Ông Trump có thể tước quốc tịch của 3 nhân vật quyền lực này không?

Người giàu nhất thế giới, ứng cử viên cho vị trí thị trưởng New York và diễn viên hài từng dẫn chương trình “The View” có điểm gì chung?

Gần đây, Tổng thống Donald Trump đã đưa ra bình luận ám chỉ rằng quyền công dân Mỹ của họ có thể bị đe dọa, theo CNN.

Ông Trump chia sẻ với các phóng viên rằng ông sẽ xem xét khả năng trục xuất Elon Musk. Ông đe dọa sẽ bắt giữ Zohran Mamdani. Và ông đăng trên mạng xã hội rằng ông đang xem xét nghiêm túc việc tước quốc tịch của Rosie O’Donnell.

Ông Trump nói gì?

Đầu tháng 7, khi được một phóng viên hỏi liệu ông có trục xuất tỷ phú Elon Musk không, Tổng thống Trump đáp: “Tôi không biết, ý tôi là chúng ta sẽ phải xem xét”.

Ông cũng đưa ra tuyên bố tương tự khi phóng viên khác hỏi ông sẽ làm gì nếu Mamdani thách thức Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan (ICE) tại thành phố New York.

“Chúng ta sẽ phải bắt ông ấy”, ông Trump nói. “Rất nhiều người nói rằng ông ấy ở đây bất hợp pháp. Chúng tôi sẽ xem xét mọi thứ”.

Hiện không có bằng chứng nào cho thấy Mamdani nhập cư bất hợp pháp, mặc dù một nhà lập pháp theo phe bảo thủ từng kêu gọi điều tra tư cách công dân của ông.

Zohran Mamdani tuyên bố chiến thắng trong cuộc bầu cử sơ bộ để trở thành ứng cử viên của đảng Dân chủ cho chức thị trưởng thành phố New York.

Musk và Mamdani đều là công dân Mỹ nhập tịch. Musk sinh ra ở Pretoria, Nam Phi và trở thành công dân Mỹ vào năm 2002. Trong khi đó, Mamdani sinh ra ở Kampala, Uganda và nhập quốc tịch Mỹ vào năm 2018.

Về phần Rosie O'Donnell, ông Trump đăng trên mạng xã hội Truth Social rằng nữ diễn viên hài này “không mang lại lợi ích tốt nhất cho đất nước vĩ đại của chúng ta”.

“Tôi đang cân nhắc nghiêm túc việc tước quyền công dân của cô ấy”, ông nói, đồng thời gọi O’Donnell là “mối đe dọa với nhân loại”.

Đây cũng là diễn biến mới nhất trong cuộc khẩu chiến “dài hơi” giữa ông Trump và O'Donnell, thường bùng lên trên mạng xã hội. Ông Trump chưa nêu rõ lý do cụ thể cho bài đăng mới lần này.

O'Donnell, người đã chuyển đến Ireland cùng con 12 tuổi vào tháng 1, gần đây đã chỉ trích cách chính quyền Trump xử lý lũ lụt nghiêm trọng tại Texas. O'Donnell cũng nói rằng mình đang trong quá trình xin quốc tịch Ireland vì có ông bà là người Ireland.

Ông Trump có quyền làm vậy không?

Luật pháp Mỹ chỉ cho phép thu hồi quốc tịch đối với công dân nhập tịch trên hai cơ sở: Có được quốc tịch một cách bất hợp pháp và cố ý che giấu thông tin quan trọng hoặc khai gian khi xin quốc tịch.

Trong nhiều năm, luật này chủ yếu được áp dụng với tội phạm chiến tranh, như các cựu thành viên Đức Quốc xã nói dối để nhập tịch.

Tuy nhiên, việc tước quốc tịch rất hiếm. Và đối với chính phủ, việc cáo buộc ai đó che giấu một sự thật quan trọng trong đơn xin nhập tịch hoặc nhập tịch bất hợp pháp chỉ là bước khởi đầu.

Theo Muzaffar Chishti, chuyên gia cao cấp tại Viện Chính sách Di cư, tất cả vẫn phải trải qua một quy trình trước tòa án liên bang, “và chính phủ có trách nghiệm chứng minh bằng các bằng chứng rõ ràng, thuyết phục”.

Việc thắng kiện trong những trường hợp như vậy có thể rất khó.

“Ông Trump không thể tự mình tước quốc tịch của Musk hay Mamdani. Chỉ có tòa án mới có thể, và cần có một quy trình pháp lý rõ ràng, với tiêu chuẩn chứng minh rất cao”, Chishti nói.

Tổng thống Mỹ Donald Trump gần đây nói sẽ xem xét khả năng trục xuất Elon Musk, đe dọa sẽ bắt giữ Zohran Mamdani và đăng trên mạng xã hội rằng đang xem xét tước quốc tịch của Rosie O’Donnell.

Phản ứng của Musk, Mamdani và O’Donnell

Đáp lại tuyên bố của ông Trump, Musk viết: “Rất muốn đáp trả. Nhưng tôi sẽ kiềm chế lúc này”.

Trước đây, vị tỷ phú này từng bác bỏ các cáo buộc cho rằng ông có thời gian làm việc bất hợp pháp ở Mỹ.

Trong khi đó, ứng viên thị trưởng New York, Zohran Mamdani, đã tổ chức họp báo lên án phát ngôn của Tổng thống Trump.

“Hôm qua, ông Donald Trump nói rằng tôi nên bị bắt, nên bị trục xuất, nên bị tước quốc tịch. Ông ấy nói những điều đó về tôi - một người có thể trở thành thị trưởng nhập cư đầu tiên của thành phố này sau nhiều thế hệ, cũng có thể là người Hồi giáo và người Nam Á đầu tiên giữ chức vụ đó”, ông cho biết.

“Ông Trump nói vậy không hẳn vì con người tôi, vì nơi tôi sinh ra, vì ngoại hình hay cách tôi nói, mà chủ yếu ông ấy muốn đánh lạc hướng khỏi những gì tôi đang đấu tranh”, Mamdani nhấn mạnh.

Rosie O’Donnell, người từng dẫn chương trình “The View” phản pháo trên Instagram, ví ông Trump với nhân vật độc ác trong loạt phim Game of Thrones.

“Ông muốn tước quyền công dân của tôi à? Cứ thử đi, vua Joffrey với làn da rám nắng màu cam. Ông không có quyền bắt tôi phải im lặng. Trước giờ chưa từng có”, bà cho hay.

Bà Rosie O’Donnell ví ông Trump với nhân vật độc ác trong loạt phim Game of Thrones.

Rosie O’Donnell là công dân Mỹ sinh ra tại Long Island, bang New York.

Các chuyên gia cho rằng tổng thống Mỹ không thể đơn phương tước quyền công dân của một người sinh ra tại Mỹ như O’Donnell. Luật pháp quy định rõ một người có thể mất quyền công dân nếu họ thực hiện một số hành động nhất định “với ý định từ bỏ quốc tịch Mỹ”.

“Theo luật, không có cơ chế nào cho phép tước quốc tịch của một công dân Mỹ sinh ra tại Mỹ, ngoại trừ tự nguyện từ bỏ quốc tịch hoặc qua đời”, luật sư Matthew Hoppock giải thích. “Ngay cả khi Quốc hội ban hành luật cho phép, Tòa án Tối cao vẫn phán quyết rằng điều đó vi hiến”.

Chính quyền Trump sẽ làm gì tiếp theo?

Trong quá khứ, việc tước quốc tịch rất hiếm. Theo Trung tâm Tài nguyên Pháp lý Di trú, trung bình chỉ có 11 vụ mỗi năm từ năm 1990 đến 2017.

Tuy nhiên, số lượng hồ sơ gia tăng khi Bộ Tư pháp Mỹ, dưới nhiệm kỳ đầu của ông Trump, mở văn phòng chuyên xử lý các vụ tước quốc tịch.

Văn phòng này đã âm thầm đóng cửa dưới thời cựu Tổng thống Joe Biden. Nhưng chính quyền Trump 2.0 không hề che giấu mong muốn tăng cường hoạt động trên như một phần trong chiến dịch siết chặt nhập cư.

Stephen Miller, cố vấn thân cận của ông Trump, cam kết nỗ lực đổi mới này sẽ được “thúc đẩy mạnh mẽ”.

Tỷ phú Elon Musk từng là đồng minh, người ủng hộ ông Trump.

Một bản ghi nhớ do Bộ Tư pháp Mỹ ban hành hồi tháng 6 đã chỉ đạo các luật sư dân sự xem xét việc tước quốc tịch trong mọi trường hợp được luật pháp cho phép. Bản ghi nhớ cũng đề xuất rằng các văn phòng trên toàn quốc rà soát hồ sơ đủ điều kiện tiến hành thủ tục này.

Hiện chưa rõ chính quyền Trump có thực sự hành động dựa trên những phát ngôn của tổng thống Mỹ về Musk, Mamdani và O’Donnell hay không.

“Lời nói của ông Trump không phải lúc nào cũng phản ánh hành động của ông ấy. Rất khó để đoán chắc ông ấy sẽ làm gì”, luật sư Hoppock nói.

Trong nhiệm kỳ đầu của chính quyền Trump, Sở Di trú và Nhập tịch Mỹ từng tuyên bố sẽ chuyển 1.600 hồ sơ tước quốc tịch cho Bộ Tư pháp, nhưng chỉ hơn 100 vụ thực sự được đệ trình.

Dù vậy, đầu tháng 7, người phát ngôn Bộ Tư pháp, Chad Gilmartin, thông báo trên X rằng đã có 5 vụ kiện tước quốc tịch được đệ trình kể từ khi ông Trump quay lại nắm quyền.

“Sẽ còn nhiều vụ hơn nữa”, ông cho biết.

Thông cáo báo chí hồi tháng 6 của Bộ Tư pháp cho biết họ đã tước quốc tịch của một cựu binh sĩ Mỹ, người từng nhận tội tàng trữ nội dung khiêu dâm trẻ em vào năm 2014.

Bản ghi nhớ của Bộ Tư pháp nhấn mạnh rằng mục tiêu tước quốc tịch nên tập trung vào đối tượng “có khả năng gây nguy hiểm cho an ninh quốc gia”, bao gồm tội phạm bạo lực, thành viên băng đảng, băng nhóm ma túy, hoặc người gian lận khi xin quốc tịch.

Tuy nhiên, một số chuyên gia di trú lo ngại rằng bản ghi nhớ này có thể được viện dẫn để truy ngược lại những sai sót trong quá trình nhập tịch của đối thủ chính trị.

“Việc chính trị hóa quyền công dân là điều khiến tôi rất lo ngại”, giáo sư luật Cassandra Burke Robertson thuộc Đại học Case Western nói.

Trong bối cảnh đó, Bộ Tư pháp khẳng định các vụ tước quốc tịch “sẽ chỉ được tiến hành khi luật pháp cho phép và có bằng chứng rõ ràng cho thấy cá nhân đó đã gian lận, hoặc cung cấp thông tin sai sự thật một cách bất hợp pháp khi nhập quốc tịch”.

Minh An

Ảnh: Reuters