OCOP và du lịch với kinh tế nông thôn

Chanh leo Việt Nam hiện đang được đẩy mạnh chế biến sâu để xuất khẩu sang Mỹ và EU. (Ảnh: THÙY ANH)

Chương trình OCOP và phát triển du lịch nông thôn đã và đang được Chính phủ, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đẩy mạnh.

Những con số ấn tượng

Sau hơn 5 năm, cả nước hiện có gần 17.400 sản phẩm OCOP được công nhận, trong đó, 9.345 sản phẩm do hợp tác xã, doanh nghiệp và hộ gia đình làm chủ thể. Quảng Ninh là một trong những tỉnh đi đầu về phát triển OCOP với 437 sản phẩm đạt từ 3 sao trở lên.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh Nguyễn Văn Công cho biết, chương trình OCOP giai đoạn 2021-2025 góp phần thúc đẩy tái cơ cấu ngành nông nghiệp, nâng cao đời sống người dân.

Từ 40 tổ chức kinh tế ban đầu, đến nay tỉnh đã có 180 tổ chức và cơ sở sản xuất tham gia OCOP. Phần lớn các mô hình kinh tế đều có sự liên kết chặt chẽ giữa sản xuất và tiêu thụ nông sản, tạo việc làm cho lao động địa phương.

Mô hình sản xuất và chế biến trà hoa vàng của Công ty cổ phần Kinh doanh lâm sản Đạp Thanh, xã Ba Chẽ được xem là một điểm sáng. Từ một hộ sản xuất nhỏ lẻ, ông Trắng đã mạnh dạn đầu tư mở rộng vùng trồng trà hoa vàng với diện tích hàng chục héc-ta. Sản phẩm trà hoa vàng Ba Chẽ được công nhận OCOP 5 sao, trở thành thương hiệu đặc trưng của Quảng Ninh, có mặt tại nhiều siêu thị, điểm du lịch và sự kiện trong và ngoài tỉnh.

Giám đốc Công ty cổ phần Kinh doanh lâm sản Đạp Thanh Ninh Văn Trắng chia sẻ: “Tham gia chương trình OCOP là bước ngoặt lớn giúp sản phẩm của chúng tôi được chuẩn hóa quy trình, có chỗ đứng vững chắc, tạo việc làm thường xuyên cho hàng chục lao động địa phương với thu nhập khoảng 8 triệu đồng/người/tháng”.

Nếu như Ba Chẽ (Quảng Ninh) khẳng định vị thế, phát triển kinh tế địa phương bằng sản phẩm OCOP 5 sao, thì ở tỉnh Thái Nguyên, người dân Khu bảo tồn Làng nhà sàn dân tộc sinh thái Thái Hải, xã Tân Cương lại chọn giữ gìn bản sắc văn hóa để làm du lịch cộng đồng.

Nằm giữa vùng đồi trung du xanh mướt, Khu bảo tồn Làng nhà sàn dân tộc sinh thái Thái Hải là nơi văn hóa Thái cổ vẫn được bảo tồn nguyên vẹn trong đời sống, từ nếp nhà sàn, phong tục, ẩm thực đến điệu then, tiếng đàn tính.

Trưởng làng Nguyễn Thị Thanh Hải chia sẻ: “Điều quan trọng nhất là để văn hóa không chỉ được kể lại, mà phải được sống lại trong chính đời sống người dân. Chúng tôi đón khách bằng sự chân thành, bằng nếp sống và văn hóa của mình”.

Mỗi năm, Khu bảo tồn Làng nhà sàn dân tộc sinh thái Thái Hải đón hàng chục nghìn lượt khách, tạo việc làm ổn định cho hơn 100 lao động, thu nhập 6-8 triệu đồng/người/tháng.

Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Thái Nguyên Nguyễn Mỹ Hải cho biết, sau khi sáp nhập tỉnh, ngoài tài nguyên du lịch tự nhiên như vườn quốc gia, khu bảo tồn thiên nhiên, sông, suối, hồ, thác, hang động… tỉnh còn có tài nguyên du lịch văn hóa phong phú thuộc 51 dân tộc, một di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, 45 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia…

Đây là cơ hội để tỉnh quy hoạch, phát triển du lịch theo hướng chuyên nghiệp, hiện đại, hiệu quả.

Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, cả nước hiện có hơn 600 mô hình du lịch nông nghiệp, nông thôn. Đặc biệt, có hơn 200 sản phẩm OCOP về dịch vụ du lịch cộng đồng và điểm du lịch đạt 3 sao trở lên. Những mô hình này không chỉ góp phần nâng cao thu nhập, bảo tồn văn hóa địa phương, mà còn xây dựng hình ảnh nông thôn Việt Nam văn minh, đáng sống, hấp dẫn du khách trong và ngoài nước.

Đưa sản phẩm OCOP, du lịch vươn xa

Bộ trưởng Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng cho biết, bước vào giai đoạn phát triển mới của đất nước, cần thực hiện chương trình OCOP hiệu quả, bền vững hơn, gắn với mục tiêu nâng cao đời sống người dân nông thôn; xác định rõ phát triển kinh tế nông thôn phải đi đôi với phát triển xã hội, môi trường và văn hóa.

Ở góc độ địa phương, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh Nguyễn Văn Công đề nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường tiếp tục tham mưu Chính phủ ban hành cơ chế, chính sách đồng bộ, ứng dụng chuyển đổi số trong quản lý chất lượng, liên kết tiêu thụ và phát triển chuỗi giá trị từ sản xuất đến phân phối, để sản phẩm OCOP Việt Nam khẳng định thương hiệu trên thị trường trong nước và quốc tế.

Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Thái Nguyên Nguyễn Mỹ Hải cho biết, thời gian tới, tỉnh sẽ tập trung phát triển du lịch nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới theo hướng bền vững và hiện đại. Tỉnh đang hoàn thiện quy hoạch, cơ chế chính sách thu hút doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực này, đồng thời huy động tối đa các nguồn lực để hỗ trợ sản phẩm OCOP, làng nghề, mô hình du lịch cộng đồng.

Theo Thứ trưởng Trần Thanh Nam, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ tập trung vào 5 nhóm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm để sản phẩm OCOP không chỉ là câu chuyện của nông sản, mà là hướng đi cho phát triển kinh tế nông thôn đa giá trị, gắn kết sản xuất, du lịch, văn hóa và môi trường; tiếp tục đồng hành cùng các địa phương, doanh nghiệp và người dân, thúc đẩy chương trình OCOP phát triển bền vững, trở thành thương hiệu quốc gia.

SƠN HÀ