Ông Trump muốn thực hiện thêm nhiều thương vụ tương tự vụ thâu tóm cổ phần Intel

Tổng thống Mỹ Donald Trump - Ảnh: Getty Images

Thứ Sáu tuần trước, Nhà Trắng thông báo sẽ đầu tư gần 9 tỷ USD tiền trợ cấp để nắm giữ khoảng 10% cổ phần Intel.

“Tôi hy vọng sẽ có thêm nhiều thương vụ như vậy”, ông Trump phát biểu với phóng viên tại Nhà Trắng ngày thứ Hai (25/8).

SỰ CAN THIỆP HIẾM THẤY

Cách tiếp cận của chính quyền ông Trump đảo ngược quan điểm tồn tại nhiều thập kỷ về nền kinh tế Mỹ - nơi chính phủ chỉ nắm cổ phần tại doanh nghiệp trong những trường hợp khẩn cấp hiếm hoi như khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008 và sau đó là gói cứu trợ các công ty ô tô Mỹ.

Về Intel, dù đang gặp khó khăn nhưng công ty này vẫn có một khoảng tiền mặt dự phòng 9 tỷ USD và giá trị vốn hóa thị trường là 105 tỷ USD.

Với những người phản đối, thương vụ Intel - cùng với việc Nhà Trắng gây áp lực buộc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) hạ lãi suất, dùng quyền khẩn cấp để áp thuế với hàng hóa nhập khẩu và tham gia vào nhiều vụ sáp nhập doanh nghiệp - đe dọa tới hoạt động của cộng đồng doanh nghiệp Mỹ.

“Chúng ta đang đi từ một nền kinh tế tư bản thuần túy sang một nền kinh tế có sự tham gia của Nhà nước nhiều hơn. Đây là sự thay đổi lớn đối với nước Mỹ và so với trước đây. Tôi chưa bao giờ chứng kiến một kỷ nguyên nào như thế này”, ông Bill George, cựu CEO của công ty Medtronic và hiện là thành viên chương trình đào tạo quản trị tại Trường Kinh doanh Harvard, chia sẻ với hãng tin Reuters.

Trong một bài đăng trên mạng xã hội ngày 25/8, ông Trump cho biết sẽ giúp các công ty thực hiện các thỏa thuận “có lợi” tương tự như vậy với chính quyền các bang của Mỹ, nhưng không cung cấp thông tin chi tiết.

Theo giáo sư Shivaram Rajgopal của Trường Kinh doanh Columbia, thỏa thuận của Chính phủ Mỹ với Intel nhìn chung là một hành động tốt để hỗ trợ ngành sản xuất chip. Nhiều công ty khác như Amazon cũng được lợi từ các chính sách ưu đãi khi không phải nộp thuế doanh thu tại nhiều bang trong nhiều năm.

“Điều đó đã giúp Amazon trở thành một gã khổng lồ. Tại sao việc nắm giữ 10% cổ phần của Intel lại tệ hơn?”, ông Rajgopal nói với Reuters.

Tuy nhiên, rủi ro liên quan đến sự can thiệp của Nhà Trắng được nêu rõ ràng trong hồ sơ Intel gửi lên cơ quan chức năng ngày 25/6, theo đó chỉ ra rằng khoản đầu tư Của chính phủ có thể gây tổn hại tới hoạt động kinh doanh ở nước ngoài.

Ngoài ra, thương vụ này cũng khiến Intel khó giành được thêm các khoản trợ cấp từ chính phủ hoặc phải tuân theo các quy định hoặc hạn chế bổ sung khi kinh doanh ở nước ngoài.

SẼ CÓ THÊM NHIỀU THƯƠNG VỤ

Một số nghị sĩ đảng Cộng hòa cũng chỉ trích thương vụ của chính quyền ông Trump, trong đó thượng nghị sĩ bang Kentucky Rand Paul gọi đây là một “ý tưởng tồi tệ”.

Intel không phải là công ty duy nhất mà chính quyền ông Trump trực tiếp can thiệp. Nhà Trắng hồi tháng 6 cũng can thiệp để hoàn tất thương vụ công ty Nippon Steel của Nhật Bản mua lại nhà sản xuất thép U.S. Steel của Mỹ. Theo đó, Chính phủ chấp thuận phê duyệt thương vụ và đổi lại sẽ nắm “cổ phần vàng” kèm theo quyền quyết định với hoạt động của công ty sau sáp nhập.

Bộ Quốc phòng Mỹ mới đây trở thành cổ đông lớn nhất của công ty đất hiếm MP Materials. Nhà Trắng cũng đồng ý để hai nhà sản xuất chip Nvidia và AMD tiếp tục bán chip tại Trung Quốc nhưng phải chia sẻ 15% doanh thu.

Ngày 25/8, cố vấn kinh tế Nhà Trắng Kevin Hassett cho biết Chính phủ Mỹ có thể sẽ mua cổ phần tại nhiều công ty khác.

Theo ông Douglas Chia, nhà tư vấn độc lập tại Soundboard Governance, các công ty ngoài lĩnh vực bán dẫn và quốc phòng cũng có thể sẽ phát hành cổ phiếu cho chính phủ.

“Đây là một bước đi theo hướng biến các công ty đại chúng thành doanh nghiệp do nhà nước kiểm soát bất cứ khi nào chính phủ muốn với lý do ‘an ninh quốc gia’”, ông Chia nhận xét.

Dường như ông Trump quan tâm tới mọi vấn đề của doanh nghiệp. Gần đây, ông hoan nghênh chiến dịch quảng cáo quần jeans gây tranh cãi với sự góp mặt của nữ diễn viên Sydney Sweeney của công ty American Eagle. Ông cũng khuyến nghị Goldman Sachs thay chuyên gia kinh tế trưởng mới sau khi ngân hàng này nhận xét người tiêu dùng cuối cùng sẽ phải chịu hậu quả nặng nề từ thuế quan.

Nhiều nhà lãnh đạo doanh nghiệp Mỹ đã gặp ông Trump ngay sau khi ông tái đắc cử vào tháng 11 năm ngoái và dự báo sẽ tiếp tục gặp gỡ trong suốt 4 năm nhiệm kỳ này của ông. Tuy vậy, họ vẫn bị bất ngờ với chính sách của vị Tổng thống.

Một nguồn tin từ nhóm vận động hành lang của ngành bán lẻ Mỹ cho biết nhiều doanh nghiệp tỏ ra thất vọng với chính sách thương mại của ông Trump.

Ngọc Trang