OCOP - Nâng tầm nông sản Thái Nguyên
Chương trình 'Mỗi xã một sản phẩm' (OCOP) được triển khai nhằm phát triển các sản phẩm đặc trưng của từng địa phương trên cơ sở lợi thế về nông sản, nghề truyền thống và nguồn nhân lực. Sản phẩm OCOP vừa khẳng định giá trị kinh tế, vừa thể hiện rõ dấu ấn văn hóa và bản sắc vùng miền.

HTX An Bình, xã Vĩnh Thông chế biến sâu quả hồi, sản phẩm đạt tiêu chuẩn OCOP.
Những sản phẩm truyền thống như miến dong Na Rì, trà Thái Nguyên, tinh bột nghệ... giờ đã vượt mô hình sản xuất đơn lẻ và đạt tiêu chuẩn OCOP từ 3-5 sao. Sự nâng tầm này tạo ra chuỗi liên kết sản xuất, chế biến, tiêu thụ, kết hợp với du lịch và thương mại, mở ra hướng đi bền vững cho nông nghiệp địa phương.
Hợp tác xã (HTX) chè Hảo Đạt, xã Tân Cương là ví dụ điển hình khi có 2 sản phẩm OCOP 5 sao, khẳng định chất lượng thông qua sản xuất an toàn theo tiêu chuẩn VietGAP và hữu cơ.
Tại phường Bắc Kạn, Công ty CP Dược liệu công nghệ Bắc Hà sau nhiều năm cải tiến đã đưa 3 sản phẩm đạt OCOP 5 sao và 8 sản phẩm đạt từ 3-4 sao. Những nỗ lực này giúp nâng giá trị sản phẩm truyền thống thành hàng hóa có sức cạnh tranh trên thị trường, đồng thời hình thành chuỗi giá trị bền vững từ sản xuất đến tiêu thụ.
Anh Phạm Tiến Đạt, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty CP Dược liệu công nghệ Bắc Hà, cho biết: OCOP vừa là công cụ khẳng định chất lượng sản phẩm, vừa là thước đo uy tín đối với người tiêu dùng. Chúng tôi đang tập trung cải tiến mẫu mã, bao bì và xây dựng vùng trồng hơn 10ha, quản lý nghiêm ngặt theo tiêu chuẩn VietGAP và GACP để nâng cao chất lượng nguyên liệu và độ tin cậy sản phẩm.
Xã Vĩnh Thông nổi tiếng với khí hậu mát, phù hợp cho cây hồi phát triển. Hiện xã có khoảng 400ha hồi, trước đây chủ yếu bán quả thô cho thương lái.
Nhận thấy tiềm năng từ chế biến sâu, HTX An Bình do bà Nguyễn Thị Miên điều hành đã đầu tư dây chuyền sản xuất các sản phẩm như hồi đại hương, tinh dầu hồi, nước lau sàn, nhiều sản phẩm đã được công nhận OCOP.
Bà Miên cho biết: HTX đang tiếp tục nâng cao chất lượng chế biến, phấn đấu đưa sản phẩm từ 3 lên 4 sao, đồng thời mở rộng liên kết vùng trồng theo hướng hữu cơ, phục vụ chế biến công nghiệp và hướng tới xuất khẩu.
Tính đến nay, Thái Nguyên có 569 sản phẩm OCOP được xếp hạng từ 3-5 sao của 323 chủ thể, vượt hơn 160% so với mục tiêu đề án đề ra. Trong đó, 10 sản phẩm đạt 5 sao, 113 sản phẩm đạt 4 sao và 446 sản phẩm đạt 3 sao.
Những con số này phản ánh nỗ lực nâng cao chất lượng sản phẩm, phát triển thương hiệu và tạo sinh kế ổn định cho người dân.

Nhiều sản phẩm OCOP của tỉnh Thái Nguyên được khách hàng ưa chuộng.
Chương trình OCOP thúc đẩy liên kết giữa doanh nghiệp, HTX và hộ gia đình, đồng thời thu hút các nguồn lực đầu tư vào nông nghiệp và phát triển nông thôn.
Giá trị kinh tế của sản phẩm OCOP tăng bình quân từ 20% trở lên. Doanh số của các đơn vị có sản phẩm OCOP tăng từ 20-50%, trong đó một số mặt hàng ghi nhận mức tăng từ 70-100%.
Nhiều ngành hàng chủ lực như trà, nấm, bí xanh thơm, miến dong được chuẩn hóa quy trình chăm sóc, chế biến và xây dựng thương hiệu, nâng cao khả năng cạnh tranh và mở rộng thị trường.
Ông Nguyễn Thành Nam, Chi cục trưởng Chi cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn tỉnh, nhận định: Các sản phẩm OCOP đáp ứng tiêu chuẩn chất lượng và an toàn thực phẩm, chất lượng ngày càng được nâng cao, uy tín trên thị trường ngày càng được khẳng định. Nhiều sản phẩm có mẫu mã, bao bì đa dạng, thân thiện với môi trường, giúp mở rộng quy mô sản xuất, tăng doanh thu và lợi nhuận cho các chủ thể.
Dù đạt nhiều kết quả nổi bật, thực tế triển khai sản phẩm OCOP trên địa bàn tỉnh vẫn còn hạn chế nhất định. Đa số sản phẩm thuộc lĩnh vực nông nghiệp, làng nghề, quy mô nhỏ; vùng nguyên liệu thiếu ổn định, tính mùa vụ cao; việc ứng dụng khoa học công nghệ, chế biến sâu và phát triển sản phẩm mới chưa tương xứng với tiềm năng.
Một số sản phẩm thiết kế bao bì chưa thuận tiện, thiếu khác biệt, khó nhận diện thương hiệu trên thị trường rộng lớn. Những hạn chế này đòi hỏi tăng cường đầu tư về công nghệ, quản trị, thiết kế sản phẩm và phát triển thị trường.
Khắc phục những hạn chế và phát huy kết quả đạt được, thời gian tới, Chương trình OCOP sẽ tập trung vào tinh thần chủ động, sáng tạo, đồng thời nâng cao hợp tác giữa các chủ thể và cộng đồng. Mục tiêu là phát triển sản phẩm OCOP đáp ứng nhu cầu thị trường, tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân...