Nợ xấu tăng, lợi nhuận MBB chịu sức ép trong ngắn hạn

Ngân hàng TMCP Quân Đội (MBB) vừa công bố kết quả kinh doanh quý III/2025 với bức tranh nhiều gam màu đan xen. Trong khi các chỉ tiêu hoạt động cốt lõi tiếp tục ghi nhận tăng trưởng tích cực, đặc biệt là tín dụng và thu nhập lãi thuần, thì lợi nhuận lại chịu sức ép rõ rệt từ chi phí dự phòng rủi ro tín dụng gia tăng mạnh và diễn biến kém tích cực của chất lượng tài sản.

Theo báo cáo cập nhật của Công ty TNHH Chứng khoán NH Việt Nam, thu nhập hoạt động của MBB trong quý III đạt gần 15.600 tỷ đồng, tăng khoảng 23% so với cùng kỳ năm trước, dù giảm nhẹ so với quý liền trước. Tuy nhiên, lợi nhuận sau thuế chỉ đạt 5.571 tỷ đồng, giảm gần 4% so với cùng kỳ, cho thấy tăng trưởng doanh thu chưa đủ bù đắp chi phí phát sinh.

MBB đối mặt thách thức lợi nhuận trong bối cảnh tín dụng tăng nóng (Ảnh minh họa).

Động lực chính cho tăng trưởng thu nhập của MBB vẫn đến từ mảng tín dụng. Trong quý III/2025, thu nhập lãi thuần tăng gần 25% so với cùng kỳ, nhờ tăng trưởng tín dụng mạnh mẽ đạt 18,6% tính từ đầu năm. Đà tăng này được hỗ trợ bởi việc mở rộng cho vay ở phân khúc khách hàng doanh nghiệp, đặc biệt là nhóm bán buôn - bán lẻ và bất động sản. Việc tiếp nhận chuyển giao bắt buộc OceanBank (MBV) cũng góp phần giúp MBB mở rộng quy mô tài sản và dư nợ, đồng thời được nới hạn mức tăng trưởng tín dụng.

Tuy nhiên, tăng trưởng tín dụng cao lại kéo theo áp lực lớn lên chi phí vốn và biên lợi nhuận. Biên lãi ròng (NIM) của MBB trong quý III tiếp tục xu hướng suy giảm, xuống khoảng 4,16%, mức thấp nhất trong nhiều năm trở lại đây. Nguyên nhân chủ yếu đến từ chi phí vốn tăng cao trong bối cảnh cạnh tranh huy động ngày càng gay gắt giữa các ngân hàng thương mại cổ phần. Khi tăng trưởng tín dụng vượt tốc độ tăng huy động, MBB buộc phải đẩy mạnh các kênh huy động thay thế như phát hành giấy tờ có giá và chứng chỉ tiền gửi - những kênh có chi phí cao hơn so với tiền gửi khách hàng truyền thống.

Dù vậy, ngân hàng vẫn duy trì được lợi thế nhất định về nguồn vốn giá rẻ khi tỷ lệ CASA đạt khoảng 35,9% vào cuối quý III/2025, cao hơn đáng kể so với mặt bằng chung của toàn ngành. Quy mô CASA đạt khoảng 291.000 tỷ đồng, dù giảm nhẹ so với quý trước nhưng vẫn phản ánh vị thế cạnh tranh mạnh mẽ của MBB nhờ hệ sinh thái khách hàng lớn và nền tảng ngân hàng số phát triển. Tuy nhiên, lợi thế này chưa đủ để bù đắp hoàn toàn áp lực từ chi phí vốn gia tăng trong bối cảnh môi trường lãi suất và cạnh tranh huy động chưa có nhiều cải thiện.

Yếu tố tác động mạnh nhất đến lợi nhuận trong quý III đến từ chi phí dự phòng rủi ro tín dụng. Theo báo cáo của Công ty TNHH Chứng khoán NH Việt Nam, chi phí dự phòng của MBB trong quý lên tới hơn 3.800 tỷ đồng, tăng hơn 130% so với cùng kỳ năm trước và là mức cao kỷ lục. Điều này phản ánh hệ quả của giai đoạn tăng trưởng tín dụng nhanh trong những năm trước, khi một số khoản vay, đặc biệt ở phân khúc doanh nghiệp và bất động sản, bắt đầu bộc lộ rủi ro trong bối cảnh môi trường kinh tế còn nhiều biến động.

Chất lượng tài sản của MBB vì vậy trở thành điểm đáng chú ý trong báo cáo quý III. Tổng nợ xấu của ngân hàng tăng lên hơn 17.400 tỷ đồng, đưa tỷ lệ nợ xấu lên 1,87%, cao hơn so với cuối năm 2024 và quý liền trước. Bên cạnh đó, tỷ lệ nợ nhóm 2 - nhóm nợ cần chú ý - cũng gia tăng, cho thấy rủi ro chuyển nhóm nợ trong các quý tới vẫn hiện hữu. Dù mức nợ xấu này chưa quá cao so với mặt bằng chung ngành, nhưng xu hướng tăng liên tục đang tạo áp lực lớn lên công tác quản trị rủi ro và trích lập dự phòng của ngân hàng.

Đáng lưu ý, tỷ lệ bao phủ nợ xấu của MBB trong quý III/2025 giảm xuống khoảng 79%, thấp hơn đáng kể so với giai đoạn trước cũng như mức trung bình của nhiều ngân hàng cùng nhóm. Tỷ lệ bao phủ thấp cho thấy bộ đệm dự phòng không còn dồi dào, khiến khả năng hoàn nhập dự phòng để hỗ trợ lợi nhuận trong ngắn hạn trở nên hạn chế. Theo đánh giá của Công ty TNHH Chứng khoán NH Việt Nam, đây là yếu tố quan trọng khiến lợi nhuận của MBB trong ngắn hạn tiếp tục chịu sức ép, đặc biệt nếu chất lượng tín dụng chưa sớm cải thiện.

Về cơ cấu tín dụng, MBB đang cho thấy sự dịch chuyển rõ rệt sang phân khúc doanh nghiệp, trong khi tỷ trọng cho vay cá nhân tiếp tục xu hướng giảm và hiện chỉ còn chiếm khoảng 41% tổng dư nợ. Tín dụng cho vay kinh doanh bất động sản tăng hơn 50% so với đầu năm, đưa tỷ trọng lĩnh vực này lên gần 10% tổng dư nợ - mức cao nhất trong lịch sử hoạt động của ngân hàng. Song song với đó, MBB cũng chủ động giảm tỷ trọng cho vay dài hạn, ưu tiên các khoản vay ngắn và trung hạn nhằm kiểm soát rủi ro và cải thiện hiệu quả sử dụng vốn trong bối cảnh chu kỳ kinh tế còn nhiều bất định.

Ở góc độ triển vọng, dù đối mặt với áp lực trong ngắn hạn, MBB vẫn được đánh giá có nền tảng tăng trưởng trung hạn tương đối tích cực. Công ty TNHH Chứng khoán NH Việt Nam dự báo lợi nhuận sau thuế năm 2025 của MBB có thể đạt khoảng 25.400 tỷ đồng, tăng hơn 12% so với năm 2024, nhờ tín dụng tiếp tục duy trì tăng trưởng hai chữ số và thu nhập lãi thuần giữ vai trò dẫn dắt. Tuy nhiên, biên lãi ròng được dự báo khó cải thiện mạnh trong năm 2025 do chi phí vốn vẫn ở mức cao, trong khi ngân hàng cần tiếp tục tăng cường trích lập dự phòng để củng cố chất lượng tài sản.

Trong bối cảnh đó, Công ty TNHH Chứng khoán NH Việt Nam nhận định triển vọng của MBB trong ngắn hạn được nhìn nhận ở trạng thái thận trọng. Áp lực từ nợ xấu gia tăng, bộ đệm dự phòng mỏng hơn và biên lợi nhuận thu hẹp có thể tiếp tục ảnh hưởng đến tốc độ tăng trưởng lợi nhuận.

Xuân Bắc