Nữ ứng viên giáo sư duy nhất ngành Hóa học được đào tạo thạc sĩ, tiến sĩ ở Hà Lan

Thời gian Hội đồng Giáo sư Nhà nước họp xét công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh giáo sư, phó giáo sư năm 2025 là từ ngày 20/10 đến ngày 31/10.

Năm 2025, có 58 ứng viên đăng ký xét chức danh giáo sư, phó giáo sư được Hội đồng Giáo sư liên ngành Hóa học - Công nghệ Thực phẩm đề nghị lên Hội đồng Giáo sư Nhà nước. Trong đó, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Bùi Thị Bửu Huê là nữ ứng viên giáo sư duy nhất của ngành Hóa học. Hiện tại, cô đang giữ vị trí Trưởng khoa Khoa Khoa học Tự nhiên, Đại học Cần Thơ.

Ứng viên nhận bằng thạc sĩ và tiến sĩ tại Hà Lan

Theo bản đăng ký xét công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh giáo sư được ký ngày 26/06/2025, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Bùi Thị Bửu Huê sinh năm 1966, quê quán tại tỉnh Cà Mau (cũ). Quá trình công tác của cô Huê cụ thể như sau:

Về quá trình đào tạo, cô Bùi Thị Bửu Huê được cấp bằng đại học năm 1989, ngành Sư phạm Hóa tại Trường Đại học Cần Thơ (nay là Đại học Cần Thơ). Năm 1999 và 2005, cô lần lượt được cấp bằng thạc sĩ và tiến sĩ ngành Hóa học tại Trường Đại học Amsterdam, Hà Lan.

Theo Quyết định số 1348/QĐ-BGDĐT, ngày 09/4/2012, cô Huê được bổ nhiệm/công nhận chức danh phó giáo sư ngành Hóa học.

Tính đến thời điểm nộp hồ sơ, tổng số thời gian tham gia đào tạo, bồi dưỡng từ trình độ đại học trở lên của Phó Giáo sư, Tiến sĩ Bùi Thị Bửu Huê là 29 năm.

Cô Huê đã hướng dẫn 03 nghiên cứu sinh, trong đó 02 nghiên cứu sinh bảo vệ thành công luận án tiến sĩ; đã hướng dẫn 45 học viện cao học bảo vệ thành công luận văn thạc sĩ.

Bên cạnh đó, cô hướng dẫn 07 đề tài nghiên cứu khoa học cấp trường của sinh viên, trong đó có 01 đề tài đạt Giải Nhất cấp Quốc gia (năm 2010) và 01 đề tài đạt Giải Nhì cấp Quốc gia (năm 2018) trong kỳ thi “Sinh viên nghiên cứu khoa học” do Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức.

Số lượng sách Phó Giáo sư, Tiến sĩ Bùi Thị Bửu Huê đã xuất bản là 07, tất cả đều thuộc nhà xuất bản có uy tín; bao gồm sách giáo trình, hướng dẫn, chuyên khảo, tham khảo phục vụ đào tạo đại học và sau đại học các ngành Hóa học, Hóa dược, Sư phạm Hóa học, Hóa hữu cơ, Hóa lý thuyết và Hóa lý tại Đại học Cần Thơ.

Một số cuốn sách do Phó Giáo sư, Tiến sĩ Bùi Thị Bửu Huê làm chủ biên. Ảnh chụp màn hình.

Ngoài ra, cô Huê còn tham gia xây dựng, phát triển 07 chương trình đào tạo được Đại học Cần Thơ thẩm định và đưa vào sử dụng.

Cùng với đó, vị phó giáo sư tham gia với vai trò điều phối phía Đại học Cần Thơ trong dự án "Phát triển chương trình đào tạo lĩnh vực khoa học phân tử và vật liệu theo định hướng nghiên cứu” để cải tiến chương trình đào tạo ngành Hóa học và Hóa dược bậc đại học theo định hướng nghiên cứu.

Dự án này được thực hiện cùng 03 trường đại học trong nước bao gồm Trường Đại học Quy Nhơn, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, Trường Đại học Sư phạm (Đại học Đà Nẵng) và 03 trường đại học châu Âu bao gồm Trường Đại học KU Leuven (Vương quốc Bỉ), Trường Đại học Twente (Hà Lan) và Trường Đại học Rostock (Đức).

Ứng viên đã hoàn thành 03 dự án hợp tác nghiên cứu khoa học quốc tế

02 hướng nghiên cứu khoa học chính của Phó Giáo sư, Tiến sĩ Bùi Thị Bửu Huê là tổng hợp hữu cơ và hóa học các hợp chất tự nhiên.

Các nghiên cứu liên quan đến lĩnh vực tổng hợp hữu cơ được quan tâm chủ yếu tập trung vào: Phát triển các phương pháp tổng hợp mới, hiệu quả, thân thiện với môi trường theo tiêu chí hóa học xanh như tổng hợp không sử dụng dung môi hữu cơ độc hại, tổng hợp với sự hỗ trợ của vi sóng nhằm giảm thiểu thời gian phản ứng đồng thời tăng hiệu suất tổng hợp;

Tổng hợp hóa dược, thiết kế, khám phá và tổng hợp các phân tử hữu cơ nhỏ nhắm mục tiêu (rational drug design, discovery and synthesis). Đây là hướng tiếp cận hiện đại trong lĩnh vực khám phá và tổng hợp thuốc. Theo cách tiếp cận này, các cấu trúc phân tử hữu cơ được thiết kế và tổng hợp nhắm vào một mục tiêu sinh học cụ thể (target) có liên quan trực tiếp đến quá trình phát sinh hay phát triển của bệnh ở người. Quá trình thiết kế có sự hỗ trợ của các công cụ máy tính nên có thể sàng lọc một số lượng lớn các phân tử nhắm vào mục tiêu cụ thể từ đó giúp giải thích kết quả thực nghiệm hoặc định hướng thực nghiệm, giúp giảm thiểu thời gian và chi phí nghiên cứu. Ngoài ra, phương pháp này ưu điểm hơn các phương pháp tổng hợp truyền thống là có thể phát hiện một cách nhanh chóng các cấu trúc phân tử thể hiện hoạt tính tốt đồng thời có thể hạn chế tác dụng phụ không mong muốn. Các hoạt tính sinh học được tập trung nghiên cứu bao gồm hoạt tính kháng khuẩn, kháng ung thư và kháng virus;

Thiết kế và tổng hợp các siêu phân tử (supramolecules) ứng dụng làm vật liệu trong các sensor độ nhạy cao giúp phát hiện các ion hay phân tử trong tế bào sống như sulfite, cyanide, ion đồng… cũng như các ứng dụng khác trong y học;

Tổng hợp các sản phẩm sinh học từ nguồn nguyên liệu phong phú, đa dạng và có thể tái tạo là mỡ cá tra, cá basa cũng như các loại dầu thực vật phế thải khác như dầu dừa, dầu hạt cao su, dầu hạt điều… Các sản phẩm bao gồm dầu diesel sinh học (biodiesel), các chất hoạt động bề mặt ứng dụng trong phối chế các chế phẩm bảo vệ thực vật có khả năng phân hủy sinh học và thân thiện với môi trường.

Hướng nghiên cứu thứ 2 về hóa học các hợp chất tự nhiên tập trung vào: Xây dựng quy trình trích ly các hợp chất sinh học từ thực vật bằng các kỹ thuật đa dạng (truyền thống, áp suất hoặc siêu âm, sắc ký lỏng điều chế…); Phân lập và xác định cấu trúc các hoạt chất từ thực vật;

Khảo sát hoạt tính sinh học của các dịch trích thực vật và chất tinh khiết cô lập được từ thực vật. Các hoạt tính sinh học chủ yếu bao gồm hoạt tính tăng cường hệ miễn dịch cho cá tra, hoạt tính kháng khuẩn, kháng oxi hóa và hiệu quả bảo vệ tế bào MIN6 khỏi ER stress của các cao chiết và một số hợp chất tinh khiết phân lập được.

Với định hướng và lĩnh vực nghiên cứu đã nêu, nhiều đề tài/chương trình nghiên cứu đã được cô Bùi Thị Bửu Huê và nhóm nghiên cứu thực hiện trong các đề tài cấp Bộ, cấp Nhà nước/Nafosted, đề tài của nghiên cứu sinh cũng như hợp tác nghiên cứu với các trường đại học quốc tế bao gồm Trường đại học National Yang Ming Chiao Tung University (Đài Loan), Trường Đại học Toyama (Nhật Bản), Trường Đại học Osaka Prefecture (Nhật Bản), Viện Pasteur Hàn Quốc, Trường Đại học Namur (Vương quốc Bỉ), Trường Đại học Inha University College of Medicine (Hàn Quốc).

Cụ thể, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Bùi Thị Bửu Huê đã hoàn thành 08 đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ/cấp Nhà nước/Nafosted với kết quả đánh giá nghiệm thu từ mức đạt yêu cầu trở lên, có đề tài đạt kết quả xếp loại xuất sắc.

Đó là đề tài Tổng hợp các hợp chất dị vòng có hoạt tính ức chế polymerase và aaRS, định hướng trong phát triển thuốc kháng virus và kháng sinh do cô Huê chủ nhiệm. Đây là đề tài cấp Bộ Giáo dục và Đào tạo, được thực hiện từ năm 2020 - 2022.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Bùi Thị Bửu Huê cũng đã hoàn thành 03 dự án hợp tác nghiên cứu khoa học quốc tế.

03 dự án hợp tác nghiên cứu khoa học quốc tế do Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Thị Bửu Huê chủ nhiệm và tham gia. Ảnh chụp màn hình.

Ứng viên đã công bố 133 bài báo khoa học

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Thị Bửu Huê đã công bố 133 bài báo khoa học, trong đó 50 bài báo khoa học đăng trên các tạp chí quốc tế có uy tín (gồm 36 bài báo đăng trên các tạp chí Q1, Q2; 09 bài trên tạp chí Q3; 01 bài trên tạp chí Q4; 03 bài Scopus và 01 bài có chỉ số ISSN).

Cùng với đó là 83 bài báo đăng trong các tạp chí khoa học có phản biện trong nước (có chỉ số ISSN) (gồm 57 bài viết tiếng Việt và 26 bài viết tiếng Anh)

Số lượng bài báo khoa học đăng trên tạp chí khoa học quốc tế uy tín mà ứng viên là tác giả chính sau phó giáo sư là 15 bài. Tính riêng trong giai đoạn từ 2020 - nửa đầu 2025, cô Huê có 10 bài với xếp hạng tạp chí cụ thể như sau:

Số lượng công bố khoa học của Phó Giáo sư, Tiến sĩ Bùi Thị Bửu Huê trong giai đoạn từ năm 2020 - nửa đầu năm 2025). Biểu đồ: Gia Hân.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Bùi Thị Bửu Huê còn được cấp 02 bằng độc quyền sáng chế, giải pháp hữu ích sau khi được công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh phó giáo sư.

Đó là Phương pháp tổng hợp dẫn xuất benzimidazol thio axit hyđroxamic ức chế chọn lọc enzym histon deaxetylaza (HDAC6) và Phương pháp tổng hợp hợp chất 2-(((5-Nitro-1Hbenzo[d]imidazol-2- yl)methyl)thio)-3-(pyridin-3- ylmethyl)quinazolin-4(3H)- one có khả năng ức chế enzym proteaza chính của virut SARS-COV-2.

Trong quá trình công tác, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Bùi Thị Bửu Huê đã nhận được một số bằng khen của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo, Thủ tướng Chính phủ cùng danh hiệu Chiến sĩ thi đua cấp Bộ.

Xem chi tiết hồ sơ ứng viên TẠI ĐÂY:

Gia Hân