Nỗi lo sợ khi con gái học đại học

Tư tưởng “con gái học nhiều cũng vô ích” vẫn tồn tại dai dẳng (Ảnh minh họa AI)

Bà H., 49 tuổi, sống ở một vùng quê miền Trung, vừa trải qua cú sốc lớn nhất trong đời. Con gái đầu lòng của bà bỏ nhà ra đi ngay sau khi bà từ chối cho con theo học đại học. Con gái mong muốn học đại học ở TP.HCM, nhưng bà H. dứt khoát không cho học vì "nhà không đủ tiền", và "con gái học rồi cũng lấy chồng, chẳng để làm gì".

Thay vào đó, bà định hướng con đi xuất khẩu lao động sang Nhật, vừa có thu nhập cao, vừa “đỡ phải lo chuyện xin việc”, lại có của hồi môn sau này. Nhưng cô gái không chấp nhận số phận được sắp đặt ấy. Cô bỏ đi, mang theo cả ước mơ vào đại học mà mẹ cô gọi là “viển vông”.

Đó không phải là câu chuyện cá biệt. Ở nhiều vùng nông thôn, tư tưởng “con gái học nhiều cũng vô ích” vẫn tồn tại dai dẳng, đặc biệt trong những gia đình khó khăn.

Trong các lựa chọn về tương lai, việc học đại học đáng lẽ là con đường mở ra cơ hội lại thường bị loại bỏ đầu tiên, nhường chỗ cho những phương án “thực tế” hơn như đi làm sớm, xuất khẩu lao động hoặc lấy chồng.

Có thể hiểu nỗi lo của những bậc cha mẹ khi gánh nặng tài chính là rất thật: học phí, chi phí sinh hoạt, nỗi sợ con thất nghiệp sau khi ra trường. Tuy nhiên, dùng điều đó để tước đi quyền học tập của con là một quyết định mang tính ngắn hạn, thậm chí là sai lầm.

Trước hết, học đại học không đơn thuần chỉ để kiếm việc làm. Đó còn là môi trường để người trẻ hình thành tư duy độc lập, kỹ năng sống, năng lực phản biện và khả năng thích nghi với xã hội hiện đại. Đó là quá trình rèn luyện để một con người bước ra khỏi vùng an toàn và chủ động lựa chọn cuộc sống của mình.

Thứ hai, tư tưởng “con gái học làm gì, rồi cũng đi lấy chồng” là một định kiến giới cổ hủ, xem nhẹ giá trị cá nhân của phụ nữ. Một người phụ nữ có học vấn sẽ không chỉ là vợ hay mẹ – họ còn có thể là người làm chủ doanh nghiệp, nhà khoa học, nhà báo, kỹ sư, bác sĩ. Họ có thể làm việc, đóng góp và sống cuộc đời tự chủ.

Việc ép con gái từ bỏ giấc mơ đại học để đi làm sớm không chỉ bóp nghẹt cơ hội vươn lên của các em, mà còn duy trì một vòng lặp đáng buồn: nghèo đói, phụ thuộc, hy sinh. Ngược lại, đầu tư cho giáo dục, dù phải chật vật lúc đầu, vẫn là khoản đầu tư dài hạn đáng giá nhất.

Đại học không phải là con đường duy nhất dẫn đến thành công nhưng đó vẫn là một trong những cách thức hiệu quả nhất để trao cho con gái một cơ hội được lựa chọn, chứ không phải bị chọn thay.

Sau tất cả, điều con cái cần từ cha mẹ, không chỉ là miếng ăn hay tiền bạc, mà còn là một niềm tin rằng chúng có thể khác, có thể tốt hơn, có thể tự viết nên cuộc đời của mình, với tri thức và nghị lực.

Hải Anh