Nửa thế kỷ kiến tạo nền tảng khoa học - công nghệ quốc gia

Sự kiện với sự tham dự của đại diện lãnh đạo các bộ, ban, ngành, địa phương; các đại sứ quán, các tổ chức quốc tế, các Tập đoàn, doanh nghiệp, đối tác có hợp tác nghiên cứu khoa học công nghệ với Viện Hàn lâm cùng các nhà khoa học đã và đang công tác tại Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam.

Xây dựng nền tảng khoa học, công nghệ

Phát biểu tại sự kiện, Giáo sư, Viện sĩ Châu Văn Minh, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam nhấn mạnh: Được thành lập ngày 20/5/1975 theo Nghị định số 118/CP của Hội đồng Chính phủ, trên cơ sở Trung tâm Nghiên cứu khoa học thuộc Ủy ban Khoa học và Kỹ thuật Nhà nước, trải qua 50 năm phát triển, dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của Chính phủ và các cơ quan Trung ương, các thế hệ lãnh đạo, nhà khoa học, cán bộ của Viện Hàn lâm đã không ngừng nỗ lực, bền bỉ nghiên cứu, vượt qua nhiều khó khăn, thử thách, từng bước xây dựng Viện Hàn lâm trở thành trung tâm nghiên cứu khoa học và công nghệ có uy tín trong nước và khu vực.

Giáo sư, Viện sĩ Châu Văn Minh, Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam phát biểu tại lễ kỷ niệm.

Trong suốt chặng đường hình thành và phát triển, từ các tổ nghiên cứu cơ bản về Toán, Vật lý, Hóa học, Sinh học, Khoa học trái đất…, các thế hệ lãnh đạo Viện Hàn lâm đã từng bước xây dựng các nhóm nghiên cứu thành các viện chuyên ngành, tập hợp đội ngũ nhà khoa học và đầu tư những trang thiết bị nghiên cứu ban đầu trong điều kiện còn nhiều khó khăn; đồng thời chủ động định hướng, triển khai các lĩnh vực nghiên cứu mũi nhọn như khoa học cơ bản, điều tra tài nguyên, môi trường, hàng không vũ trụ.

Viện Hàn lâm đã giữ vai trò nòng cốt trong nghiên cứu các vấn đề khoa học – công nghệ lớn, liên ngành; thực hiện điều tra, khảo sát, tích lũy dữ liệu dài hạn; từng bước làm chủ các công nghệ chiến lược, công nghệ lõi và công nghệ nguồn, qua đó đóng góp quan trọng cho những nhiệm vụ phát triển bền vững, lâu dài của đất nước.

Cùng với sự phát triển về chiều sâu chuyên môn, năng lực công bố khoa học và hợp tác nghiên cứu không ngừng được nâng cao. Từ các bảng tin khoa học và công nghệ ban đầu, đến nay Viện Hàn lâm đã xây dựng hệ thống 12 tạp chí khoa học và công nghệ theo chuẩn quốc tế, trong đó có 8 tạp chí đạt chuẩn quốc tế SCI và Scopus.

Song song với hoạt động nghiên cứu, Viện Hàn lâm đặc biệt chú trọng đào tạo nguồn nhân lực khoa học và công nghệ chất lượng cao phục vụ sự phát triển của đất nước. Trong 50 năm qua, Viện đã đào tạo hàng chục nghìn thạc sĩ, tiến sĩ; hình thành các cơ sở đào tạo uy tín như Học viện Khoa học và Công nghệ, Trường Đại học Khoa học và Công nghệ Hà Nội (USTH), Viện Toán học. Đến nay, 100% nghiên cứu sinh của Viện Hàn lâm khi bảo vệ luận án đều có tối thiểu 2 công trình khoa học công bố trên các tạp chí quốc tế, góp phần nâng cao chất lượng và vị thế của khoa học Việt Nam.

Hai đơn vị thuộc Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ đón nhận Huân chương lLao động hạng Nhất.

Bên cạnh đó, Viện Hàn lâm đã chủ động tham gia tư vấn cho Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương và Chính phủ nhiều vấn đề lớn về khoa học và công nghệ, như chiến lược phát triển Toán học, Vật lý, công nghệ sinh học, khoa học, công nghệ biển, công nghệ vũ trụ, năng lượng, môi trường, vật liệu tiên tiến, đất hiếm, cũng như các vấn đề liên quan đến Cách mạng công nghiệp lần thứ tư…

Từ cơ sở nghiên cứu, hạ tầng chỉ tập trung tại Hà Nội, đến nay, Viện Hàn lâm có các viện nghiên cứu chuyên ngành tại mọi vùng miền của Tổ quốc; các trang thiết bị được đầu tư hiện đại, đồng bộ, đạt tiêu chuẩn quốc tế; hệ thống đài trạm rộng khắp, thiết bị hiện đại, đảm bảo thông tin liên tục 24/7, trung tâm thu thập xử lý hiện đại, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ… qua đó góp phần bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ; giữ vững an ninh quốc gia, phát triển kinh tế- xã hội, môi trường; đẩy mạnh công tác đối ngoại và hội nhập quốc tế về khoa học và công nghệ, góp phần xây dựng nền tảng, tầm nhìn, tạo đột phá phát triển trong kỷ nguyên mới - Kỷ nguyên vươn mình phát triển giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng của dân tộc.

Tiếp tục hành trình tôn vinh trí thức, đổi mới sáng tạo

Bước vào giai đoạn phát triển mới, Viện Hàn lâm xác định tiếp tục phát huy vai trò là cơ quan nghiên cứu khoa học và công nghệ hàng đầu của đất nước, giữ vị trí trụ cột trong hệ thống khoa học – công nghệ quốc gia.

Trên cơ sở đó, Viện Hàn lâm đặt mục tiêu đến năm 2030 trở thành tổ chức nghiên cứu khoa học và công nghệ hàng đầu trong khu vực Đông Nam Á, có năng lực cạnh tranh quốc tế ở một số lĩnh vực trọng điểm. Tầm nhìn đến năm 2045, Viện hướng tới trung tâm nghiên cứu khoa học và công nghệ trình độ cao, mang tầm khu vực châu Á, giữ vai trò dẫn dắt hệ thống khoa học – công nghệ quốc gia trong việc tạo ra tri thức mới, công nghệ lõi và các giải pháp đột phá, góp phần xây dựng Việt Nam trở thành quốc gia phát triển, hùng cường và sáng tạo.

Xuyên suốt chặng đường phát triển và định hướng tương lai, Viện Hàn lâm kiên định với những giá trị nền tảng đã được vun đắp trong 50 năm qua. Đó là: Tôn vinh tri thức, đề cao khoa học, coi sáng tạo là giá trị cao nhất; không ngừng đổi mới, dám nghĩ, dám làm, mở đường cho những ý tưởng và công nghệ tiên phong; hợp tác rộng mở, tiếp thu tinh hoa khoa học thế giới, đồng thời khẳng định bản lĩnh Việt Nam; gắn nghiên cứu với lợi ích đất nước, nhân dân, vì phát triển bền vững và an ninh quốc gia; hướng tới khoa học xanh, công nghệ nhân văn, vì tương lai các thế hệ mai sau.

Trao kỷ niệm chương tặng nguyên lãnh đạo Viện Hàn lâm.

Với tinh thần khoa học, công nghệ phải tiên phong dẫn dắt, tại buổi lễ, Giáo sư, Viện sĩ Châu Văn Minh khẳng định Viện Hàn lâm sẽ tiếp tục phát huy truyền thống tốt đẹp, vẻ vang qua các thời kỳ để vượt qua mọi khó khăn, đổi mới tư duy, chủ động hội nhập, nỗ lực phấn đấu góp phần thực hiện thắng lợi 2 mục tiêu chiến lược 100 năm mà Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XIII đã đề ra.

XC/Báo Tin tức và Dân tộc