Ông Trump muốn chính phủ Mỹ thành cổ đông lớn nhất của Intel

Đây là động thái có thể giúp chính phủ Mỹ trở thành cổ đông lớn nhất của Intel - hãng sản xuất chip Mỹ đang gặp khó khăn.

Theo Bloomberg, chính phủ Mỹ đang xem xét một khoản đầu tư tiềm năng vào Intel, trong đó sẽ chuyển đổi một phần hoặc toàn bộ khoản trợ cấp cho công ty từ Đạo luật Chips và Khoa học năm 2022 thành cổ phần.

Intel dự kiến sẽ nhận được tổng cộng 10,9 tỉ USD tiền trợ cấp từ đạo luật này cho sản xuất thương mại và quân sự. Con số đó gần đủ để chi trả cho tỷ lệ sở hữu cổ phần mục tiêu.

Với giá trị thị trường Intel hiện tại, 10% cổ phần của nhà sản xuất chip Mỹ sẽ có giá trị khoảng 10,5 tỉ USD.

Theo nguồn tin của Bloomberg, quy mô chính xác số cổ phần Intel, cũng như việc liệu Nhà Trắng có quyết định tiếp tục kế hoạch này hay không, vẫn chưa chắc chắn.

Ông Kush Desai, người phát ngôn Nhà Trắng, từ chối bình luận về chi tiết các cuộc đàm phán, chỉ nói rằng chưa có thỏa thuận nào là chính thức đến khi được chính quyền công bố.

Bộ Thương mại Mỹ, cơ quan giám sát Đạo luật Chips và Khoa học, cũng từ chối bình luận. Intel không phản hồi ngay lập tức khi Bloomberg đề nghị bình luận.

Theo Bloomberg, quan chức Nhà Trắng nêu khả năng chính quyền Trump có thể chuyển đổi các khoản trợ cấp khác từ Đạo luật Chips và Khoa học thành cổ phần. Không rõ liệu ý tưởng đó có được ủng hộ rộng rãi trong nội bộ không, hoặc liệu các quan chức đã đề cập đến khả năng này với bất kỳ công ty nào có thể bị ảnh hưởng chưa.

Một câu hỏi lớn được đặt ra là liệu sự hỗ trợ từ chính phủ Mỹ có giúp vực dậy hoạt động kinh doanh của Intel không. Công ty này đang phải đối mặt với doanh số trì trệ và thua lỗ liên tục, đồng thời gặp khó khăn trong việc giành lại lợi thế công nghệ trong ngành. Lip-Bu Tan, Giám đốc điều hành Intel, đang tìm cách xoay chuyển tình thế, nhưng những nỗ lực của ông phần lớn tập trung vào việc cắt giảm chi phí và sa thải nhân viên.

Các nhà đầu tư ban đầu đã hoan nghênh tin tức về việc chính phủ Mỹ đầu tư vào Intel, khởi đầu đợt tăng giá lớn nhất trong một tuần cho cổ phiếu này kể từ tháng 2. Thế nhưng, cổ phiếu Intel đã giảm hơn 3% hôm 18.8 sau khi Bloomberg đưa tin về các cuộc thảo luận mới nhất.

Chính quyền Trump đang thảo luận về việc mua lại khoảng 10% cổ phần Intel và trở thành cổ đông lớn nhất - Ảnh: Bloomberg

Việc chính phủ Mỹ sử dụng tiền từ Đạo luật Chips và Khoa học đồng nghĩa Intel không hẳn nhận được một khoản lớn hơn dự kiến, mà có thể chỉ là được giải ngân sớm hơn.

Như với tất cả công ty nhận tiền từ Đạo luật Chips và Khoa học, khoản trợ cấp của Intel ban đầu được thiết kế để giải ngân theo thời gian khi hãng chip này đạt được các cột mốc dự án đã đàm phán. Tính đến tháng 1, Intel đã nhận được 2,2 tỉ USD tiền giải ngân trợ cấp.

Không rõ liệu khoản tiền 2,2 tỉ USD đó có được tính vào khoản cổ phần tiềm năng cho chính phủ Mỹ hay không? Liệu Intel đã nhận được các đợt giải ngân bổ sung nào từ khi Tổng thống Donald Trump nhậm chức hay chưa? Lịch trình Intel sẽ nhận tiền theo thỏa thuận cổ phần tiềm năng như thế nào?

Hầu hết khoản trợ cấp từ Đạo luật Chips và Khoa học được cam kết cho các công ty dưới thời chính quyền Biden.

Lip-Bu Tan đã gặp ông Trump tại Nhà Trắng vào tuần trước, giúp đặt nền móng cho các cuộc thảo luận với Intel. Tổng thống Mỹ từng chỉ trích giám đốc điều hành Intel, kêu gọi ông từ chức vì những mối quan hệ trong quá khứ với Trung Quốc. Sau cuộc gặp, Tổng thống Trump đã ca ngợi Lip-Bu Tan, nói rằng ông có "câu chuyện thành công và thăng tiến của ông thật đáng kinh ngạc".

Những người quen thuộc với vấn đề này cho biết Lip-Bu Tan dự kiến sẽ tại vị ở Intel bất chấp lời chỉ trích trước đó từ ông Trump.

Chính quyền Trump tìm giải pháp vực dậy Intel

Tương lai Intel đã làm các quan chức của ông Trump băn khoăn kể từ khi họ lần đầu nhậm chức. Hãng chip vang bóng một thời này đã tụt lại phía sau TSMC trong việc sản xuất các chip cung cấp năng lượng cho mọi thứ, từ smartphone đến trí tuệ nhân tạo (AI). TSMC (Đài Loan) hiện là hãng sản xuất chip theo hợp đồng số 1 thế giới.

Điều này đã làm phức tạp thêm những nỗ lực nhằm khôi phục ngành sản xuất chip tại Mỹ sau nhiều thập kỷ chuyển dịch sang châu Á.

Dù TSMC và Samsung Electronics (Hàn Quốc) đang gia tăng hoạt động sản xuất tại Mỹ, việc có một công ty nội địa như Intel xây dựng các chip tiên tiến trên đất Mỹ vẫn là ưu tiên của cả chính quyền Trump và Biden.

Các quan chức dưới thời chính quyền Joe Biden từng tìm hiểu những ý tưởng khó khả thi như việc sáp nhập giữa Intel và GlobalFoundries. Đầu năm nay, đội ngũ của ông Trump đã có những cuộc trao đổi ban đầu với TSMC về khả năng vận hành các nhà máy Intel nhưng bất thành. Các quan chức của ông Trump từng đề cập nội bộ về triển vọng tìm kiếm khoản đầu tư vào Intel từ UAE. Hiện chưa rõ liệu cả hai phương án này đã tiến triển đến đâu sau khi được cân nhắc kỹ lưỡng.

Nếu chính quyền Trump tiến hành mua cổ phần Intel, điều đó sẽ phù hợp với một xu hướng gần đây cho thấy Mỹ có vai trò tích cực hơn trong các lĩnh vực chiến lược. Gần đây, chính quyền Trump đã đạt thỏa thuận nhận 15% doanh thu từ một số loại chip AI của Nvidia, AMD bán sang Trung Quốc và từng nắm giữ một “cổ phần vàng” tại United States Steel như một phần của thương vụ cho phép tập đoàn này bán mình cho đối thủ Nhật Bản là Nippon Steel với giá 14,9 tỉ USD, hoàn tất ngày 18.6 vừa qua.

Ý tưởng từ chính quyền Trump với Intel cũng tương tự thông báo chưa từng có tiền lệ của Bộ Quốc phòng Mỹ hồi tháng trước. Cụ thể hơn, Bộ Quốc phòng Mỹ sẽ đầu tư 400 triệu USD vào cổ phần ưu đãi của MP Materials, một nhà sản xuất đất hiếm ít tên tuổi của Mỹ, và trở thành cổ đông lớn nhất công ty. Động thái này đã đảo ngược suy nghĩ truyền thống của giới đầu tư, nhà phân tích, lãnh đạo ngành và cả các quan chức chính phủ kỳ cựu về cách thức khu vực tư nhân hợp tác với chính quyền.

Hôm 15.7, Apple đã ký một thỏa thuận trị giá 500 triệu USD với MP Materials để được cung cấp nam châm đất hiếm. Qua đó, Apple trở thành một trong những hãng công nghệ đầu tiên ký hợp đồng cung ứng tại Mỹ sau khi Trung Quốc hạn chế xuất khẩu nam châm đất hiếm hồi tháng 3.

Nam châm đất hiếm là loại nam châm vĩnh cửu mạnh nhất hiện nay, được làm từ các nguyên tố đất hiếm - nhóm 17 kim loại đặc biệt có từ tính cao.

Việc này thể hiện sự ủng hộ mạnh mẽ từ Apple với MP Materials (đặt trụ sở tại thành phố Las Vegas, Mỹ), chỉ vài ngày sau khi Bộ Quốc phòng Mỹ trở thành cổ đông lớn nhất của công ty này. Cả hai sự kiện đánh dấu một bước ngoặt đáng kinh ngạc với MP Materials, hãng từng cân nhắc sáp nhập với một đối thủ Úc năm ngoái chỉ để tồn tại.

Theo Bloomberg, các động thái gần đây của chính phủ Mỹ không phải theo kiểu nhất thời. Tổng thống Trump và chính quyền của ông muốn thúc đẩy các doanh nghiệp nội địa hàng đầu trong các lĩnh vực mà họ cho là then chốt để chống lại Trung Quốc vì lý do an ninh quốc gia.

Nguồn tin của Bloomberg cho biết một số thương vụ của chính quyền Trump có thể được xây dựng theo mô hình như với MP Materials, gồm khoản đầu tư cổ phần, đảm bảo mua hàng, cho vay và tài trợ tư nhân, song song với sự hợp tác của chính phủ. Nhiều người trong chính quyền Trump cho rằng những đòn bẩy này giúp nhà đầu tư hoàn toàn tin tưởng rằng dự án có sự hậu thuẫn của tổ chức tín dụng đáng tin cậy nhất trên thế giới (chính phủ Mỹ - PV), đồng thời bảo vệ tiền thuế của dân.

Sơn Vân