Nông dân trăn trở điệp khúc 'được mùa mất giá, được giá mất mùa'

Đó là những trăn trở của đại biểu tại buổi gặp gỡ chính quyền với doanh nghiệp (DN), hợp tác xã (HTX), tổ hợp tác, hộ kinh doanh, nông dân trên địa bàn, do UBND xã Tân Hòa (Cần Thơ) tổ chức sáng 26/11.

Thương lái ép giá

Ông Nguyễn Công Tâm - Chủ tịch UBND xã Tân Hòa - cho biết, xã có lợi thế về nông nghiệp, nhưng giá trị sản xuất, sản phẩm từ nông nghiệp giá trị chưa cao, đầu ra chưa ổn định, sức cạnh tranh thấp, thu nhập từ sản xuất nông nghiệp bấp bênh. Thực trạng này do sản xuất nhỏ lẻ, thiếu kết nối, ứng dụng khoa học công nghệ hạn chế.

Trưng bày sản phẩm OCOP xã Tân Hòa.

Ông Nguyễn Văn Bé Chính - Giám đốc HTX Thành Đạt - cho biết, những năm qua, HTX xuất lúa theo hướng hữu cơ, tiếp cận tiêu chuẩn Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao phát thải thấp. Tuy nhiên, sản xuất lúa đang đối mặt chi phí sản xuất tăng nhanh, gặp khó về kho bãi bảo quản, phơi sấy nên làm giảm hiệu quả sản xuất.

Ông Chính cho rằng, hiện việc tiêu thụ lúa trong vùng chủ yếu dựa vào thương lái. Thương lái thường ép giá vào thời điểm thu hoạch rộ. Do không có kho, máy cắt, sân phơi, máy sấy, các thành viên HTX buộc phải bán nhanh lúa cho thương lái, đặc biệt khi gặp thời tiết bất vào vào các vụ Hè Thu và Thu Đông, dẫn đến mất lợi thế về giá.

Bên cạnh đó, theo ông Chính, hiện có nhiều giống lúa chất lượng cao, nhưng vẫn bị ép giá mua thấp, chỉ ngang lúa thường do không có hợp đồng tiêu thụ chính thức. Tình trạng thành viên trong HTX bán lúa ra ngoài còn xảy ra, khiến HTX rơi vào thế yếu trong đàm phán bao tiêu sản phẩm, không thể cam kết liên kết sản lượng với các DN.

“Có thể thấy đầu ra là điểm nghẽn lớn nhất của HTX”, ông Chính nói và đề xuất chính quyền địa phương hỗ trợ HTX tham gia sâu vào Đề án 1 triệu ha, xây dựng mã số vùng trồng, canh tác thông minh, mô hình giảm phát thải. Đặc biệt, các HTX mong được tạo ưu đãi để đầu tư cơ sở vật chất, giúp chủ động thời điểm bán lúa, hạn chế bị thương lái ép giá; kết nối DN để tiêu thụ dài hạn, bảo đảm đầu ra ổn định.

Cần sự quan tâm, hỗ trợ

Từ một phụ nữ nội trợ khởi nghiệp trên nền tảng số, chị Trần Hồng Nhiên (ấp 2A, xã Tân Hòa) cho biết, nông dân làm ra sản phẩm nhưng khi bán lại không có quyền quyết định giá, giá phụ thuộc vào thương lái. Đầu ra không ổn định, tình trạng mất mùa được giá - được giá mất mùa cứ xoay vòng từ năm này qua năm khác.

Chị Trần Hồng Nhiên.

Chị Trần Hồng Nhiên cho hay, khi vườn nhãn của gia đình chị đến kỳ thu hoạch, ban đầu thương lái trả giá 11.000 đồng/kg, sau hạ còn 7.000 đồng/kg, vẫn phải chấp nhận vì vào lúc chín rộ không bán cho thương lái sẽ không biết bán cho ai.

Quyết tâm không lệ thuộc vào giá của thương lái, được tự quyết giá, chị Nhiên đã tìm tới kênh thương mại điện tử có sẵn để bán sản phẩm gia đình làm ra. Chị đưa nhãn lên sàn thương mại số, trong 3 ngày đã bán hơn 1,5 tấn nhãn với giá 21.000 đồng/kg. Từ đó có thêm lựa chọn đầu ra cho sản phẩm nông sản của gia đình, không còn phụ thuộc thương lái.

Từ kinh nghiệm của mình, chị Nhiên cho rằng, khởi nghiệp trên nền tảng số sẽ tiếp cận khách hàng cả nước, không ngồi chờ người đến mua. Toàn bộ mã đơn, thuế được thực hiện điện tử, lại có thêm việc làm, thêm đầu ra cho sản phẩm gia đình và những nông dân khác ở địa phương.

Bí thư Đảng ủy xã Tân Hòa - Lê Hoài Xuyên.

Ông Lê Hoài Xuyên - Bí thư Đảng ủy xã Tân Hòa - cam kết tiếp tục đồng hành, duy trì kết nối giữa chính quyền với DN, HTX, người dân, nhà khoa học. Địa phương cũng cam kết trong việc tạo điều kiện cho DN, HTX làm ăn hiệu quả trên địa bàn xã. Cùng đó, việc kết nối, cung cấp thông tin cho DN, HTX, người dân sẽ được xã thực hiện thường xuyên, liên tục và đầy đủ.

Cảnh Kỳ