

ĐB Dương Khắc Mai (Đoàn Đắk Nông) cũng đề nghị Chính phủ cần có giải pháp, biện pháp cụ thể, gắn trách nhiệm thực hiện đến từng chủ thể nhằm đổi mới công tác quản lý đầu tư công, bảo đảm giải ngân số vốn đầu tư công kịp thời, hiệu quả, có giải pháp toàn diện để thu hút đầu tư xã hội, thực hiện thành công chủ trương “lấy đầu tư công dẫn dắt đầu tư tư”.

Đề cập đến vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ rất quyết liệt trong việc đôn đốc giải ngân vốn đầu tư công. Chính phủ đã chỉ đạo thành lập 7 tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ, 26 đoàn công tác của thành viên Chính phủ và triển khai rất nhiều giải pháp thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công. Đến nay, tình trạng đầu tư dàn trải, manh mún trong đầu tư công cơ bản đã giải quyết được triệt để, tập trung vốn cho các dự án lớn, chiến lược của đất nước.

Ông dẫn chứng, đầu nhiệm kỳ, các Bộ, ngành, địa phương trình 12.000 dự án trong giai đoạn 2021 - 2025, nhưng Chính phủ đã cắt giảm chỉ có 5.000 dự án và sắp tới, Chính phủ dự kiến chỉ có 3.000 dự án. Chính nhờ việc tập trung có trọng tâm, trọng điểm, chúng ta đã có rất nhiều công trình, dự án đột phá, đặc biệt là hạ tầng giao thông.

Điểm nổi bật nữa trong nhiệm kỳ này là tất cả các dự án trọng điểm quốc gia đều đạt và vượt tiến độ. Đây là những bài học kinh nghiệm để trong nhiệm kỳ tới chúng ta làm tốt hơn, tập trung nguồn vốn đầu tư vào các dự án trọng tâm, trọng điểm.

“Riêng vấn đề ngân sách của các địa phương, các dự án đầu tư công thuộc ngân sách của địa phương chúng ta sẽ phải rà soát tiếp để bảo đảm cũng phải tập trung có trọng tâm, trọng điểm thì mới bảo đảm hiệu quả”, Bộ trưởng bổ sung.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, mục tiêu bắt buộc phải giải ngân được 100% nên hiện Chính phủ đang tập trung vào các giải pháp rất quyết liệt để đóng góp cao nhất vào tăng trưởng kinh tế.

Cần cho phép tư nhân tham gia đầu tư đường sắt

Chiều cùng ngày, thảo luận ở hội trường về dự án Luật Đường sắt (sửa đổi), ĐB Nguyễn Hữu Thông (Đoàn Bình Thuận) chỉ ra, quy định của dự thảo Luật tạo cơ chế cho việc huy động kinh tế tư nhân tham gia vào đầu tư phát triển kinh tế hạ tầng, công nghiệp đường sắt. Kèm theo đó là cơ chế quản lý, giám sát chặt chẽ của QH, Ủy ban Thường vụ QH và sự tham gia của các Bộ, ngành từ giai đoạn chuẩn bị đầu tư đến đầu tư dự án khi hoàn thành đưa vào khai thác sử dụng.

ĐB Hoàng Văn Cường (Đoàn TP Hà Nội) cũng hoan nghênh quy định khuyến khích các tổ chức, cá nhân tham gia đầu tư dự án đường sắt bằng nguồn vốn ngoài nhà nước. Tuy nhiên, theo ĐB, dự thảo Luật chỉ mới quy định chỉ định thầu đối với nhà đầu tư do các dự án đường sắt nhà đầu tư tự đề xuất hoặc các dự án đường sắt đầu tư theo phương thức đối tác công - tư (PPP). Còn những dự án đường sắt Nhà nước đang đề xuất dự kiến sẽ đầu tư công bằng nguồn vốn nhà nước chưa có một cơ chế nào để cho các nhà đầu tư tư nhân được tham gia vào dự án này. Điển hình như dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam hiện nay đã có nhà đầu tư đề xuất nhưng chúng ta chưa có một cơ chế nào để cho phép lựa chọn tham gia.

Vì vậy, ĐB đề nghị cần bổ sung thêm phương thức chọn các nhà đầu tư tư nhân tham gia vào những dự án đường sắt Nhà nước dự kiến đầu tư bằng ngân sách nhà nước, có thể đầu tư toàn bộ hoặc đầu tư một phần. Hoặc quy định giao Thủ tướng Chính phủ sẽ ban hành quy định về tiêu chí lựa chọn những nhà đầu tư tư nhân đầu tư vào những dự án đường sắt dự kiến sẽ đầu tư bằng nguồn ngân sách và trên cơ sở 3 nguyên tắc. Cụ thể là mục tiêu và yêu cầu kỹ thuật của dự án không được thay đổi; chi phí vốn đầu tư, khi có tham gia tư nhân vào thì không được vượt so với Nhà nước dự kiến ban đầu; hiệu quả vận hành mang lại cho Nhà nước cao hơn so với việc Nhà nước đầu tư.

Báo cáo làm rõ một số nội dung mà ĐB quan tâm, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết, phát triển công nghiệp đường sắt, phát triển khoa học và chuyển giao công nghệ là một trong những chính sách nổi bật của dự thảo Luật này. Để phát triển công nghiệp đường sắt, chúng ta phải đứng lên tự lực, tự chủ, tự cường, đặc biệt là tự chủ. Bộ trưởng nêu quan điểm, tự chủ thì Nhà nước, Nhân dân, doanh nghiệp đều phải thực hiện.

Với quy định về đầu tư dự án đường sắt bằng nguồn ngoài nhà nước để thể chế hóa Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân, theo Bộ trưởng, quy định này sẽ mở ra cơ hội cho tư nhân và huy động được nguồn lực tư nhân cho đầu tư và phát triển đường sắt. Qua đó, góp phần làm giảm áp lực cho ngân sách nhà nước đối với việc bố trí vốn cho lĩnh vực này. Tuy nhiên, Bộ vẫn thiết kế vai trò quản lý nhà nước, đó là Nhà nước phê duyệt khung tiêu chuẩn để kiểm soát về công nghệ, giữ thẩm quyền của cơ quan chuyên môn về xây dựng thực hiện thẩm định, kiểm tra công tác nghiệm thu về chất lượng. Đặc biệt, hàng năm vẫn có các số liệu kiểm toán của Kiểm toán Nhà nước nên không bao giờ có chuyện “tư nhân bán cho nước ngoài”.

“Nếu là một cơ quan chủ quản giúp Nhà nước, tôi là Bộ trưởng khẳng định với các đồng chí trong hợp đồng của mình phải đầy đủ các điều kiện theo các cơ sở của pháp luật nên rất mong là ĐBQH chia sẻ, không nên lo lắng quá”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

T.Quyên