Ông Trump đã giúp Nvidia đạt giá trị hơn 5.000 tỉ USD?

Chính sách của ông Trump giúp Nvidia cất cánh trong năm 2025

Nhà sáng lập người Mỹ gốc Đài Loan (Trung Quốc) của hãng sản xuất chip AI Nvidia muốn tăng xuất khẩu sang Trung Quốc lục địa — đúng vào lúc ông Trump đang tiến hành một cuộc chiến thương mại dữ dội với quốc gia này.

Huang từng thẳng thắn tuyên bố rằng nhập cư là động lực cho “Giấc mơ Mỹ”, trái ngược với quan điểm của ông Trump rằng đó là mối đe dọa. Và công việc kinh doanh mang tính kỹ thuật cao của ông trong lĩnh vực bán dẫn cũng hoàn toàn khác biệt với thế giới bất động sản ồn ào, phô trương – lĩnh vực đã làm nên tên tuổi của ông Trump.

Mối quan hệ nồng ấm Trump - Huang

Thế nhưng, Tổng thống Mỹ vẫn không ít lần ca ngợi vị tỉ phú khoác áo da này trong năm nay – một dấu hiệu cho thấy công nghệ trí tuệ nhân tạo của Nvidia đang trở thành trọng tâm trong tầm nhìn của ông Trump về việc hồi sinh nền công nghiệp Mỹ. Hôm 29.10, Nvidia đã trở thành công ty đầu tiên trong lịch sử thế giới đạt giá trị hơn 5.000 tỉ USD, sau hàng loạt thỏa thuận mới với chính phủ liên bang và những lời khen ngợi từ Tổng thống đã đẩy giá cổ phiếu công ty vượt mốc 210 USD.

Trong bài phát biểu trước các CEO tại Diễn đàn Kinh tế APEC ở Gyeongju, Hàn Quốc, ông Trump gọi Huang là “một người tuyệt vời”. Trên chiếc Air Force One trước đó, ông bày tỏ sự kinh ngạc với công nghệ của Nvidia và tiết lộ sẽ bàn về thương mại chip bán dẫn — trong đó có dòng chip tiên tiến Blackwell — khi gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào hôm nay (30.10).

Tuần trước, ông Trump cũng tiết lộ rằng một cuộc điện thoại từ Huang đã khiến ông rút lại kế hoạch triển khai đặc vụ Bộ An ninh Nội địa đến San Francisco. Tổng thống dự kiến sẽ gặp trực tiếp Huang vào giữa tuần này.

Về phần mình, doanh nhân này cũng dành những lời ca tụng nồng nhiệt không kém cho ông Trump. “Tôi đến đây chỉ với một mục đích duy nhất: được cung cấp thông tin và phục vụ Tổng thống trong hành trình làm cho nước Mỹ vĩ đại”, Huang nói với báo giới tại một hội nghị ở Washington, nơi Nvidia trình diễn cách các công nghệ AI của mình có thể hỗ trợ chính phủ liên bang.

Huang nói ông “vô cùng tự hào và hạnh phúc” khi được góp phần trang trí phòng khiêu vũ của Nhà Trắng, gọi đó là một “đài tưởng niệm quốc gia” mới góp phần tôn vinh vẻ đẹp của thủ đô.

Vì Tổng thống — người mà ông cho rằng “đang làm việc không ngừng nghỉ để giúp nước Mỹ vĩ đại trở lại” — Huang thậm chí còn thay đổi cả phong cách ăn mặc: “Tôi chỉ có một bộ vest duy nhất và Tổng thống chưa từng thấy tôi mặc thứ gì khác ngoài bộ đó”.

Ông Trump, bản thân là một nhà đầu tư vào Nvidia, có nhiều lý do để quan tâm đến công ty này. Chip AI của Nvidia là vũ khí trọng yếu trong cuộc đua trí tuệ nhân tạo giữa Mỹ và Trung Quốc — là nền tảng cho việc huấn luyện và vận hành những mô hình AI khổng lồ như ChatGPT.

Năm nay, Huang cam kết đầu tư 500 tỉ USD vào chương trình sản xuất nội địa của ông Trump — khoản đầu tư lớn nhất trong lịch sử doanh nghiệp Mỹ, chỉ sau Apple. Nvidia cũng đã đầu tư vào các công ty mà chính phủ Mỹ xem là thiết yếu cho an ninh quốc gia, như Intel và Nokia.

Trên chuyến bay hôm qua, ông Trump kể lại việc Huang từng tặng ông “con chip Blackwell đầu tiên” trong Phòng Bầu Dục. Ông Trump nói: “Con chip này đi trước các đối thủ ít nhất 10 năm. Khác với nhiều ngành khác, ở lĩnh vực này, anh không thể bắt kịp họ”.

Trong bài phát biểu tại Hàn Quốc, ông Trump ca ngợi “thành tựu kinh tế to lớn” của chính quyền mình trong 9 tháng đầu, và đặc biệt nhấn mạnh các nhà máy Nvidia đang xây dựng trên khắp nước Mỹ là “phi thường”.

Thành công lớn nhất của Huang với chính quyền ông Trump

Nhưng thành công lớn nhất của Huang có thể nằm ở việc thuyết phục Nhà Trắng chấp nhận quan điểm của ông: rằng chính phủ Mỹ nên hỗ trợ xuất khẩu chip AI ra toàn cầu để vượt qua các đối thủ Trung Quốc — thay vì siết chặt hạn chế xuất khẩu. Sự chuyển hướng chính sách này, từ Tổng thống Joe Biden sang Tổng thống Trump, có thể mang về hàng chục tỉ USD doanh thu mới cho Nvidia. Việc ông Trump hé lộ sẽ bàn với ông Tập về chip Blackwell cho thấy Washington có thể sẵn sàng cho phép Nvidia bán một số dòng chip cao cấp hơn sang Trung Quốc.

Ông Trump từng nói đùa với Huang hồi tháng trước trong chuyến thăm cấp nhà nước tới Anh, khi mời ông cùng tháp tùng: “Họ đang chiếm lĩnh thế giới, Jensen à, tôi chẳng hiểu sao anh vẫn còn ở đây”.

Hôm 28.10, Nvidia công bố một loạt dự án hợp tác với chính phủ liên bang — bao gồm cả các trung tâm AI và siêu máy tính cho Bộ Năng lượng và Phòng thí nghiệm Los Alamos ở New Mexico. Huang cam kết đội ngũ nghiên cứu của Nvidia sẽ giúp Mỹ dẫn đầu trong nhiều lĩnh vực, từ sản xuất, robot hình người, điện toán lượng tử, mạng 6G đến AI tổng hợp.

Huang nói: “Điều đầu tiên Tổng thống Trump yêu cầu tôi là hãy đưa sản xuất quay lại Mỹ. Chín tháng sau, chúng tôi đã bắt đầu sản xuất toàn diện”.

Tháng này, Nvidia công bố tấm wafer đầu tiên của chip Blackwell được sản xuất tại Mỹ, trong nhà máy của TSMC ở Arizona. Trong một thỏa thuận khác cũng được công bố hôm 28.10, Nvidia sẽ hợp tác với Oracle xây dựng siêu máy tính AI lớn nhất của Bộ Năng lượng, phục vụ nghiên cứu trong các lĩnh vực năng lượng, an ninh và khoa học.

Cùng ngày, Nokia thông báo Nvidia đã đầu tư 1 tỉ USD vào công ty này — một bước đi giúp Mỹ và châu Âu tăng sức cạnh tranh với Huawei, đối thủ lớn nhất của họ ở lĩnh vực thiết bị viễn thông.

Huang dự kiến bay sang Hàn Quốc để gặp ông Trump một ngày trước cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ–Trung. Ông đang tìm cách thuyết phục ông Trump nới lỏng lệnh cấm và cho phép Nvidia tiếp tục bán chip AI cao cấp sang Trung Quốc.

Dù từ chối tiết lộ chi tiết, Huang nhấn mạnh tầm quan trọng của thị trường Trung Quốc và cho rằng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu không thể ngăn cản sự tiến bộ AI của nước này. Ông nói: “Họ đã có rất nhiều chip AI. Và họ đang tăng gấp đôi năng lực của mình mỗi năm”.

Dù đã trở thành công ty giá trị nhất thế giới năm ngoái nhờ cơn bùng nổ AI, Nvidia vẫn còn khá mới mẻ ở Washington. Theo trang Opensecrets.org, công ty đã chi 3,5 triệu USD vận động hành lang trong năm 2025 — lần đầu tiên vượt mốc 1 triệu USD. Trong khi đó, các ông lớn như Microsoft hay Alphabet thường chi hơn 10 triệu USD mỗi năm.

Phần lớn các hợp tác giữa Nvidia và chính phủ diễn ra gián tiếp thông qua khách hàng như Amazon, Microsoft, OpenAI hay Palantir. Một số cơ quan như Lầu Năm Góc, NASA, FBI, IRS, Bộ Lao động và Cơ quan Điều tra An ninh Nội địa cũng trực tiếp mua chip và phần mềm Nvidia để phát triển hạ tầng AI nội bộ.

Chính sách mới giúp cổ phiếu Nvidia tăng 10 lần so với 2022

Một nguồn tin am hiểu nội bộ cho biết, chính quyền ông Trump hiện có cách tiếp cận “thực dụng hơn”: đẩy mạnh xuất khẩu của Nvidia để giúp công nghệ AI của Mỹ trở thành chuẩn mực toàn cầu, thay vì lo ngại các rủi ro đạo đức như chính quyền Biden.

Nguồn tin từ Washington Post tiết lộ: “Họ hiểu rằng cuộc đua AI không phải là để tạo ra một sinh vật thần thánh nào đó sẽ kiểm soát loài người – điều đó thật vô lý. Đây là cuộc đua xem quốc gia nào sẽ thống trị thị trường trung tâm dữ liệu toàn cầu”.

David Sacks – “czar AI” của Nhà Trắng – là người dẫn đầu chiến dịch này, lập luận rằng Mỹ phải hỗ trợ Nvidia xuất khẩu chip AI ra toàn cầu để không bị Huawei vượt mặt.

Sacks viết trên X tuần trước: “Trung Quốc đang xuất khẩu chip Huawei cùng mô hình DeepSeek tới các nước Nam bán cầu. Nếu chúng ta không khiến việc xuất khẩu hệ sinh thái AI Mỹ trở nên dễ dàng tương tự, chúng ta sẽ thua trong cuộc đua công nghệ này ở nhiều khu vực”.

Chính sách của ông Trump trái ngược hoàn toàn với các kiểm soát xuất khẩu nghiêm ngặt mà ông Biden từng đề xuất trước khi rời Nhà Trắng — vốn nhằm chặn dòng chip chảy sang Trung Quốc qua nước thứ ba. Ngành bán dẫn cho rằng biện pháp ấy chỉ khiến Trung Quốc càng phát triển ngành chip nội địa nhanh hơn.

Một cựu quan chức Mỹ cho biết Nvidia từng dùng cùng các lập luận vận động đó với chính quyền Biden, nhưng hiệu quả lại lớn hơn dưới thời ông Trump. Ông lưu ý rằng cổ phiếu Nvidia đã tăng hơn 10 lần kể từ năm 2022 — thời điểm công ty cảnh báo rằng các biện pháp kiểm soát của Mỹ với Trung Quốc sẽ gây tổn thất nặng nề.

Huang từng nói hồi tháng 8 rằng Nvidia có thể đã thu về 50 tỉ USD doanh thu từ thị trường Trung Quốc trong năm nay nếu không bị hạn chế xuất khẩu — và con số này, theo ông, sẽ tăng 50% mỗi năm. Điều đó tương đương tăng 25% doanh thu toàn cầu, đủ sức đưa cổ phiếu công ty lên đỉnh mới.

Mối quan hệ giữa Nvidia và chính quyền ông Trump nhiệm kỳ hai không phải lúc nào cũng êm ả. Tháng 4, giữa lúc căng thẳng thương mại leo thang, chính quyền Trump ngừng xuất khẩu chip H20 của Nvidia sang Trung Quốc — khi đó là dòng chip AI duy nhất còn được phép bán, sau các lệnh cấm thời Biden. Nvidia dự báo mất 5,5 tỉ USD doanh thu quý I vì chính sách này.

Ngay sau đó, Huang chuyển hướng chiến lược, cam kết đầu tư 500 tỉ USD hạ tầng AI tại Mỹ để ủng hộ chương trình “sản xuất trở lại” của ông Trump — một chiến thắng chính trị lớn cho Nhà Trắng, vốn quảng bá đây là “Hiệu ứng Trump” dù phần vốn đầu tư thực ra được hỗ trợ bởi Đạo luật CHIPS do lưỡng đảng thông qua.

Dẫu vậy, Huang vẫn thỉnh thoảng va chạm với các đồng minh của chính quyền. Trong một podcast gần đây, ông gọi cụm từ “China hawk” (ám chỉ những người có chính sách diều hâu với Trung Quốc) là “huy hiệu đáng xấu hổ” và nói rằng việc cô lập kinh tế với Trung Quốc “phá hủy dòng chảy của Giấc mơ Mỹ”.

Phát biểu này đã khiến ông bị phản ứng dữ dội — trong đó có Shyam Sankar, Giám đốc Công nghệ của Palantir, người viết trên Wall Street Journal rằng những ai chỉ trích “phe diều hâu” đang từ chối nhìn nhận thực tế về một cuộc chiến kinh tế đang diễn ra.

Bùi Tú