Ông Nguyễn Văn Pha - nguyên Phó Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam: Hạn chế việc giám sát theo kiểu hội nghị
6 nội dung giám sát trong Kế hoạch Giám sát và phản biện xã hội của UBTƯ MTTQ Việt Nam năm 2026 rất sát với thực tế ở địa phương hiện nay. Trong đó, giám sát việc thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp là vấn đề trọng tâm mà Mặt trận cần quan tâm lựa chọn. Sau sáp nhập, tôi đã có điều kiện đi công tác tại một số địa phương, đặc biệt tại các tỉnh mới thực hiện sáp nhập về địa giới hành chính. Quá trình sáp nhập đơn vị hành chính đã mang lại nhiều thay đổi về bộ máy và nhân sự. Tuy nhiên, tại cơ sở, không ít cán bộ vẫn còn nhiều tâm tư, trăn trở khi thích ứng với vị trí, nhiệm vụ mới.

Ông Nguyễn Văn Pha.
Vẫn còn đó những tâm tư, tình cảm của cán bộ, nhất là những người bây giờ phải công tác xa nhà. Hay nhiều người muốn được nghỉ chế độ theo 178 nhưng lại không đủ điều kiện. Rồi các công trình dự án trước đây do UBND cấp huyện làm chủ đầu tư chưa hoàn thiện, đang dang dở mà chưa quyết toán... Những vấn đề này rất cần sự vào cuộc giám sát của UBTƯ MTTQ Việt Nam để kịp thời có những đề xuất, kiến nghị đến các cơ quan chức năng. Thông qua đó, tiếng nói giám sát của Mặt trận sẽ mạnh mẽ, khách quan hơn, góp phần tăng niềm tin của người dân và tạo sự đồng thuận xã hội trong việc thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước.
Về cơ chế phối hợp giữa MTTQ với Quốc hội và các cơ quan liên quan cần được thiết kế ra sao để tránh chồng chéo, trùng lặp trong nội dung và địa bàn giám sát? Tôi cho rằng, giám sát của MTTQ có 4 hình thức, bao gồm: Giám sát công việc, nghiên cứu văn bản của các đối tượng giám sát; giám sát bằng việc tổ chức đoàn giám sát; giám sát qua việc phối hợp với Quốc hội, Hội đồng nhân dân; giám sát thông qua hoạt động của Ban Thanh tra nhân dân, Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng.
Để không chồng chéo vào việc giám sát của Quốc hội, HĐND, UBTƯ MTTQ Việt Nam phải chú trọng giám sát theo hướng của Mặt trận. Nghĩa là hạn chế việc giám sát theo kiểu hội nghị mà phải trực tiếp đi xuống cơ sở, nghe được những tâm tư, tình cảm của người dân. Chỉ khi bám sát thực tiễn ở cơ sở, lắng nghe ý kiến từ người dân, cán bộ và các tổ chức thành viên, công tác giám sát của Mặt trận mới thật sự phát huy hiệu quả.
Đây là lợi thế của Mặt trận trong công tác giám sát, cần tận dụng tối đa hệ thống Mặt trận ở cơ sở, bao gồm các tổ chức thành viên, các Ban Thanh tra nhân dân, Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng, qua đó nắm chắc tâm tư, tình cảm của đoàn viên, hội viên, người dân, phát huy tối đa hiệu quả công tác giám sát, đưa ra những kiến nghị sau giám sát thiết thực, gần với hơi thở cuộc sống, nhanh chóng tháo gỡ những vướng mắc tại cơ sở, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân.
Khi Mặt trận đi sâu, đi sát, phản ánh trung thực tiếng nói cơ sở, mỗi kiến nghị, đề xuất sẽ càng có giá trị, góp phần làm cho chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước đi vào cuộc sống hiệu quả hơn.