Ông Trump đề xuất Nga và Ukraine nhượng đất để đổi lấy hòa bình

Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm thứ Hai cho biết cả Kiev và Moscow sẽ cần nhượng lại một phần lãnh thổ để chấm dứt chiến sự tại Ukraine. Ông nhấn mạnh, cuộc gặp với Tổng thống Nga Vladimir Putin trong tuần này sẽ nhanh chóng cho thấy liệu Moscow có sẵn sàng đạt được một thỏa thuận hay không.

Các nhà lãnh đạo châu Âu và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky dự kiến trao đổi với ông Trump trước hội nghị thượng đỉnh tại Alaska vào thứ Sáu, trong bối cảnh lo ngại Washington có thể thúc đẩy các điều khoản hòa bình bất lợi cho Kiev.

Mặc dù đã chấp thuận tăng viện trợ vũ khí cho Ukraine và cảnh báo áp thuế với các bên mua dầu của Nga, ông Trump vẫn khiến nhiều lãnh đạo châu Âu lo ngại về khả năng ủng hộ một thỏa thuận buộc Kiev phải nhượng bộ đáng kể.

Người đứng đầu chính sách đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU), bà Kaja Kallas, cho rằng cần duy trì sự đoàn kết xuyên Đại Tây Dương, hỗ trợ cho Ukraine và sức ép đối với Nga để chấm dứt xung đột, đồng thời ngăn ngừa nguy cơ tái diễn trong tương lai.

Cuộc gặp sắp tới giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin được xem là phép thử cho triển vọng chấm dứt xung đột Nga - Ukraine. Ảnh: Istock

Ngày 11/8, Thủ tướng Anh Keir Starmer và Thủ tướng Canada Mark Carney hoan nghênh các nỗ lực ngoại giao, đồng thời khẳng định bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào cũng phải có sự tham gia và đồng thuận của Ukraine, thay vì áp đặt từ bên ngoài.

Phát biểu tại Nhà Trắng, ông Trump cho rằng đây là cuộc gặp mang tính thăm dò và ông có thể đánh giá triển vọng đạt tiến triển chỉ trong vài phút đầu. Ông nhấn mạnh mục tiêu của Mỹ là nhanh chóng đạt được lệnh ngừng bắn, đồng thời để ngỏ khả năng Tổng thống Zelensky tham gia các vòng thảo luận kế tiếp.

Trước đây, ông Trump từng nhắc tới phương án trao đổi lãnh thổ, nhưng cả Nga và Ukraine đều bác bỏ. Lần này, ông cho biết sẽ có một số hoạt động trao đổi và bày tỏ mong muốn giúp Ukraine lấy lại một phần vùng đất đã mất.

Chánh Văn phòng của Tổng thống Zelensky, ông Andrey Yermak, khẳng định lệnh ngừng bắn vô điều kiện là điều kiện tiên quyết cho các cuộc đàm phán thực chất. Bà Kaja Kallas cho biết EU sẽ thảo luận gói trừng phạt thứ 19 đối với Nga và nhấn mạnh không nên có bất kỳ nhượng bộ nào trước khi đạt được ngừng bắn toàn diện kèm cơ chế giám sát chặt chẽ.

Tổng thống Zelensky cảnh báo mọi nhượng bộ cho Nga sẽ không đảm bảo chấm dứt giao tranh. Ông cho rằng Nga đang chuẩn bị cho các chiến dịch mới và kêu gọi duy trì trừng phạt cho đến khi Ukraine nhận được đảm bảo an ninh.

Trước cuộc gặp Trump - Putin, Zelensky đã trao đổi với lãnh đạo Ấn Độ và Ả Rập Saudi nhằm mở rộng sự ủng hộ quốc tế cho Ukraine. Về phía Nga, Tổng thống Putin đã liên lạc với lãnh đạo Trung Quốc, Ấn Độ, Brazil và một số quốc gia thuộc Liên Xô cũ để trao đổi về tình hình.

Chính phủ Đức dự kiến tổ chức họp trực tuyến với các nhà lãnh đạo châu Âu vào thứ Tư nhằm thảo luận biện pháp gây sức ép lên Moscow trước khi trao đổi với ông Trump.

Hiện chưa rõ đề xuất cụ thể của Mỹ về việc trao đổi lãnh thổ hoặc cơ chế bảo đảm thực thi lệnh ngừng bắn. Trước đó, đặc phái viên của ông Trump tại Ukraine, tướng về hưu Keith Kellogg, từng đề xuất triển khai lực lượng NATO châu Âu để bảo vệ tiền tuyến và lập vùng phi quân sự ở miền Đông Ukraine, không có quân đội Mỹ tham gia.

Tháng 7 vừa qua, Anh và Pháp đã thành lập liên minh tự nguyện gồm hơn 30 quốc gia nhằm xây dựng kế hoạch triển khai lực lượng bảo đảm an ninh trên bộ, trên biển và trên không, đồng thời hỗ trợ tái thiết quân đội Ukraine. Ông Kellogg cũng cho biết Ukraine sẽ không gia nhập NATO, đáp ứng một trong những yêu cầu mà phía Nga từng nêu.

Tùng Lâm