Nòng cốt vững vàng nơi rẻo cao
Ở những vùng đất quanh năm mây phủ như Pà Cò, Đà Bắc... sự đổi thay đôi khi không bắt đầu từ các công trình lớn, mà khởi nguồn từ những con người bình dị. Đó là lớp cán bộ người dân tộc thiểu số (DTTS) sinh ra từ bản, trưởng thành giữa gian khó, không chỉ là người truyền tải chủ trương, đường lối, chính sách mà đang trực tiếp kiến tạo nên những chuyển động tích cực bằng tri thức, tâm huyết và sự thấu hiểu sâu sắc văn hóa cộng đồng địa phương.
Những người con lớn lên ở núi rừng
Sinh ra ở bản Chà Đáy, xã Pà Cò, anh Sùng A Chênh là một trong những người Mông đầu tiên bước chân vào đại học. Trở về quê hương, anh bắt đầu với vị trí cán bộ khuyến nông, rồi dần được tín nhiệm giữ nhiều cương vị quan trọng, từ Chủ tịch Hội Nông dân Mai Châu, Trưởng Ban Dân vận Huyện ủy... đến Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ tỉnh Hòa Bình (cũ) và hiện nay là Bí thư Đảng ủy xã Pà Cò. Trên mỗi chặng đường công tác, đảng viên Sùng A Chênh đều để lại dấu ấn. Anh là người khởi xướng mô hình “hàng rào đá bản Mông” dài hơn 1,5km, rồi đến “hàng cây nông dân"... Những mô hình này không chỉ góp phần gìn giữ văn hóa, tạo cảnh quan, phục dựng hình ảnh bản Mông nguyên sơ... mà còn là tiền đề quan trọng đưa Pà Cò hôm nay trở thành điểm đến yêu thích của khách du lịch trong và ngoài nước.
Tiếp nối hành trình và những nỗ lực xây dựng bản Mông, khi là cán bộ huyện Mai Châu (cũ), anh đã dựng nhà trọ miễn phí giúp đỡ học sinh bản Mông được đến trường. Đặc biệt, anh là người tiên phong làm du lịch ở Pà Cò khi mạnh dạn mở homestay Y Sao để bà con trong bản có thể vừa làm du lịch, phát triển kinh tế ngay trên quê hương mình mà vẫn giữ được nghề và bản sắc văn hóa dân tộc truyền thống. Những gì anh Sùng A Chênh làm được không chỉ phản ánh nội lực của một cán bộ DTTS mà còn là minh chứng sống động cho việc đào tạo, sử dụng đúng người, đúng nơi từ chính rẻo cao nghèo khó này.

Chị Trịnh Thị Thanh Hòa, cán bộ nông nghiệp xã Đà Bắc, trình bày ý tưởng phát triển sản phẩm từ cây ngô ngọt tại vòng chung kết cuộc thi “Thách thức sáng kiến kinh doanh” do Tỉnh đoàn Hòa Bình (cũ) tổ chức.
Giữa những triền đồi lộng gió của Đà Bắc, có một người phụ nữ Tày vẫn hằng ngày lặng lẽ làm bạn với đất, với cây, đó là chị Trịnh Thị Thanh Hòa, cán bộ nông nghiệp xã. Sinh ra và lớn lên ở vùng cao, chị Hòa hiểu hơn ai hết những khó khăn của thanh niên nông thôn, nhất là thanh niên người DTTS: đất rộng, người dân cần cù, chịu khó nhưng thiếu mô hình kinh tế phù hợp để bứt lên. Với khát vọng vươn lên, đóng góp công sức nhỏ bé để xây dựng quê hương, bản làng mình, chị mày mò nghiên cứu, thử nghiệm nhiều mô hình mới: trồng nấm dược liệu, chế biến ngô ngọt đóng hộp, phát triển cây sachi... Những mô hình hiệu quả đang từng bước được nhân rộng góp phần đổi thay tư duy, cách làm nông nghiệp của bà con DTTS khu vực Đà Bắc. Chị từng đoạt giải Nhì cuộc thi “Ý tưởng khởi nghiệp sáng tạo thanh niên” của tỉnh và giải Vàng tại “Thách thức sáng kiến kinh doanh” của Tỉnh Đoàn Hòa Bình (cũ).
Nhắc đến chị Hòa, nhiều thanh niên ở Đà Bắc vẫn ví “chị như mầm nấm âm thầm vươn lên trong giá thể”. Tuổi đời còn trẻ, chị đã là hình mẫu cho lớp cán bộ người DTTS thế hệ mới có trình độ, tư duy thị trường, lại gắn bó sâu sắc với đồng đất quê hương.
Anh Sùng A Chênh, chị Trịnh Thị Thanh Hòa là minh chứng thuyết phục cho một hướng đi đúng đắn: bồi dưỡng, sử dụng cán bộ ngay từ trong lòng cộng đồng. Họ không chỉ thực hiện chủ trương, chính sách mà chính là người kiến tạo nên sự thay đổi cho quê hương mình bằng sự thấu hiểu văn hóa, tinh thần dấn thân, khả năng truyền cảm hứng từ những việc cụ thể. Những con người ấy chính là minh chứng rõ ràng nhất: đội ngũ cán bộ người DTTS không phải là “điểm nhấn cơ cấu”, mà là trụ cột thật sự - nòng cốt cho hành trình phát triển bền vững ở những vùng đất còn nhiều gian khó.
“Trái ngọt” từ định hướng đúng
Không phải ngẫu nhiên mà nhiều bản vùng cao hôm nay đã xuất hiện lớp cán bộ người dân tộc thiểu số trẻ, có trình độ, hiểu biết thực tiễn và dám nghĩ, dám làm. Đó là kết quả của một quá trình thực hiện chủ trương đúng, chính sách trúng và cách làm nhất quán từ tỉnh đến cơ sở.
Theo thống kê của Sở Dân tộc và Tôn giáo, tại vùng Hòa Bình cũ - nơi tập trung đông đồng bào DTTS nhất tỉnh Phú Thọ, từ năm 2019 đến nay, đã tuyển mới hơn 800 công chức, viên chức, trong đó, người DTTS chiếm tới 67,1%. Đặc biệt, với 46 xã thuộc vùng Hòa Bình cũ, tỷ lệ cán bộ người DTTS lên đến trên 88%, không chỉ đáp ứng yêu cầu về cơ cấu mà còn phản ánh một chuyển động lớn trong tư duy phát triển vùng đồng bào DTTS: Trao quyền và trách nhiệm cho chính người dân bản địa - những người hiểu địa hình, phong tục, tiếng nói, được cộng đồng tin tưởng...
Không dừng lại ở tuyển dụng, Phú Thọ còn triển khai hàng loạt chương trình đào tạo, bồi dưỡng cán bộ DTTS mang tính chiến lược. Tiêu biểu như Nghị quyết số 11 ngày 20/6/2022 của BTV Tỉnh ủy Hòa Bình cũ về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ, cán bộ là người dân tộc thiểu số tỉnh Hòa Bình giai đoạn 2022-2025, định hướng đến năm 2030, giúp quy hoạch, đào tạo hàng trăm cán bộ trẻ, nữ và người DTTS. 111 cán bộ theo đề án được trang bị kỹ năng, nghiệp vụ, kiến thức chuyên sâu, đủ điều kiện để quy hoạch ở các chức danh cao hơn. Cùng với đó, hệ thống chính sách khuyến khích học tập, thi tuyển, hỗ trợ cán bộ công tác tại vùng khó đã tạo động lực để nhiều thanh niên DTTS mạnh dạn trở về quê hương, bám bản, gắn bó lâu dài. Nhờ đó, đội ngũ cán bộ người DTTS không ngừng được trẻ hóa, chuẩn hóa với trên 10,5 nghìn tiến sĩ, thạc sĩ, cử nhân đang công tác tại các cơ quan, đơn vị, chính quyền cấp trên địa bàn tỉnh.
Định hướng đúng là khởi đầu nhưng để chính sách thực sự bén rễ sâu và đơm hoa kết trái, cần thêm những cơ chế mở để cán bộ người DTTS không chỉ được “tạo điều kiện” mà được trao niềm tin, có môi trường rèn giũa, cống hiến và trưởng thành. Từ những cá nhân như anh Sùng A Chênh, chị Trịnh Thị Thanh Hòa... chúng ta có quyền tin tưởng, khi người DTTS được đặt vào vị trí trung tâm phát triển, không phải như một sự ưu ái, mà là lựa chọn chiến lược, thì họ sẽ là những người đưa vùng cao bứt phá bằng chính nội lực của mình.