Nông dân Tây Nam Bộ 'bội thu' nhờ sản vật mùa nước nổi

Thu hoạch sản vật khi nước tràn đồng

Tờ mờ sáng 3.8, chúng tôi cùng với ông Trần Văn Sáu (ngụ xã Phú Hòa, tỉnh An Giang) đi trên chiếc vỏ lãi gỡ lưới trên cánh đồng xã Vĩnh Trạch để bắt cá.

Ông Sáu cho biết hơn 1 tuần nay ông giăng lưới bắt cá, với lượng cá nhiều hơn mọi năm. "Nước tràn đồng thu hoạch lượng cá như thế này thì phấn khởi lắm. Mấy ngày nay, tôi thu về vài chục ký cá các loại, ngày nào ít thì cũng 20 - 25 ký. Bán cho thương lái, mỗi ngày cũng kiếm được 800.000 đồng. Mong vài ngày tới nước lên nhiều và cá cũng về nhiều để những người hành nghề “bà cậu” được bội thu” - ông Sáu phấn khởi nói.

Ông Trần Văn Sáu, ngụ xã Phú Hòa, tỉnh An Giang đang gỡ lưới - Ảnh: Tô Văn

Đang gỡ lưới tại cánh đồng kế bên, ông Năm Tài (69 tuổi, ngụ xã Vĩnh Trạch) chỉ tay và bảo rằng: “Chỗ giáp với cánh đồng (xã Phú Hòa) là nơi tôi đặt 30 cái lú, thời điểm này nước đang vào đồng, hy vọng có nhiều tôm cá”.

Đến điểm đặt lú đầu tiên, ông Năm Tài dừng xuồng rồi nhảy xuống nước. Ông vừa lội bộ vừa kéo xuồng đi chầm chậm đến mấy cái lú rồi cẩn thận gỡ. Khi thấy “chiến lợi phẩm” đầu tiên, ông vui mừng thông báo "cá, tôm trong lú nhiều".

Ông Năm Tài bảo nghề này nó vậy, gỡ lú lên có cá, tôm, cua là mừng lắm. Rồi nhìn vào số tôm, cá vừa bắt được ông Năm Tài nói: “Đây mới là sự khởi đầu cho công việc mưu sinh mùa nước nổi”.

Là người có kinh nghiệm trong đặt lú bắt cá, ông Năm Tài "dự đoán" là cá năm nay sẽ ít hơn mọi năm nhưng nhiều hơn so với năm ngoái. Ông Năm cho biết việc đặt lú cũng đơn giản, chiều đặt rồi sáng hôm sau đi gỡ. Thu nhập công việc này cũng khá hơn việc đi làm thuê.

Người dân đặt ngư cụ để đánh bắt cá - Ảnh: Duy An

Cũng theo ông Năm Tài, việc đặt lú bắt cá đồng thường chỉ kéo dài khoảng 1 tháng. Khi những cánh đồng được xới đất xong thì việc đặt lú bắt cá đồng không còn hiệu quả nữa. Khi đó, bà con nông dân trở lại với nghề nông, làm đất, vệ sinh đồng ruộng để chuẩn bị đất xuống giống vụ lúa mới.

Trong khi đó, một ngư dân bắt cá trên cánh đồng biên giới xã Hồng Ngự (tỉnh Đồng Tháp) bằng hình thức kéo côn, dùng những thanh sắt cột vào những cây tre dài. Khi xuống nước những thanh kim loại phát ra tiếng động khiến cá sợ chui xuống bùn. Phát hiện những vùng nước đục, sôi bọt khí, người dân chỉ việc mang nơm tiến lại bắt cá.

Trở lại xã Nhơn Hội, tỉnh An Giang cách biên giới Campuchia chưa đầy 1km, tôi ghé vào một vựa thu mua cua, ốc vào sáng 4.8.

Tại đây, hàng chục công nhân khuân vác, phân loại, đóng thùng... và nói chuyện rôm rả, tạo nên không khí nhộn nhịp. Dưới sông, các vỏ lãi chở cua, ốc thu mua của người dân đánh bắt ngoài đồng và từ Campuchia chở sang đậu san sát chờ đưa lên bờ.

Chị Thu Ba (ngụ xã An Phú, tỉnh An Giang) “khoe chiến lợi phẩm” sau một đêm giăng lưới ngoài đồng. Với cá linh, cá mè vinh, cá rô... chị bán cho thương lái với giá từ 50.000 - 100.000 đồng mỗi ký. Trung bình, mỗi ngày vợ chồng người phụ nữ vùng biên này kiếm được hơn 600.000 đồng.

Tại chợ Vĩnh Hội Đông (xã An Phú, tỉnh An Giang), từ 5 giờ đến 10 giờ sáng mỗi ngày đều nhộn nhịp cảnh mua bán cá, tôm. Người dân địa phương đánh bắt trên đồng cũng mang đến "sản phẩm" vừa thu hoạch được đến vựa để bán. Sau đó, chủ vựa phân phối cho bạn hàng chở đi các chợ trong và ngoài địa bàn tỉnh tiêu thụ.

Ông Trần Văn Trung (48 tuổi, chủ vựa thu mua ốc, cá tôm) cho biết, trung bình mỗi ngày ông thu mua khoảng 50 tấn cua, ốc của người dân khắp nơi, sau đó, ông bán lại các mối ở Hà Nội, TP.HCM. Hiện, ốc lác, ốc bươu giá 30.000 đồng/kg; cua đồng giá 15.000 đồng/kg.

Cá linh non - đặc sản của mùa nước nổi

Cá linh non là một trong những đặc sản không thể bỏ qua ở các tỉnh miền Tây Nam Bộ vào mùa nước nổi. Bắt đầu từ khoảng rằm tháng 7 âm lịch hằng năm, nước lũ từ thượng nguồn sông Mê Kông ở Campuchia đổ qua An Giang, Đồng Tháp, men theo kênh rạch, lấn ra sông Cửu Long rồi đưa thẳng ra biển.

Cá linh non được xem là ngon, ngọt thịt nhất, chỉ bé như đầu đũa nên người dân gọi là cá linh non hay cá linh sữa. Cá chưa lớn nên xương mềm, bụng có mỡ béo ngậy. Ngày trước, cá linh nhiều đến nỗi chỉ cần dùng vợt lớn xúc ngược dòng nước cũng đủ cho bữa ăn hằng ngày, nhưng về sau nay cá không còn dồi dào như trước.

Do chất thịt ngọt, mềm, vì vậy, những món ăn làm từ cá linh luôn đậm đà, béo ngậy, khiến người "ăn là ghiền".

Thời điểm này, cá linh non đang được người dân thành phố "săn lùng" - Ảnh: Tô Văn

Ông Trần Văn Hải (ngụ xã An Phú, tỉnh An Giang) chia sẻ: “Nếu con nước càng lên cao, cá linh non sẽ về càng nhiều. Cá linh non được chế biến nấu canh chua, tẩm bột chiên giòn, kho mắm, kho lạc và được ăn kèm cùng các loại rau đồng mùa nước nổi như bông súng, bông điên điển, rau muống càng tạo thêm hương vị đặc trưng của món ăn, mang nét dân dã đậm đà mùa nước nổi của người dân vùng đầu nguồn.

Ngoài cá linh non thì các loại cá mùa nước nổi khác như cá kết, cá leo, cá chốt, cá lăng, cá dảnh, cá mè vinh, tôm càng xanh cũng về đồng nhiều hơn”, ông Hải nói.

Qua tìm hiểu thực tế của phóng viên Một Thế Giới, tại chợ Mỹ Bình, chợ Mỹ Long, chợ Mỹ Phước (phường Long Xuyên, tỉnh An Giang) hiện đã bán cá linh non, nhưng số lượng chỉ vài ký mỗi ngày.

Không chỉ tại chợ, mà nhiều nhà hàng, quán ăn trên địa bàn phường Long Xuyên cũng đưa món cá linh non vào tốp đầu của thực đơn.

Tô Văn