NSMO làm việc với các nhà máy phát điện về công tác vận hành hệ thống điện

Công ty TNHH MTV Vận hành hệ thống điện và thị trường điện Quốc gia (NSMO) tổ chức buổi làm việc với một số đơn vị phát điện về công tác vận hành hệ thống điện

Buổi làm việc được tổ chức trực tiếp và kết nối trực tuyến, với sự tham dự của lãnh đạo NSMO, đại diện các phòng, ban chuyên môn, các trung tâm điều độ hệ thống điện miền; đại diện Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia (KTTV); đại diện các đơn vị phát điện.

Bức tranh thời tiết cực đoan và áp lực lên hệ thống điện

Phát biểu tại buổi làm việc, đại diện Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cho biết, từ đầu năm 2025 đến nay, thời tiết trong nước đã chứng kiến những bất thường chưa từng có.

Tính từ đầu năm 2025 đến thời điểm hiện tại, trên Biển Đông xuất hiện 15 cơn bão và 5 áp thấp nhiệt đới, trong đó có 09 cơn bão ảnh hưởng đến đất liền Việt Nam, đưa năm 2025 trở thành năm nhiều bão nhất trong 30 năm, cùng với năm 2017 với 20 cơn bão.

Đại diện Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cho biết, từ đầu năm 2025 đến nay, thời tiết trong nước đã chứng kiến những bất thường chưa từng có

Đại diện NSMO chia sẻ, sự xuất hiện liên tiếp của các cơn bão và áp thấp nhiệt đới với quỹ đạo phức tạp đã gây mưa lớn trên diện rộng, đồng thời ảnh hưởng rất lớn đến việc điều độ hệ thống điện và điều hành giao dịch thị trường điện quốc gia.

Phụ tải giảm thấp

Nhu cầu tiêu thụ điện biến động mạnh do ảnh hưởng của bão và hoàn lưu bão. Trong giai đoạn tháng 10-11/2025, nhu cầu tiêu thụ điện duy trì ở mức thấp, tuy nhiên hình dáng biểu đồ phụ tải xuất hiện đỉnh nhọn theo đặc điểm mùa và có tốc độ tăng nhanh vào khoảng thời gian từ 17h45 - 18h00 hàng ngày, chênh lệch giữa phụ tải miền Bắc giữa thấp điểm và cao điểm tối có thể lên tới 10.000 - 11.500 MW, đồng thời trong khung giờ cao điểm có thể tăng/giảm 2.500 - 2.800 MW trong vòng 30 - 40 phút.

Tình hình thủy văn khó lường

Theo quy trình vận hành liên hồ chứa và quy luật thủy văn hàng năm, thời điểm tháng 10-11 hầu hết các hồ thủy điện miền Bắc, Nam và một số hồ khu vực miền Trung đã chuyển sang giai đoạn tích nước, đặc biệt các hồ thủy điện trên lưu vực sông Hồng ở miền Bắc đã chuyển sang giai đoạn vận hành mùa cạn từ 16/9.

Tuy nhiên, do ảnh hưởng liên tiếp của các cơn bão từ đầu tháng 10/2025 đến nay khiến số lượng các hồ chứa xả điều tiết vẫn tiếp tục duy trì ở mức cao, đặc biệt thời điểm đầu tháng 11/2025, số lượng hồ xả tăng lên mức 82 - 91/122 hồ, với tổng công suất các hồ thủy điện xả tăng lên 15.940 - 17.040 MW (trên tổng số 19.600 MW thủy điện toàn hệ thống), trong đó có nhiều hồ lớn khu vực miền bắc đã phải mở cửa xả trở lại như Sơn La, Hòa Bình, Lai Châu (tổng công suất các hồ thủy điện dãy Sông Đà ~ 5.760 MW).

Đại diện NSMO cho biết, sự xuất hiện liên tiếp của các cơn bão và áp thấp nhiệt đới với quỹ đạo phức tạp đã gây mưa lớn trên diện rộng, đồng thời ảnh hưởng rất lớn đến việc điều độ hệ thống điện và điều hành giao dịch thị trường điện quốc gia

Duy trì huy động các tổ máy nhiệt điện

NSMO phải duy trì huy động các tổ máy nhiệt điện than (vốn có thời gian khởi động lâu, không thể ngừng/khởi động liên tục, linh hoạt như thủy điện) chỉ để tăng huy động công suất vào cao điểm, trong khi đó hầu hết các giờ còn lại trong ngày chỉ được huy động ở mức công suất tối thiểu theo yêu cầu kỹ thuật tổ máy để đảm bảo an toàn tổ máy và đáp ứng phụ tải vào cao điểm. Bên cạnh đó, các tổ máy nhiệt điện than cần duy trì để đảm bảo quán tính của hệ thống điện, chế độ điện áp khu vực và chống quá tải các đường dây tải điện.

Nguồn năng lượng tái tạo biến động mạnh

Công suất nguồn điện gió tăng cao khi bão ảnh hưởng vào đất liền, công suất khả phát lên tới khoảng 3.400 - 4.000 MW, tăng 3-4 lần so với những ngày trước đó, đồng thời biến động lớn theo diễn biến của năng lượng sơ cấp (tốc độ gió).

Những yếu tố này đã dẫn đến tình trạng thừa nguồn nghiêm trọng trên toàn hệ thống. NSMO đã buộc phải thực hiện điều chỉnh huy động các nhà máy điện, giảm đồng đều giữa các loại hình nguồn năng lượng tái tạo và các nguồn thủy điện đang xả khi lượng công suất dư thừa lớn.

“Sự bất định của thời tiết đã làm sai lệch đáng kể các mô hình dự báo truyền thống. Đây là nguyên nhân khách quan chính dẫn đến việc kế hoạch huy động và thực tế vận hành có sự chênh lệch, gây khó khăn cho cả đơn vị chịu trách nhiệm vận hành hệ thống điện là NSMO và các đơn vị phát điện. NSMO thấu hiểu và chia sẻ những khó khăn của các đơn vị phát điện khi phải thực hiện việc giảm huy động công suất, gây ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả sản xuất kinh doanh của đơn vị”, đại diện NSMO nhấn mạnh.

Cần sự chia sẻ, phối hợp nhịp nhàng, đồng bộ

Với vai trò là đơn vị điều độ hệ thống điện Quốc gia, NSMO khẳng định luôn đặt mục tiêu vận hành hệ thống điện an toàn, ổn định, và tin cậy lên hàng đầu. Ngay từ đầu tháng 10/2025, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và Bộ Công Thương tại các Công điện về chủ động ứng phó với bão số 11 (MATMO), bão số 12 (FENGSHEN) và bão số 13 (KALMAEGI), NSMO đã và đang phối hợp với các đơn vị phát điện, các đơn vị quản lý lưới điện để vận hành đảm bảo an toàn tuyệt đối cho hệ thống điện, trong đó tập trung vận hành an toàn hồ chứa, huy động hợp lý các nguồn điện trong hệ thống điện quốc gia, bảo đảm cung cấp đủ điện và có dự phòng, kịp thời ứng phó với các tình huống bất thường do ảnh hưởng của bão.

Trong đó, NSMO đã phối hợp chặt chẽ với các đơn vị quản lý vận hành hồ chứa và các đơn vị liên quan đảm bảo an toàn công trình hồ chứa thủy điện. Tính toán huy động hợp lý các tổ máy nhiệt điện than; khởi động/ngừng máy trong ngày đối với các tổ máy tuabin khí chu trình hỗn hợp đảm bảo đáp ứng công suất phụ tải cao điểm tối. Tận dụng tối đa khả năng truyền tải trên các đường dây liên kết để giải tỏa công suất các nguồn điện.

Những biện pháp này đã và đang tiếp tục được triển khai tích cực để cải thiện tình hình, trên nguyên tắc thực hiện đúng quy định pháp luật hiện hành, công khai minh bạch thông tin, đảm bảo vận hành hệ thống an toàn, ổn định, an toàn hồ chứa thủy điện đồng thời ứng phó với bất ổn về thiên tai.

Tại buổi làm việc, các đơn vị phát điện và NSMO đã trao đổi thẳng thắn các vấn đề kỹ thuật trong quá trình phối hợp vận hành. Đại diện các đơn vị phát điện ghi nhận những nỗ lực của NSMO thời gian qua, đồng thời bày tỏ mong muốn tiếp tục phối hợp chắc chẽ giữa các đơn vị trong việc vận hành hệ thống điện, nhà máy điện, chia sẻ thông tin chi tiết, thường xuyên. Bên cạnh đó, các đơn vị cũng đề xuất các giải pháp để nâng cao hiệu quả công tác phối hợp giữa các bên, đảm bảo huy động công suất của các nhà máy điện với tỷ lệ hợp lý trên cơ sở hướng đến mục tiêu chung cao nhất là vận hành hệ thống điện an toàn, ổn định, đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.

Các bên thống nhất, trong một hệ thống điện có tỷ trọng năng lượng tái tạo cao và chịu tác động mạnh của biến đổi khí hậu, sự phối hợp và chia sẻ rủi ro là bắt buộc.

Thời gian tới, để đáp ứng mục tiêu tăng trưởng kinh tế hai con số mà Chính phủ đặt ra, nhu cầu năng lượng được dự báo sẽ tăng nhanh, áp lực lên công tác vận hành hệ thống điện và thị trường điện là rất lớn và đối diện nhiều thách thức. Cần có sự phối hợp nhịp nhàng và sẵn sàng chia sẻ giữa NSMO và các đơn vị để bảo đảm vững chắc an ninh năng lượng quốc gia, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội và công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

NSMO cam kết tiếp tục duy trì kênh đối thoại thường xuyên, lắng nghe phản hồi từ các Đơn vị phát điện để cùng nhau tìm giải pháp cho vận hành hệ thống điện cũng như nhà máy điện vừa an toàn, vừa hiệu quả. Đồng thời, NSMO cũng mong muốn các đơn vị phát điện cùng chia sẻ khó khăn trong công tác vận hành với ưu tiên tối thượng là “Đảm bảo an toàn hệ thống điện Quốc gia” và tuân thủ tuyệt đối các lệnh điều độ khi hệ thống trong trạng thái khẩn cấp/cực kỳ khẩn cấp đe dọa an toàn cung cấp điện.

Thy Thảo