Nỗi lo sạt lở bờ sông ở An Giang

Sạt lở đất đe dọa cù lao Mỹ Hòa Hưng.

Nỗi lo sạt lở vùng đất cù lao

Tỉnh An Giang từng xảy ra nhiều vụ lở đất nghiêm trọng gây chú ý trong và ngoài tỉnh. Có thể điểm qua một số vụ gây xôn xao dư luận như vụ sông Tiền nhấn chìm khu vực chợ sung túc huyện Tân Châu vào năm 1994; năm 2012 sông Hậu gây sạt lở ven bờ phường Bình Khánh, thành phố Long Xuyên; năm 2017 sông Vàm Nao kéo 14 căn nhà dân ở xã Mỹ Hội Đông, huyện Phú Tân biến mất vào lòng sông; năm 2019 sạt lở bờ sông Hậu tại Quốc lộ 91 đoạn qua xã Bình Mỹ, huyện Châu Phú.

Sạt lở bờ sông Vàm Nao.

Các vụ lở đất không gây thiệt hại về người nhưng làm người dân mất đất canh tác, mất nhà gây thiệt hại nặng nề về kinh tế và ảnh hưởng sinh kế lâu dài. Cùng với sạt lở bờ sông là sạt lở rạch Cái Sắn, rạch Ông Chưởng... Tỉnh An Giang đã nhiều lần ban bố tình trạng sạt lở khẩn cấp, di dời dân, xây các khu tái định cư.

Đó là chuyện của những năm trước, còn trong năm 2025 hiểm họa sạt lở đất vẫn ám ảnh người dân sống đôi bờ. Mới đây nhất, xã Phú Hữu từ tháng 10 đến 11/2025 đã 3 lần xảy ra sạt lở bờ sông Hậu với tổng chiều dài khoảng 300m, 4 nhà dân bị sụp xuống sông, 8 căn nhà khác chính quyền địa phương phải khẩn cấp huy động lực lượng hỗ trợ dân di dời.

Sạt lở bờ sông Hậu đoạn qua Quốc lộ 91.

Còn từ tháng 9 đến 11/2025, cù lao Mỹ Hòa Hưng xảy ra 4 vụ lở đất, 7 căn nhà rơi xuống lòng sông Hậu. Ông Nguyễn Văn Ướp, 68 tuổi, ngụ tổ 3 cho biết, ông sống cố cựu vùng này, ngày xưa dòng sông Hậu cách xa nhà ông nhưng sau nhiều lần sạt lở căn nhà của ông đã mấp mé bờ sông.

Chưa sống trong vùng sạt lở nhưng ông Nguyễn Hữu Tài, ngụ khóm Đông Xuyên, phường Long Xuyên cũng thấm thía thế nào là cảnh đời chạy lở. Ông Tài có bạn thân sống ở cù lao Mỹ Hòa Hưng, hay qua đó chơi, ông Tài nhớ lại kể: “Cù lao Mỹ Hòa Hưng nằm giữa sông Hậu, gió mát quanh năm nên bạn tôi mua đất phía đầu cồn xây nhà, làm vườn tược ý định sau này dưỡng già. Nhưng lở riết bạn tôi mất hết đất đai, nhà ở. Tôi còn nhớ ngày trước bờ đầu cù lao nằm gần bờ Long Xuyên, nay lở đất miết đẩy đôi bờ xa cách”.

Ông Tài là cử tri ở phường Long Xuyên, ở các lần họp cử tri gần đây, ông đã kiến nghị tỉnh có biện pháp xử lý chống sạt lở cù lao Mỹ Hòa Hưng cũng như một số nơi sạt lở khác để bảo vệ tài sản, đất đai nhà cửa cho người dân sinh sống ổn định.

Đề xuất Trung ương xây kè chống sạt lở

Theo báo cáo của Ủy ban nhân dân tỉnh, về công trình kè xử lý sạt lở bờ sông, kênh rạch trên địa bàn tỉnh, đến nay đã đầu tư được 87,77km kè bảo vệ bờ sông và kênh, rạch trên địa bàn tỉnh (trong đó, công trình kè sông với chiều dài 22,73 km, công trình kè bảo vệ bờ kênh, rạch với chiều dài hơn 65 km).

Tuy nhiên, qua rà soát hiện nay trên địa bàn tỉnh đã xảy ra sạt lở và nguy cơ cao xảy ra sạt lở nguy hiểm cần phải xây dựng kè xử lý sạt lở để bảo vệ dân cư, công trình hạ tầng quan trọng và bảo vệ sản xuất của nhà nước và nhân dân, với chiều dài cần phải xử lý là 26,23 km.

Người dân vùng sạt lở di dời nhà cửa.

Trong đó, chiều dài sạt lở nguy hiểm cần phải xây dựng kè xử lý sạt lở cấp bách là 14,21 km và chiều dài đã xảy ra sạt lở về lâu dài cần phải kè xử lý sạt lở dài hơn 12 km.

Ông Ngô Công Thức, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh thông tin, tỉnh vừa đề xuất Bộ Nông nghiệp và Môi trường đầu tư các công trình cống và kè phòng chống sạt lở bờ biển, sạt lở bờ sông, rạch các khu vực đang sạt lở nguy hiểm, cấp bách trên địa bàn tỉnh An Giang.

Các công trình gồm dự án hệ thống cống kiểm soát nguồn nước và cải tạo cửa van, kết nối, tự động hóa vận hành (SCADA) các cống trên tuyến đê địa bàn tỉnh An Giang. Công trình đầu tư gồm 10 cống và hệ thống SCADA nhằm kiểm soát tự động hóa các cống trên địa bàn tỉnh; nguồn vốn thực hiện ngân sách Trung ương, tổng mức đầu tư dự kiến 1.610 tỷ đồng, thời gian thực hiện 2026-2030.

Dự án kè với tổng chiều dài 6.016m xử lý, khắc phục sạt lở nguy hiểm, cấp bách bờ sông khu vực đầu nguồn tỉnh An Giang (bờ sông, rạch biên giới xã Khánh Bình; bờ sông Tiền đoạn tiếp giáp kè Tân Châu; bờ rạch Ông Chưởng) với nguồn vốn thực hiện ngân sách Trung ương, tổng mức đầu tư dự kiến 856 tỷ đồng, thời gian thực hiện 2025-2026.

Sạt lở đất là ám ảnh của người dân sống ven sông Hậu.

Dự án kè xử lý, khắc phục sạt lở nguy hiểm, cấp bách khu vực bờ tây Sông Hậu tỉnh An Giang (bờ Bắc kênh Tri Tôn từ sông Hậu đến bờ kè hiện hữu; bờ kênh Rạch Giá - Long Xuyên; bờ Nguyễn Thanh Sơn và Ngô Quyền) với tổng chiều dài 4.201m; nguồn vốn thực hiện ngân sách Trung ương, tổng mức đầu tư dự kiến: 489 tỷ đồng, thời gian thực hiện 2025-2026.

Dự án kè xử lý, khắc phục sạt lở nguy hiểm, cấp bách khu vực sông Hậu, sông Vàm Nao tỉnh An Giang (đoạn bờ trái sông Vàm Nao, đoạn bến phà Thuận Giang; đoạn đầu cồn cù lao Mỹ Hòa Hưng; bờ tây sông Hậu đoạn qua xã Quốc Thái (giai đoạn 2) với tổng chiều dài 3.995m; nguồn vốn thực hiện ngân sách Trung ương, tổng mức đầu tư dự kiến: 800 tỷ đồng, thời gian thực hiện 2025-2026…

THANH DŨNG