OCOP Tây Ninh: Cầu nối phát triển kinh tế nông thôn và du lịch trải nghiệm

Tây Ninh đang từng bước khẳng định vị thế là điểm đến du lịch nông thôn đặc sắc của Đông Nam Bộ, thông qua việc phát huy hiệu quả chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) gắn với bảo tồn giá trị văn hóa và phát triển du lịch cộng đồng.

Tây Ninh từ lâu đã được biết đến với nhiều sản vật độc đáo và phong phú, gắn liền với đời sống văn hóa, lịch sử, phong tục tập quán của người dân địa phương.

Không chỉ là vùng đất nổi tiếng với các danh thắng như núi Bà Đen, Tòa thánh Cao Đài, cổ tự Gò Kén, hay Trung ương Cục miền Nam, Tây Ninh ngày nay đang dần khẳng định thương hiệu bằng chính những sản phẩm OCOP - sản phẩm không chỉ mang tính thương mại mà còn là không gian văn hóa sống động, khơi dậy tinh thần khởi nghiệp, sáng tạo và làm giàu chính đáng từ nông thôn.

139 sản phẩm OCOP - Tinh hoa từ làng nghề truyền thống

Tính đến giữa năm 2025, Tây Ninh có 139 sản phẩm OCOP đạt từ 3 sao trở lên, gồm 97 sản phẩm 3 sao, 41 sản phẩm 4 sao và 1 sản phẩm 5 sao. Đây là kết quả đáng tự hào, thể hiện sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị và tinh thần nỗ lực không ngừng của người dân, doanh nghiệp địa phương.

Muối tôm, sản phẩm đặc trưng của Tây Ninh.

Các sản phẩm OCOP của Tây Ninh không chỉ nổi bật về chất lượng mà còn mang đậm bản sắc văn hóa địa phương, như: muối tôm, bánh tráng phơi sương, nhang truyền thống, mãng cầu Bà Đen, hay các sản phẩm từ dược liệu bản địa… Mỗi sản phẩm là một câu chuyện gắn với con người, vùng đất và đặc biệt là quá trình lao động sáng tạo không ngừng nghỉ của người dân Tây Ninh.

Nếu trước đây, du khách đến Tây Ninh chủ yếu là tham quan, viếng thăm danh thắng trong ngày, thì nay xu hướng kết hợp du lịch văn hóa - tâm linh với trải nghiệm làng nghề, ẩm thực truyền thống đang được ưa chuộng mạnh mẽ.

Nhiều tour du lịch nông thôn đặc sắc đã được hình thành, đưa du khách đến với các làng nghề làm muối tôm, se nhang, làm bánh tráng, hái mãng cầu, trực tiếp trải nghiệm quy trình sản xuất sản phẩm OCOP, từ đó tăng tính gắn kết giữa du khách với vùng đất, con người Tây Ninh.

Điều đáng ghi nhận là tỉnh đã chủ động thiết lập các điểm bán sản phẩm OCOP tại những nơi có đông du khách như: Khu du lịch quốc gia núi Bà Đen, Tòa thánh Cao Đài, Trung tâm thương mại Long Hoa, chùa Gò Kén, hay tại các hội chợ, sự kiện xúc tiến thương mại - du lịch… Các điểm này không chỉ đóng vai trò giới thiệu, tiêu thụ sản phẩm mà còn góp phần quảng bá hình ảnh địa phương, mở rộng không gian tiêu dùng cho người dân nông thôn.

Để OCOP thực sự trở thành động lực phát triển nông thôn mới nâng cao, tỉnh Tây Ninh đã ban hành hàng loạt cơ chế, chính sách hỗ trợ kịp thời và thiết thực.

Cụ thể: Hỗ trợ 50% kinh phí (tối đa 50 triệu đồng) để xây dựng điểm bán OCOP tại các vị trí đông khách như điểm du lịch, chợ, không gian công cộng… Hỗ trợ chi phí đăng ký nhãn hiệu (35 triệu đồng/sản phẩm), thiết kế bao bì, in tem theo mức đánh giá sao: 3 sao (10 triệu đồng), 4 sao (20 triệu đồng), 5 sao (30 triệu đồng/sản phẩm). Xây dựng và khai thác 29 mô hình OCOP gắn với 10 nhóm sản phẩm đặc trưng.

Những chính sách này không chỉ góp phần nâng cao giá trị thương hiệu sản phẩm, mà còn hỗ trợ người dân cải thiện thu nhập, giữ gìn và phát triển các làng nghề truyền thống.

OCOP - Cầu nối phát triển du lịch và kinh tế nông thôn

OCOP không chỉ dừng lại ở sản phẩm. Đó còn là một hệ sinh thái phát triển bền vững giữa nông nghiệp - công nghiệp chế biến - du lịch - văn hóa. Từ khi gắn OCOP với du lịch, nhiều địa phương trong tỉnh đã hình thành được các tuyến, điểm du lịch nông thôn hấp dẫn, thu hút khách trong và ngoài nước.

Chương trình đã giúp các làng nghề mở rộng quy mô sản xuất, cải thiện mẫu mã, nâng cao chất lượng sản phẩm, tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường. Qua đó, không chỉ khơi dậy tiềm năng từ nông thôn mà còn lan tỏa giá trị văn hóa truyền thống, hình thành những mô hình du lịch cộng đồng độc đáo, giàu bản sắc.

Khách du lịch tham quan gian hàng trưng bày sản phẩm OCOP tại Tây Ninh.

Theo Kế hoạch số 1301/KH-UBND ngày 16/4/2025 của UBND tỉnh Tây Ninh, đến cuối năm 2025, toàn tỉnh phấn đấu có thêm từ 20-25 sản phẩm OCOP đạt từ 3 sao trở lên, nâng tổng số sản phẩm được đánh giá phân hạng OCOP 3 sao trở lên lên ít nhất 150 sản phẩm.

Đáng chú ý, trong đó có ít nhất 02 sản phẩm tiềm năng 5 sao được đề xuất trình Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đánh giá, phân hạng OCOP cấp quốc gia.

Tây Ninh xác định du lịch là một trong những đột phá chiến lược để phát triển kinh tế - xã hội, phấn đấu đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn vào năm 2030. Vì vậy, tỉnh đặc biệt chú trọng đến việc phát triển sản phẩm du lịch nông thôn, du lịch cộng đồng, lấy OCOP làm hạt nhân.

Theo định hướng, trong năm 2025 và những năm tiếp theo, Tây Ninh sẽ tiếp tục: Phát triển du lịch gắn với ngành nghề nông thôn, nghề truyền thống, làng nghề, đặc biệt là các sản phẩm đã đạt chứng nhận OCOP; Hình thành các tour, tuyến du lịch gắn kết với làng nghề, sản vật địa phương để giới thiệu, quảng bá đến du khách trong và ngoài nước; Bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, tạo ra trải nghiệm khác biệt cho khách du lịch;Khuyến khích doanh nghiệp, hợp tác xã và người dân tham gia chương trình OCOP gắn với chuỗi giá trị du lịch.

Góc nhìn người làm giáo dục: OCOP là bài học văn hóa sống động

Trong hành trình lan tỏa giá trị OCOP, việc đưa các em học sinh đến tận nơi để trải nghiệm là cách làm đầy ý nghĩa của ngành giáo dục Tây Ninh.

Mới đây, học sinh Trường Tiểu học Dương Minh Châu đã có chuyến tham quan, học tập thực tế tại các làng nghề làm nhang, muối tôm và bánh tráng trên địa bàn. Đây không chỉ là hoạt động ngoại khóa mà còn là cách để giáo dục văn hóa, truyền thống dân tộc một cách trực quan, sinh động.

Cô Phạm Thị Mai, Hiệu trưởng Trường Tiểu học thị trấn Dương Minh Châu, chia sẻ: “Là cán bộ quản lý giáo dục, tôi chọn xưởng làm nhang Vạn Linh Hương để học sinh đến học tập, bởi nơi đây vừa giữ gìn truyền thống, vừa tạo việc làm và thu nhập cho người dân địa phương. Tinh thần nối nghiệp cha ông thật đáng trân trọng".

Học sinh trường Tiểu học Dương Minh Châu tham quan và trải nghiệm cơ sở sản xuất nhang Vạn Linh Hương. (Ảnh: Ngân Tâm)

Cô Mai cho biết thêm, thông qua những buổi trải nghiệm như thế, học sinh sẽ hiểu và tự hào về nghề thủ công truyền thống “Nghề làm nhang” - một nghề đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Các em sẽ trưởng thành hơn trong nhận thức về văn hóa quê hương và có thêm động lực học tập, cống hiến trong tương lai.

Chương trình OCOP tại Tây Ninh đang tạo ra những chuyển động mạnh mẽ trong tư duy sản xuất, kinh doanh, du lịch và giáo dục. Mỗi sản phẩm OCOP là một câu chuyện về sự cần cù, sáng tạo, là kết tinh giữa bàn tay lao động và tình yêu quê hương đất nước.

Với cách làm bài bản, chính sách đồng bộ và sự chung tay của cả hệ thống chính trị – xã hội, tin rằng OCOP Tây Ninh sẽ tiếp tục vươn xa, khẳng định vị thế trên bản đồ nông nghiệp và du lịch Việt Nam.

Tâm Thọ