Ô mai Bách Hương Xuân: Từ ô mai truyền thống đến sản phẩm OCOP 4 sao

Nghề truyền thống của gia đình 4 thế hệ

Câu chuyện về ômai Bách Hương Xuân bắt đầu từ gần một thế kỷ trước, khi ông nội của chị NguyễnThị Lệ (xã Cao Viên, TP Hà Nội), người chủ hiện tại của thương hiệu, bắt đâùlàm ô mai tại nhà và đội thúng đi bộ lên trung tâm Thủ đô giao hàng cho khách.Những quả ô mai với đủ vị chua, cay, mặn, ngọt đã nhanh chóng chinh phục khẩu vịcủa người Hà Nội.

Chị Lệ - chủ thương hiệu ô mai Bách Hương Xuân trong một buổi giới thiệu sản phẩm nông sản.

Lớn lên tronggia đình có truyền thống làm ô mai, chị Lệ đã chứng kiến những vất vả, nhọc nhằncủa ông nội và bố mình. Có lẽ vì thế, khi trưởng thành, chị đã không chọn nôínghiệp gia đình mà quyết định theo đuổi một công việc khác nhàn nhã hơn.

Tuy nhiên, cuộcđời không phải lúc nào cũng như ý muốn. Sau những biến cố trong hôn nhân, NguyễnThị Lệ trở về bên gia đình, nơi có những quả ô mai thân thuộc đã gắn bó với tuôỉthơ.

“Khi bản thân trảiqua nhiều vị trí công việc, tôi mới thấm thía những khó khăn, nhọc nhằn mà ôngnội và bố đã cố gắng gìn giữ nghề làm ô mai. Chính vị chua, cay, mặn, ngọt cuaổ mai đã giúp tôi tìm lại bình yên trong tâm hồn. Tôi nhận ra rằng, ô mai khôngchỉ là một món ăn, mà còn là một phần không thể thiếu trong cuộc sống. Và rồi,tôi quyết định nối nghiệp gia đình, tiếp tục gìn giữ và phát triển thương hiêuộ mai. Ban đầu, chúng tôi đặt tên là ô mai Vạn Xuân, tuy nhiên đến nay thươnghiệu đã đổi thành ô mai Bách Hương Xuân. Bách Hương Xuân có nghĩa là “trăm nămlưu giữ hương vị mùa xuân”, đây tên mà ông nội tôi đã nghĩ ra”, chị Lệ trảilòng về những ngày đầu khởi nghiệp với nghề truyền thống.

Gian hàng giới thiệu sản phẩm ô mai Bách Hương Xuân tại một hội chợ giới thiệu sản phẩm OCOP.

Với tâm huyết vàtình yêu dành cho ô mai, gia đình chị Lệ đã không ngừng tìm tòi, sáng tạo, kếthợp những công thức truyền thống với những phương pháp chế biến hiện đại để tạora những sản phẩm ô mai chất lượng, độc đáo. Mỗi quả ô mai đều mang trong mìnhhương vị đặc trưng của Hà Nội, kết tinh từ kinh nghiệm và bí quyết của năm thếhệ gia đình chị Lệ.

Sản phẩm ô mai đạt OCOP 4

Khác với các sảnphẩm công nghiệp, ô mai Bách Hương Xuân vẫn giữ cách làm truyền thống: chọn từngquả mơ, quả mận từ các vùng trồng nổi tiếng như Mộc Châu, Bắc Kạn, Chùa Hương;ngâm ủ bằng đường phèn và gừng tươi; phơi nắng hoặc sấy nhẹ để giữ nguyên hươngvị. Nhờ vậy, sản phẩm giữ được vị chua ngọt thanh tao, không gắt đường, khôngphẩm màu – đúng chất “ô mai nhà làm”.

Ví như quả sâúmùa hè, để làm nên ô mai sấu non cần phải chọn những quả đầu mùa, khi vừa tầm hạtkhông bị cứng. Sau đó mang về sơ chế rửa sạch, không khứa quả mà sẽ dùng bànchông để châm cho quả ngấm đều các loại gia vị… Các công đoạn làm ô mai chủ yêúlà bằng thủ công mới tạo nên được hương vị ngon nhất và làm theo công thức truyềnthống được chuẩn nhất. Do số lượng ô mai làm ra hàng ngày rất lớn, như mùa sâúnăm nay, mỗi ngày gia đình chị Lệ làm từ 1 đến 2 tạ sấu, vì vậy cơ sở đã sử dụngthêm máy lọc quả và thuê bà con địa phương để sản xuất kịp nhu cầu tiêu thụ.Qua đó cũng tạo thêm công ăn việc làm cho người dân xung quanh.

Tuy nhiên, đểphát triển, chị Lệ hiểu rằng không thể chỉ dựa vào kinh nghiệm truyền thống. Chịbắt đầu học hỏi về tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm, đầu tư máy móc sơ chế,đóng gói và bắt tay xây dựng thương hiệu bài bản, chuyên nghiệp.

10 sản phẩm ô mai của Bách Hương Xuân đã được đánh giá, công nhận là sản phẩm OCOP 4 sao.

Năm 2020, khi HàNội triển khai chương trình OCOP (mỗi xã một sản phẩm), chị Lệ nhận thấy đây làcơ hội vàng để nâng tầm sản phẩm. Với sự hỗ trợ từ chính quyền địa phương vàVăn phòng Điều phối Chương trình xây dựng nông thôn mới thành phố Hà Nội, chịđăng ký tham gia, bắt đầu hành trình chuẩn hóa từng khâu sản xuất theo yêu câùcủa chương trình OCOP.

Đó là một chặngđường không dễ dàng. Chị phải xây dựng hệ thống truy xuất nguồn gốc, minh bạchhóa quy trình sản xuất, cải tiến bao bì, nhãn mác, hoàn thiện hồ sơ kỹ thuật… Đồngthời, chị cũng tham gia các khóa tập huấn, hội chợ xúc tiến thương mại để kết nôívới các nhà phân phối trong và ngoài nước.

Năm 2022, có 10sản phẩm ô mai của Bách Hương Xuân đã được đánh giá, công nhận là sản phẩm OCOP4 sao. Đó là các sản phẩm: Mứt hồng bì chua ngọt đặc biệt; mận xào gừng không hạtchua ngọt; mận tươi xào gừng; mận tươi xào gừng chua ngọt; mận hậu dẻo chua ngọt;mơ gừng chua ngọt; mơ dẻo không hạt; mơ chua ngọt đặc biệt; mơ chua mặn ngọt vàmơ chua cay mặn ngọt.

Chị Lệ thường xuyên tham gia những hội chợ, triển lãm, tuần hàng giới thiệu sản phẩm OCOP để đưa thương hiệu ô mai Bách Hương Xuân được nhiều người biết đến.

Xây dựng liên kết tiêu thụ sản phẩm thôngqua thương mại điện tử - ước mơ xuất khẩu khắp thế giới

Là ngươìlàm ra những sản phẩm chất lượng, chị Lệ hiểu được việc phải đưasản phẩm ô mai Bách Hương Xuân xuất hiện ở nhiều nơi để được nhiều người biết đến.

Ngoài tham dự nhữnghội chợ, triển lãm, tuần hàng giới thiệu sản phẩm OCOP nông sản… chị Lệ cũngmày mò tìm hiểu đưa các sản phẩm ô mai đến gần hơn với người tiêu dùng thôngqua các kênh bán hàng online như: các sàn thương mại điện tử, mạng xã hội,Tiktok, kết hợp với các KOL, KOC… Đặc biệt, sản phẩm ô mai Bách Hương Xuân đã “gópmặt” tại chuỗi quầy Lucky Gift Shop, sân bay Nội Bài, giúp cho thực khách gầnxa có thêm lựa chọn quà tặng.

“Đặc sản Ô maigia truyền Bách Hương Xuân – niềm tự hào của ẩm thực Hà Nội – nay đã có mặt tạinhiều quầy hàng Lucky Gift Shop trong sân bay quốc tế Nội Bài. Đây là dấu mốcquan trọng đánh dấu sự lan tỏa mạnh mẽ của thương hiệu truyền thống đến gần hơnvới du khách trong và ngoài nước”, chủ thương hiệu ô mai Bách Hương Xuân chia sẻ.

Gần đây nhất, đâùtháng 8/2025, chị Lệ đã tham gia Hội nghị “Ứng dụng chuyển đổi số trong pháttriển các sản phẩm OCOP xuất khẩu” nghiên cứu đưa sản phẩm lên sàn thương mạiđiện tử toàn cầu.

Ô mai Bách Hương Xuân vẫn giữ cách làm truyền thống, ngâm ủ bằng đường phèn và gừng tươi; phơi nắng hoặc sấy nhẹ để giữ nguyên hương vị.

Chia sẻ thêm vềnhững dự định trong tương lai, chị Lệ nói: “Tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đếncác cơ quan ban, ngành, đặc biệt là Văn phòng Điều phối Chương trình xây dựngnông thôn mới thành phố Hà Nội đã hỗ trợ, giúp đỡ tôi và nhiều nhãn hàng kháctrong việc xây dựng và phát triển sản phẩm truyền thống. Tôi mong rằng, trongthời gian tới, Việt Nam chúng ta có thể có một sàn thương mại điện tử riêngdành cho các sản phẩm nông sản, làm sao đơn giản hóa thủ tục hơn nữa để chúngtôi yên tâm xây dựng và phát triển sản phẩm”.

Ngọc Nga