Nông dân các xã biên giới ở Lâm Đồng khấm khá nhờ cây trồng ngắn ngày

Nhờ đổi mới trong sản xuất nông nghiệp và tận dụng lợi thế địa phương, nhiều hộ dân vừa nâng cao thu nhập, giảm nghèo nhanh, bền vững gắn với giữ gìn bản sắc văn hóa, hướng tới mục tiêu thoát khỏi nghèo đói, ổn định cuộc sống.

Trở thành cây trồng chủ lực trong giảm nghèo

Trong những năm gần đây, khi giá cả các sản phẩm của nhiều loại cây nông nghiệp dài ngày giảm, thì các loại cây trồng ngắn ngày đã trở thành chủ lực, giúp nông dân cải thiện thu nhập, ổn định đời sống.

Anh Nguyễn Xuân Tuấn, ở thôn 2, xã Tuy Đức, quyết định chuyển đổi cây trồng, tập trung sản xuất cây ngắn ngày. Mỗi năm, tùy điều kiện, anh Tuấn thuê đất để sản xuất.

Hiện nay, anh đang sản xuất trên diện tích hơn 20ha đất và liên kết sản xuất với khoảng 20 hộ dân trồng rau, củ, quả. Mỗi năm, trừ chi phí, anh Tuấn thu nhập từ 1,5 tỷ đồng trở lên.

Anh Tuấn cho biết, tùy từng loại rau, củ, quả, từng thời điểm và giá cả để nói về hiệu quả kinh tế. Tuy nhiên hiện nay, anh đã liên kết được với công ty, ký kết tiêu thụ 15 loại rau củ quả mỗi ngày khoảng 5 – 7 tấn nên sản xuất là có lợi nhuận.

"Đối với những người sản xuất cây ngắn ngày luôn đối mặt với rủi ro về “được giá mất mùa, được mùa mất giá”, vì thế người sản xuất cần tính toán thời vụ, khí hậu và nhất là không để trùng thời điểm thu hoạch với các nơi khác để tránh “dội chợ”, giá rẻ", anh Tuấn chia sẻ.

Các HTX trồng cây ngắn ngày, đời sống bà con ‘thay da, đổi thịt’, kinh tế ngày một khấm khá.

Trong các loại cây nông nghiệp ngắn ngày, 5 loại cây có giá trị kinh tế cao, được trồng nhiều nhất và chiếm ưu thế về diện tích, sản lượng gồm: khoai lang, chanh dây, bắp cải xanh, củ cải trắng, bí đỏ.

Bà Phạm Thị Phượng, Bí thư Đảng ủy xã Tuy Đức chia sẻ, với lợi thế nhanh cho thu hoạch, có thể luân canh trồng nhiều vụ trong năm, thời gian qua việc mở rộng trồng cây nông nghiệp ngắn ngày được người dân quan tâm đầu tư.

Tùy thuộc vào giá cả từng thời điểm khác nhau, mỗi một vụ trồng bắp cải, khoai lang, củ cải trắng, đậu cô ve... cho thu nhập khoảng 60-120 triệu đồng/ha/vụ sau khi đã trừ chi phí. Nếu mỗi năm canh tác 3 vụ, sẽ cho thu nhập được khoảng 180 -300 triệu đồng/ha/năm.

Giải pháp tạo thu nhập hiệu quả

Đến nay các xã Quảng Tân, Tuy Đức và Quảng Trực đã bước đầu hình thành các vùng sản xuất chuyên canh tập trung quy mô lớn, theo tính toán của ngành chức năng, trung bình mỗi năm, trên 1 ha đất canh tác, bằng biện pháp luân canh, có thể trồng cây ngắn ngày được 2 - 3 vụ.

Ông Bùi Văn Lâm, giám đốc HTX nông nghiệp 19/5, xã Tuy Đức cho biết, trước đây, HTX 19/5 trồng thử nghiệm khoảng 0,5 ha khoai lang Nhật Bản tại xã Đắk Búk So, huyện Tuy Đức (nay là xã Tuy Đức). Chỉ sau gần 4 tháng, khoai lang đã cho thu hoạch và đạt năng suất cao.

Sau đó, HTX đã trồng thêm 5 ha khoai lang và năng suất đạt 15 tấn/ha, đến nay người dân trong xã đã mở rộng diện tích khoai lang khoảng 50 ha.

Cây khoai lang thể hiện ưu điểm phù hợp với đất đai, khí hậu ở Tuy Đức, với năng suất bình quân đạt 18 tấn/ha. Mỗi sào khoai lang mang lại cho nông dân khoản lợi nhuận khoảng 40 - 50 triệu đồng/vụ.

Thời điểm này, thương lái bắt đầu tìm đến tận vườn để thu mua khoai lang Tuy Đức. Thương hiệu khoai lang Tuy Đức bắt đầu nhen nhóm từ đó. Tuy Đức cũng bắt đầu xem khoai lang là loại cây trồng chủ lực.

Hiện nay, xã đang tập trung phát triển sản xuất khoai lang theo quy mô hàng hóa, chất lượng cao. Nhiều hộ dân trên địa bàn cũng bắt đầu trồng khoai lang với diện tích lớn để cung cấp cho thị trường.

Thành viên HTX nông nghiệp 19/5 chia sẻ, khoai lang nhiều năm là nguồn thu nhập chính, giúp gia đình cải thiện cuộc sống.

Có những thời điểm, mỗi ha khoai lang đạt năng suất hơn 20 tấn củ, mang về nguồn thu nhập khoảng 300 triệu, trong khi mức chi phí đầu tư chỉ từ 20 - 30 triệu đồng/ha.

Theo anh Bùi Văn Lâm, nói về cây ngắn ngày mang lại hiệu quả kinh tế tại địa phương, khoai lang là số một. Những năm trước, trồng khoai lang rất thuận lợi, chi phí đầu tư thấp, thương lái đến tận vườn thu mua.

Các đơn vị trực thuộc Liên minh HTX Việt Nam thường xuyên phối hợp với Liên minh HTX tỉnh triển khai các lớp đào tạo, bồi dưỡng.

“Vụ sản xuất khoai lang nào, bà con cũng có lợi nhuận lớn. Nhờ trồng khoai lang mà nhiều gia đình có nguồn thu nhập để đầu tư cây trồng khác, ổn định cuộc sống. Sau thành công từ xã Tuy Đức, khoai lang được sản xuất đại trà tại các xã khác”, anh Lâm nói.

Tập trung phát triển cây ngắn ngày theo quy mô lớn

Lãnh đạo xã Tuy Đức cho biết, trong thời gian tới, xã tiếp tục phân vùng và phát triển các loại cây nông nghiệp ngắn ngày phù hợp với lợi thế của từng địa phương.

Trong đó, xác định phát triển, sản xuất mở rộng diện tích trồng khoai lang, rau xanh theo quy mô hàng hóa.

“Các ngành chức năng của xã đang triển khai các dự án hỗ trợ nông dân tham gia chuỗi liên kết, hợp tác, xây dựng vùng nguyên liệu về cây ngắn ngày. Trên cơ sở đó, phối hợp với các doanh nghiệp, siêu thị, chợ đầu mối... kết nối đầu ra cho người nông dân yên tâm, đa dạng cây trồng, phát triển ổn định kinh tế”, lãnh đạo xã Tuy Đức chia sẻ.

Nhờ sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền địa phương, đến nay, tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn các xã biên giới của huyện Tuy Đức (cũ) liên tục giảm. Tính đến trước 01/7/2025, số hộ nghèo còn 1.699 hộ, chiếm tỷ lệ 9,94%...

Cùng với đó là sự vào cuộc tích cực của hệ thống Liên minh HTX Việt Nam, như tháng 4 vừa qua, Liên minh HTX tỉnh Đắk Nông (cũ) phối hợp với Trường Trung cấp nghề và Đào tạo cán bộ HTX miền Nam tổ chức khai giảng lớp tập huấn chuyên đề “Huy động nguồn lực hỗ trợ kinh doanh và kiểm soát chi phí trong HTX”.

Tham dự lớp tập huấn có 55 học viên là thành viên Hội đồng quản trị, Ban Giám đốc, Ban kiểm soát và kế toán của các HTX đang hoạt động trên địa bàn tỉnh. Lớp học diễn ra trong 3 ngày, nhằm trang bị cho học viên những kiến thức và kỹ năng thiết thực về: Phương pháp huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực tài chính cho hoạt động sản xuất, kinh doanh của HTX; Kỹ năng quản trị tài chính, quản lý chi phí và dòng tiền trong HTX; Phân tích mối quan hệ chi phí, lợi nhuận hiệu quả; Ra quyết định quản lý dựa trên dữ liệu chi phí; Các giải pháp cắt giảm chi phí và tối ưu hóa hoạt động kinh doanh trong bối cảnh cạnh tranh và biến động thị trường.

Thông qua chương trình, học viên được nâng cao năng lực chuyên môn về tài chính, kế toán, góp phần giúp các HTX xây dựng kế hoạch phát triển bền vững, tăng tính chủ động trong huy động nguồn lực, kiểm soát chi phí và nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh trong giai đoạn tới.

Minh Thành