Nỗ lực nâng cao hiệu quả phòng, chống và kiểm soát ma túy

Tác hại của ma túy trên nhiều lĩnh vực

Theo báo cáo của Cơ quan phòng, chống ma túy và tội phạm Liên hợp quốc, tình hình ma túy trên thế giới diễn biến ngày càng phức tạp và nghiêm trọng hơn. Nguồn cung ma túy toàn cầu tăng liên tục trong 5 năm qua (20 - 25% mỗi năm), với lượng ma túy sản xuất bình quân mỗi năm lên đến 3 nghìn tấn và hiện đã có hơn 1.240 chất hướng thần mới (trong đó chỉ có 79 chất nằm trong danh mục kiểm soát của các Công ước quốc tế về ma túy); đặc biệt đã xuất hiện nhiều loại ma túy “cực độc” có nguy cơ gây tử vong cao (như Fentanyl là chất ma túy đã gây tử vong hơn 130.000 người lạm dụng tại Mỹ và Canada thời gian gần đây). Về nguồn cầu, số người sử dụng ma túy gia tăng trung bình 23% sau 10 năm lên 296 triệu người năm 2024 (tương đương 5,8% dân số toàn cầu trong độ tuổi 15-64). Trung bình mỗi năm, thế giới phải tiêu tốn hàng nghìn tỷ đô la Mỹ cho công tác đấu tranh phòng, chống ma túy của các lực lượng chức năng.

Tại Việt Nam, do chịu tác động trực tiếp của tình hình ma túy thế giới, đặc biệt là khu vực “Tam giác vàng” (một trong những trung tâm sản xuất ma túy lớn nhất thế giới) và áp lực ngày càng gia tăng của tình hình ma túy tại các nước láng giềng, tình hình tội phạm và tệ nạn ma túy ở nước ta thời gian qua tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường.

Cục CSĐT tội phạm về ma túy phối hợp với các đơn vị chức năng triệt phá xưởng sản xuất ma túy tổng hợp quy mô rất lớn tại Khánh Hòa do các đối tượng người Trung Quốc cầm đầu.

Theo báo cáo của Bộ Công an, hiện nay, số người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy, người bị quản lý sau cai nghiện và các đối tượng liên quan đến ma túy thuộc diện quản lý nghiệp vụ của lực lượng Công an vẫn ở mức rất cao (trên 400 nghìn người, chiếm 0,4% dân số cả nước). Đây được xác định là nguồn cầu tiêu thụ ma túy rất lớn, tiềm ẩn nguy cơ cao gây mất ANTT.

Đáng lo ngại, số người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy có mặt ở hầu hết các địa phương, có xu hướng trẻ hóa, gia tăng, lan rộng trong thế hệ trẻ, tác động xấu về đạo đức, lối sống, sức khỏe của hàng vạn thanh, thiếu niên, ảnh hưởng trực tiếp đến lực lượng lao động của xã hội, đến tương lai tiền đồ của dân tộc và sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội bền vững của đất nước.

Cùng với đó, tình hình tội phạm ma túy trong nước vẫn còn diễn biến phức tạp, các đối tượng mua bán ma túy xuyên quốc gia, liên tuyến, liên tỉnh với số lượng ma túy ngày càng lớn, nhiều vụ thu giữ hàng tấn cần sa, hàng trăm bánh heroin, hàng chục nghìn viên ma túy tổng hợp. Đặc biệt, đã phát hiện vụ sản xuất ma túy tổng hợp do các đối tượng người nước ngoài cầm đầu với quy mô rất lớn, đơn cử vụ sản xuất ma túy tổng hợp tại Khánh Hòa được Cục CSĐT tội phạm về ma túy, Bộ Công an phối hợp với các đơn vị chức năng triệt phá, thu giữ 1,4 tấn ma túy tổng hợp, gần 80 tấn hóa chất, tiền chất, máy móc, thiết bị dùng để sản xuất ma túy tháng 3 vừa qua.

Phương thức, thủ đoạn hoạt động của các đối tượng phạm tội ngày càng liều lĩnh, manh động, sẵn sàng sử dụng vũ khí nóng để chống trả, gây nhiều khó khăn, nguy hiểm, thương vong cho lực lượng chức năng trong quá trình đấu tranh, bắt giữ. Điển hình như tấm gương hy sinh anh dũng của liệt sỹ Thiếu tá Nguyễn Đăng Khải, cán bộ Công an tỉnh Quảng Ninh trong quá trình đấu tranh chuyên án vừa qua của Công an tỉnh Quảng Ninh. Đây là mất mát to lớn nhưng cũng là minh chứng hùng hồn cho lòng trung thành tuyệt đối với Đảng, Tổ quốc và nhân dân; tinh thần đấu tranh không khoan nhượng với tội phạm ma túy của lực lượng CAND nói chung và lực lượng CSĐT tội phạm về ma túy nói riêng.

Vai trò chủ trì, nòng cốt của lực lượng CAND

Nhận thức rõ tình hình và nguy cơ của vấn đề ma túy, thời gian qua, Đảng và Nhà nước ta đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách và chỉ đạo chiến lược, quan trọng; huy động sự tham gia tích cực của cả hệ thống chính trị, phát huy vai trò chủ trì, nòng cốt của lực lượng CAND, qua đó đã đạt được nhiều kết quả quan trọng. Nổi bật như Bộ Chính trị đã ban hành Kết luận số 132 ngày 18/3/2025 về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 36 ngày 16/8/2019 của Bộ Chính trị về tăng cường, nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy. Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 93 ngày 13/4/2025 về Kế hoạch triển khai Kết luận số 132. Ban Bí thư đã tổ chức Hội nghị toàn quốc quán triệt, triển khai Kết luận số 132 của Bộ Chính trị. Có thể nói đã tiếp tục khẳng định quyết tâm chính trị, xác định rõ hơn trách nhiệm của các cấp, các ngành và cả hệ thống chính trị trong công tác phòng, chống ma túy.

Chính phủ tiếp tục chỉ đạo triển khai quyết liệt Chiến lược quốc gia phòng, chống và kiểm soát ma túy ở Việt Nam đến năm 2020, định hướng đến năm 2030, Chương trình phòng, chống ma túy giai đoạn 2021 - 2025, đặc biệt hiện nay đang chỉ đạo Bộ Công an chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành liên quan tham mưu xây dựng Chương trình mục tiêu quốc gia phòng, chống ma túy đến năm 2030 với các giải pháp đồng bộ, toàn diện, huy động nguồn lực để thực hiện mục tiêu tổng thể giảm cung, giảm cầu và giảm tác hại của ma túy.

Bên cạnh đó, công tác tuyên truyền, giáo dục phòng ngừa ma túy được các Bộ, ngành, địa phương đẩy mạnh, đổi mới, đa dạng về nội dung, hình thức; đã huy động sự vào cuộc của các cấp ủy đảng, chính quyền, các tổ chức chính trị - xã hội, đoàn thể từ Trung ương đến địa phương; xây dựng được nhiều mô hình phòng, chống ma túy hiệu quả ở địa bàn cơ sở.

Công tác đấu tranh được các lực lượng chuyên trách phòng, chống tội phạm ma túy thuộc các Bộ: Công an, Quốc phòng, Tài chính chung sức đồng lòng, phối hợp chặt chẽ, khắc phục khó khăn, đấu tranh, triệt phá nhiều đường dây mua bán, vận chuyển, sản xuất trái phép chất ma túy hoạt động liên tuyến, liên tỉnh, xuyên quốc gia. Tính riêng năm đến nay, lực lượng CSĐT tội phạm về ma túy Bộ Công an đã phát hiện, bắt giữ trên 39.000 vụ, 68.200 đối tượng phạm tội về ma túy, thu giữ trên 8,6 tấn ma túy các loại, góp phần quan trọng từng bước ngăn chặn “nguồn cung” ma túy.

Công tác quản lý người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy và quản lý sau cai được quan tâm chỉ đạo thực hiện đồng bộ từ địa bàn cơ sở; đã triển khai quyết liệt các giải pháp giảm cầu ma túy; trong đó Bộ Công an đã chỉ đạo triển khai quyết liệt cao điểm tổng rà soát, quản lý người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy và đấu tranh, giải quyết điểm, tụ điểm phức tạp về ma túy, góp phần hạn chế nguồn cầu về ma túy. Qua 3 tháng tiếp nhận, các cơ sở cai nghiện bắt buộc đã đi vào ổn định, đảm bảo an ninh, an toàn.

Công tác hợp tác quốc tế tiếp tục được đẩy mạnh, đi vào chiều sâu và hiệu quả thực chất, góp phần phòng ngừa từ sớm, từ xa các loại tội phạm về ma túy; đồng thời khẳng định vai trò, vị thế và cam kết mạnh mẽ của Việt Nam với cộng đồng quốc tế trong công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy.

Phát huy những kết quả đã đạt được, với chủ đề Tháng hành động phòng, chống ma túy năm 2025 “Chung một quyết tâm - Vì cộng đồng không ma túy”, như Phó Thủ tướng Lê Thành Long, Chủ tịch Ủy ban Quốc gia phòng, chống AIDS, ma túy, mại dâm đã nhấn mạnh, với sự nỗ lực, quyết tâm của các cấp, các ngành, các địa phương; sự đồng hành, ủng hộ của nhân dân và sự hợp tác chặt chẽ, hỗ trợ hiệu quả của cộng đồng quốc tế, hiểm họa ma túy nhất định sẽ bị loại trừ; một cộng đồng sạch ma túy sẽ là một tương lai không còn xa, góp phần quan trọng đưa đất nước tiến vào kỷ nguyên phát triển giàu mạnh, phồn vinh, thịnh vượng.

Minh Hiền