Nụ cười trở lại với bệnh nhi Thalassemia

Cháu Vũ Quỳnh C. trong phòng ghép tủy

Hành trình hồi sinh

Chiều 8/9 vừa qua, BVTW Huế tổ chức lễ ra viện cho bé Vũ Quỳnh C., 6 tuổi, quê Bắc Ninh - bệnh nhi Thalassemia thứ 11 được ghép thành công từ nguồn tủy của mẹ, dù có bất đồng nhóm máu. Đây là một trong những ca ghép đặc biệt, đánh dấu bước tiến quan trọng của y học Việt Nam. Sau 28 ngày, Quỳnh C. hồi phục, được xuất viện trong niềm hạnh phúc vỡ òa của gia đình. Anh Vũ Đăng Quân, bố bé xúc động: “Từ nay, con tôi có thể sống khỏe mạnh, vui chơi, học tập như bao bạn bè đồng trang lứa. Đó là niềm vui lớn nhất của gia đình”.

Tại Trung tâm Nhi, BVTW Huế, tiếng cười trong trẻo của các em vang lên sau cánh cửa phòng ghép tủy. Với bé Nguyễn Huy H., 2 tuổi, quê Bắc Ninh, niềm vui giản đơn là được chạy nhảy cùng các bạn nhỏ trong khuôn viên bệnh viện, thay vì nằm li bì trên giường bệnh vì thiếu máu. Trước đây, cha mẹ H. phải lặn lội hàng tháng ra Hà Nội truyền máu, gánh nặng cơm áo chưa bao giờ vơi. Nay, sau ca ghép thành công, gia đình như bước sang một trang mới.

Chị Vi Thị Quỳnh, mẹ của H. rưng rưng: “Trước đây, công việc của hai vợ chồng đều bị gián đoạn vì mỗi tháng phải hai lần đưa con đi truyền máu. Giờ con khỏe mạnh, gia đình như được hồi sinh”.

Niềm vui ấy cũng đến với nhiều gia đình khác ở các tỉnh Đắk Lắk, Gia Lai, Quảng Trị… Chị Lường Thị Hợp, mẹ bé Bùi Thùy D. (Đắk Lắk), nghẹn ngào nhớ lại: “Con gái tôi từng nhập viện hơn 20 lần mỗi năm. Giờ sau ghép tủy, con đã khỏe mạnh, có thể ca hát, vui chơi như bao đứa trẻ khác. Nhìn con tung tăng biểu diễn văn nghệ, tôi chỉ biết khóc trong hạnh phúc”.

Kỹ thuật ghép tủy tại BVTW Huế mang lại cuộc sống mới cho các bệnh nhi mắc bệnh hiểm nghèo

Ghép tế bào gốc tạo máu - chìa khóa mở ra sự sống

Thalassemia là bệnh lý huyết học di truyền, trong đó cơ thể không sản xuất đủ hemoglobin bình thường để duy trì sự sống. Trẻ mắc thể nặng phải truyền máu định kỳ suốt đời. Mỗi năm, Việt Nam có khoảng 2.000 - 2.500 trẻ mới mắc bệnh. Truyền máu và thải sắt chỉ duy trì sự sống, không chữa khỏi. Lớn lên, tình trạng ứ sắt gây biến chứng tim, gan, thận, nội tiết, khiến nhiều em khó vượt qua tuổi 25 nếu không được can thiệp.

Ghép tế bào gốc tạo máu (ghép tủy) là phương pháp lấy tế bào gốc tạo máu từ người cho (tủy xương, máu ngoại vi hoặc máu cuống rốn) truyền vào cơ thể người bệnh sau khi đã loại bỏ tủy bệnh bằng hóa trị, xạ trị. Khi tế bào gốc mới “định cư” và phát triển, chúng sẽ sản sinh hồng cầu khỏe mạnh thay thế cho dòng máu bệnh lý, giúp bệnh nhân thoát khỏi sự lệ thuộc truyền máu suốt đời.

Điểm khó khăn lớn nhất của ghép tủy là tìm người cho phù hợp HLA (kháng nguyên bạch cầu người). Thông thường, tỷ lệ anh chị em ruột phù hợp chỉ khoảng 20%, cha mẹ phù hợp dưới 5%. Theo đó, BVTW Huế đã triển khai ghép từ bố mẹ, thậm chí từ người cho có bất đồng nhóm máu với kỹ thuật dung nạp miễn dịch tiên tiến. Nhiều ca ghép đã thành công, mở rộng cơ hội cho những trẻ trước đây ít có cơ hội lựa chọn.

GS.TS. Phạm Như Hiệp, Giám đốc BVTW Huế khẳng định: “Thành công trong ghép tế bào gốc không chỉ mang lại sự sống mới cho bệnh nhân mà còn khẳng định năng lực y học Việt Nam ngang tầm quốc tế”.

Từ năm 2019 đến nay, BVTW Huế đã thực hiện hơn 61 ca ghép tế bào gốc cho trẻ em, trong đó có 11 ca ghép đồng loại cho bệnh nhi tan máu bẩm sinh. Tất cả đều hồi phục, không còn phụ thuộc truyền máu. Mỗi ca ghép thành công là một “kỳ tích” của y học, thắp sáng hy vọng cho gia đình và cộng đồng.

Để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng, bệnh viện đã mở rộng thêm phòng ghép, có thể thực hiện đồng thời cho 4 bệnh nhi. Trong tương lai, kỹ thuật ghép nửa thuận hợp HLA cũng sẽ được triển khai, giúp nhiều trẻ mắc Thalassemia có cơ hội sống khỏe mạnh, dù không tìm được người cho tương thích hoàn toàn.

Không chỉ dừng lại ở Thalassemia, ghép tế bào gốc còn mở triển vọng điều trị các bệnh lý khác như suy tủy, suy giảm miễn dịch bẩm sinh, ung thư máu, lymphoma tái phát. Đây chính là minh chứng cho bước tiến dài của y học Việt Nam.

Hạnh phúc giản đơn

Trong khuôn viên bệnh viện, bé Bùi Thùy D. ríu rít chạy nhảy, đôi má hồng hào dưới nắng. Nhìn con vui đùa, mẹ bé nghẹn ngào: “Chỉ cần con được sống khỏe mạnh, đến trường, ca hát như bạn bè, đó là hạnh phúc lớn nhất của chúng tôi”.

Niềm vui của gia đình anh Quân, chị Quỳnh, chị Hợp… không chỉ là câu chuyện riêng. Đó là minh chứng cho sức mạnh của khoa học và y đức, là thông điệp về niềm tin và hy vọng: trẻ mắc bệnh tan máu bẩm sinh hoàn toàn có thể có một cuộc đời bình thường. Và trên hành trình gieo mầm sự sống ấy, BVTW Huế đã và đang "mở ra tương lai”, mang lại nụ cười, niềm vui và hạnh phúc cho hàng ngàn gia đình trong cả nước.

TS.BS. Nguyễn Thị Kim Hoa, Phó Trưởng khoa Nhi Ung bướu - Huyết học - Ghép tủy, BVTW Huế nhớ lại: “Có cháu từng rơi vào sốc nhiễm trùng, nguy cơ tử vong rất cao. Nhưng nhờ sự kiên trì của đội ngũ y, bác sĩ cùng y học hiện đại, nhiều bệnh nhi đã được cứu sống và trở thành những đứa trẻ khỏe mạnh bình thường. Nhìn nụ cười của các ông bố, bà mẹ khi ôm chặt con vào lòng, niềm vui của chúng tôi cũng nhân lên gấp bội lần”.

Không chỉ chữa bệnh, các bác sĩ còn trở thành những người bạn của bệnh nhi. Họ cùng hát, cùng chơi trò chơi trong phòng ghép để các em bớt căng thẳng và đau đớn. Chính sự gần gũi này giúp bậc làm cha mẹ yên tâm và trẻ có thêm nghị lực vượt qua nỗi đau bệnh tật.

Bà Wantanabe, Chủ tịch Liên đoàn Chăm sóc trẻ em châu Á (ACCL) cho biết: “Không chỉ mang lại hy vọng sống cho các bệnh nhi tan máu bẩm sinh, những thành công này còn mở ra triển vọng lớn trong điều trị các bệnh lý khác như suy tủy, suy giảm miễn dịch bẩm sinh và ung thư tái phát cần ghép tủy đồng loại. Thời gian tới, tôi mong muốn BVTW Huế sẽ tiếp tục phát triển và hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật, với mục tiêu mang lại cơ hội sống cho nhiều bệnh nhi mắc các bệnh lý trên trong toàn quốc”.

Bài, ảnh: Thanh Hương