Nỗ lực góp phần tăng trưởng kinh tế hai con số, phát triển đất nước nhanh và bền vững

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu ý kiến chỉ đạo các bộ, ngành, doanh nghiệp nhà nước. (Ảnh: TRẦN HẢI)

Phát biểu ý kiến tại hội nghị, thay mặt Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc nhấn mạnh, năm 2025 là năm bối cảnh đặc biệt, làm năm cuối, là năm cuối thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội 5 năm 2021-2025, năm thực hiện cuộc cách mạng tinh gọn tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế; năm tiến hành Đại hội Đảng các cấp, tiến tới Đại hội lần thứ XIV của Đảng. Chuẩn bị và củng cố những yếu tố nền tảng, làm tiền đề để đất nước ta bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc phát triển giàu mạnh, thịnh vượng. Đây là thời điểm chúng ta đột phá mạnh mẽ về thể chế, cắt giảm thủ tục hành chính, khơi thông mọi nguồn lực, đạt tốc độ tăng trưởng ít nhất 8% năm 2025, phấn đấu 2 con số trong điều kiện thuận lợi hơn giai đoạn tới.

Đứng trước yêu cầu đó, trong tháng này, Thường trực Chính phủ đã có hội nghị với doanh nghiệp tư nhân lớn và các ngân hàng thương mại. Hội nghị này có ý nghĩa hết sức quan trọng để Thường trực Chính phủ lắng nghe, trao đổi, thảo luận về cơ chế, chính sách, giải pháp giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong quá trình sản xuất, kinh doanh để khai thác tối đa nguồn lực, làm mới các động lực tăng trưởng truyền thống, đẩy mạnh các động lực tăng trưởng mới, thúc đẩy nền kinh tế tăng tốc, bứt phá trong năm 2025, tạo đà đạt được tăng trưởng 2 con số thời gian tới.

Với vai trò của khối DNNN đặc biệt quan trọng đối với việc giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, thúc đẩy kinh tế-xã hội, các các tập đoàn, tổng công ty, DNNN tại hội nghị này là lực lượng hết sức quan trọng hàng đầu để cùng toàn Đảng, toàn quân, toàn dân nỗ lực tối đa đạt mục tiêu trên.

Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị. (Ảnh: TRẦN HẢI)

Trên tinh thần đó, Phó Thủ tướng đề nghị các đại biểu tập trung thảo luận mong nhận được ý kiến đóng góp về các địa phương đạt được mục tiêu trên; nêu lên khó khăn, vướng mắc, những vấn đề mà Chính phủ cần hỗ trợ, giúp đỡ để trợ lực, thúc đẩy sản xuất, kinh doanh hiệu quả, đó là:

Đánh giá toàn bộ, toàn diện việc thực hiện Nghị quyết 15 về tiếp tục cơ cấu, đổi mới, nâng cao hiệu quả của DNNN; phân tích, đánh giá việc tham gia của DNNN vào việc lớn, việc khó, đột phá để tăng tốc, bứt phá tăng trưởng năm 2025, phù hợp vị thế và nguồn lực nắm giữ của doanh nghiệp trong nền kinh tế hiện nay như đầu tư, khai thác các dự án lớn, trọng điểm; giải quyết các bài toán trọng yếu của quốc gia về kết cấu hạ tầng…

Đảng, Quốc hội, Chính phủ đã có nhiều quyết sách khơi thông nguồn lực và tập trung phát triển kinh tế nhanh; cần tập trung các giải pháp để sử dụng nguồn lực, tạo đột phá mới và phát huy vai trò của DNNN trong kỷ nguyên mới như đổi mới sáng tạo, nghiên cứu ứng dụng chuyển giao khoa học công nghệ hiện đại, sử dụng tiết kiệm năng lượng, môi trường, chuyển đổi số…

Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc phát biểu ý kiến khai mạc Hội nghị. (Ảnh: ĐÌNH HẢI/VGP)

Phó Thủ tướng đề nghị các DNNN đề xuất xử lý các vướng mắc đang gặp phải để Chính phủ tập trung, trong trường hợp vượt thẩm quyền thì sẽ báo cáo cấp thẩm quyền để xử lý vướng mắc với mục tiêu giảm ít nhất 3% thủ tục hành chính; giảm chi phí sản xuất, kinh doanh khoảng 3%, giảm các chi phí tuân thủ và chi phí không chính thức; giảm và bãi bỏ ít nhất 30% các điều kiện kinh doanh không cần thiết; phấn đấu trong vòng 2-3 năm tới, môi trường đầu tư Việt Nam đứng thứ 3 ASEAN như yêu cầu của Tổng Bí thư Tô Lâm tại buổi làm việc với Ban Chiến lược, chính sách Trung ương ngày 24/2 vừa qua.

Các DNNN có giải pháp như thế nào để phát huy, dẫn dắt, tiên phong và phối hợp các tập đoàn, tổng công ty tư nhân lớn trong các lĩnh vực mà đất nước đang cần như hydro xanh, trí tuệ nhân tạo (AI), điện gió ngoài khơi, công nghiệp bán dẫn, chuyển đổi số, đổi mới mô hình tăng trưởng, phát huy các động lực mới… để tăng trưởng và đột phá.

Thứ trưởng Tài chính Cao Anh Tuấn phát biểu ý kiến tại Hội nghị. (Ảnh: ĐÌNH HẢI/VGP)

Thể hiện trách nhiệm xã hội của DNNN trong xóa nhà tạm, nhà dột nát, đồng hành với người dân trong phòng, chống và khắc phục hậu quả thiên tai, xây dựng nhà ở xã hội.

Từ cuộc gặp trước của Thường trực Chính phủ với DNNN đến nay, DNNN đã triển khai và đạt kết quả gì, những vấn đề gì còn vướng mắc, khó khăn và đề xuất, hiến kế cho Chính phủ để thực hiện bằng được mục tiêu tăng trưởng kinh tế 8% năm 2025?

Chính phủ đã phân công trách nhiệm các Thành viên Chính phủ phụ trách và kiểm tra việc triển khai thực hiện giải pháp đạt mức tăng trưởng kinh tế 8% đối với các tỉnh. Bộ Chính trị phân công các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước đi kiểm tra việc thực hiện tăng trưởng 8% và các vấn đề liên quan. Chính phủ đang triển khai quyết liệt.

Chủ tịch Hội đồng thành viên Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam Đặng Sỹ Mạnh phát biểu ý kiến tại Hội nghị. (Ảnh: ĐÌNH HẢI/VGP)

Phó Thủ tướng khẳng định Chính phủ luôn sát cánh, đồng hành, chia sẻ cùng cộng đồng doanh nghiệp nói chung và DNNN nói riêng; những khó khăn, vướng mắc sẽ được lãnh đạo Chính phủ, các bộ, ngành tại hội nghị này tiếp thu, chung tay cố gắng xử lý triệt để, toàn diện, trách nhiệm.

Phó Thủ tướng đề nghị các đại biểu đi vào trọng tâm các giải pháp, kiến nghị đề xuất.

* Theo Bộ Tài chính, đối với các Tập đoàn, Tổng công ty (78 doanh nghiệp, số liệu theo báo cáo của Công ty mẹ): năm 2023, tổng tài sản là 1.942.295 tỷ đồng; vốn chủ sở hữu 1.167.769 tỷ đồng; tổng doanh thu đạt 1.201.915 tỷ đồng; lãi phát sinh trước thuế đạt 101.314 tỷ đồng; tỷ suất Lãi phát sinh trước thuế trên Vốn chủ sở hữu bình quân là 9%; tỷ suất Lãi phát sinh trước thuế trên Tổng tài sản bình quân là 5%.

Tổng các khoản phát sinh phải nộp ngân sách nhà nước (NSNN) đạt 123.217 tỷ đồng. Trong đó, số lợi nhuận sau thuế phát sinh phải nộp NSNN là 50.578 tỷ đồng. Số lợi nhuận sau thuế đã nộp NSNN trong năm 2023 (bao gồm cả số năm trước chuyển sang) là 59.369 tỷ đồng.

Tổng Giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) Nguyễn Anh Tuấn phát biểu ý kiến tại Hội nghị. (Ảnh: ĐÌNH HẢI/VGP)

Ước thực hiện năm 2024, kế hoạch năm 2025: tổng doanh thu ước đạt 1.659.034 tỷ đồng, tăng 38% so với năm 2023. Kế hoạch năm 2025: 1.085.441 tỷ đồng. Lãi phát sinh trước thuế thu nhập doanh nghiệp ước đạt 126.647 tỷ đồng, tăng 25% so với năm 2023. Kế hoạch năm 2025: 109.339 tỷ đồng. Thuế và các khoản đã nộp NSNN là 102.778 tỷ đồng, trong đó: số lợi nhuận sau thuế đối với doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ; cổ tức, lợi nhuận được chia theo phần vốn nhà nước đối với công ty cổ phần, công ty TNHH 2 thành viên trở lên là 48.914 tỷ đồng (bao gồm cả số năm trước chuyển sang).

Kết quả hoạt động năm 2024 của 19 Tập đoàn, Tổng công ty thuộc Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp:

Công ty mẹ: Doanh thu ước đạt 1.285.832 tỷ đồng, bằng 110% kế hoạch năm và bằng 109% so với cùng kỳ; Lợi nhuận trước thuế ước đạt 70.199 tỷ đồng, bằng 162,7% kế hoạch năm và bằng 267% so với cùng kỳ; Giá trị nộp NSNN ước đạt 77.643 tỷ đồng, bằng 157% kế hoạch năm và bằng 100% so với cùng kỳ.

Tổng Giám đốc Ngân hàng Agribank Phạm Toàn Vượng phát biểu ý kiến tại Hội nghị. (Ảnh: TRẦN HẢI)

Hợp nhất: Doanh thu ước đạt 2.030.572 tỷ đồng, bằng 120% kế hoạch năm và bằng 107% so với cùng kỳ; Lợi nhuận trước thuế ước đạt 111.692 tỷ đồng, bằng 158% kế hoạch năm và bằng 156% so với cùng kỳ, Giá trị nộp NSNN ước đạt 206.206 tỷ đồng, bằng 153% kế hoạch năm và bằng 105% so với cùng kỳ.

Tình hình đầu tư phát triển: đến hết năm 2024, các DNNN nói chung đã tập trung thực hiện các dự án đầu tư để nâng cao năng lực, quy mô sản xuất kinh doanh. Các dự án cơ bản đều đã được DNNN khẩn trương thực hiện đảm bảo tiến độ, hiệu quả, tiết kiệm theo kế hoạch được duyệt. Các dự án của DNNN tập trung vào các ngành, lĩnh vực quan trọng, then chốt của nền kinh tế, góp phần vào thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội của cả nước.

Theo báo cáo của Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp, năm 2024, giá trị thực hiện đầu tư hợp nhất của 19 tập đoàn, tổng công ty do Ủy ban làm đại diện chủ sở hữu ước đạt 160 nghìn tỷ đồng (bằng gần 80% kế hoạch năm và bằng 130% so với cùng kỳ); trong đó, các giá trị thực hiện đầu tư của một số dự án lớn, trọng điểm như sau:

Lĩnh vực năng lượng: đã hoàn thành Dự án Đường dây 500kV Nhà máy Nhiệt điện Nam Định I - Phố Nối, Đường dây 500kV mạch 3 Quảng Trạch -Phố Nối. Đang triển khai Dự án Nhà máy Nhiệt điện Nhơn Trạch 3 và 4; Dự án Nhà máy Thủy điện Hòa Bình mở rộng; Dự án Nhà máy Thủy điện Ialy mở rộng; Dự án Nhà máy Nhiệt điện Quảng Trạch I; chuỗi Dự án điện - khí lô B.

Lĩnh vực giao thông, hàng không: Dự án xây dựng đường cao tốc Bến Lức -Long Thành; Dự án đầu tư xây dựng các bến container số 3, 4 tại Lạch Huyện, Hải Phòng; Dự án xây dựng nhà ga hành khách T2 - Cảng Hàng không quốc tế Cát Bi; Dự án xây dựng nhà ga hành khách T3 - Cảng Hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất; Dự án thành phần 3 - Dự án Cảng Hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn 1.

Thủ tướng Phạm Minh Chính với các đại biểu tham dự Hội nghị. (Ảnh: TRẦN HẢI)

Trong lĩnh vực viễn thông: Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội (Viettel) hoàn thành thực hiện các nhiệm vụ quan trọng và hoàn thiện các giải pháp nền tảng cho các lĩnh vực ưu tiên theo Chương trình chuyển đổi số Quốc gia; Tập trung triển khai các dự án trọng điểm quốc gia; Xây dựng chiến lược kết nối quốc tế, trong đó thực hiện chủ trương đầu tư xây dựng 1 tuyến cáp biển do Việt Nam làm chủ. Đưa vào khai thác Trung tâm dữ liệu Viettel Hòa Lạc lớn nhất và hiện đại nhất Việt Nam.

Bên cạnh đó, còn có một số dự án lớn của các Tập đoàn, Tổng công ty như Dự án xây dựng bến số 7, số 8 khu bến cảng Lạch Huyện thuộc cảng biển Hải Phòng và Dự án Nâng cấp hiện đại hóa Cảng Cát Lái của Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn; Dự án đầu tư Trung tâm dữ liệu của Tập đoàn VNPT...

Kết luận hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính giao Văn phòng Chính phủ phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư để chuẩn bị và trình ban hành sản phẩm của Hội nghị dưới hình thức một dự thảo Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ. Về các kiến nghị, đề xuất, Thủ tướng giao Văn phòng Chính phủ tổng hợp, các bộ ngành, địa phương khẩn trương xử lý ngay với tinh thần “5 rõ”: rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ kết quả; giao nhiệm vụ rõ ràng cho các doanh nghiệp nhà nước, nếu đơn vị, cá nhân nào không hoàn thành nhiệm vụ thì phải xử lý, hoặc phải “đứng sang một bên”.

Thủ tướng nêu rõ, hiện nay, thế giới và khu vực diễn biến nhanh, khó lường, cho nên tư duy, phương pháp luận và cách tiếp cận thay đổi nhanh hơn, kịp thời và thích ứng linh hoạt tình hình. Về thực trạng doanh nghiệp nhà nước, Thủ tướng hoan nghênh những năm qua, các bộ, ngành đã tích cực tìm giải pháp tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp nhà nước. Theo số liệu thống kê, hiện nay doanh nghiệp nhà nước mặc dù số lượng doanh nghiệp ít (chiếm 0,3%), nắm giữ tài sản gần 3,9 triệu tỷ đồng, sở hữu nguồn vốn chiếm 20,5% khu vực doanh nghiệp, tạo ra lợi nhuận trước thuế chiếm 23,9%, đạt 348,3 nghìn tỷ đồng; nộp ngân sách nhà nước gần 366 nghìn tỷ đồng. Có thể nói, đây là những con số minh chứng rõ ràng nhất cho sự đóng góp tích cực của các doanh nghiệp nhà nước. Tuy nhiên, theo Thủ tướng, sự đóng góp của các doanh nghiệp nhà nước không đồng đều, tập trung chủ yếu vào các doanh nghiệp mạnh, các doanh nghiệp khác còn “mong manh”; nói chung, thực trạng là sở hữu nguồn vốn chưa hiệu quả, chưa được như mong muốn, chưa góp phần thúc đẩy mạnh mẽ tăng trưởng của đất nước.

Thủ tướng mong các doanh nghiệp nhà nước phải góp phần thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa cho nền kinh tế phát triển nhanh, mạnh và bền vững, đưa đất nước cất cánh trong giai đoạn tới, đạt 2 mục tiêu phát triển 100 năm. Từ đó, nhận thức của doanh nghiệp nhà nước cũng phải thay đổi tư duy, cách làm vì nguồn lực bắt nguồn tư duy, động lực bắt nguồn từ sự đổi mới, sức mạnh bắt nguồn từ nhân dân; trong quá trình làm phải luôn bám sát thực tiễn, lấy thực tiễn làm thước đo; phải suy nghĩ để huy động sức dân; nhân dân là trung tâm, chủ thể của sự phát triển.

Thủ tướng yêu cầu các doanh nghiệp nhà nước phải thực hiện các sứ mệnh: góp phần rà soát, thay đổi, bổ sung, hoàn thiện thể chế thông thoáng theo quy luật của thị trường là giá trị, cung cầu và cạnh tranh. Phải tìm ra các cơ chế, chính sách để tạo nguồn lực “nhân đôi, nhân ba”, tạo điểm tựa, đòn bẩy để bứt phá, chính các doanh nghiệp nhà nước phải đề xuất các cơ chế, chính sách, phải phát huy tối đa nguồn lực hiện có trong tay, Chính phủ rất cần những điều này. Phải đa dạng hóa thị trường, sản phẩm, chuỗi cung ứng, tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu nhưng có tính ổn định, phải thiết lập các cơ chế ổn định, các hiệp định song phương. Chủ động chuyển giao các công nghệ mới để tăng năng suất lao động, giảm sử dụng tài nguyên, tăng hàm lượng trí tuệ. Quản trị phải thông minh. Tham gia tích cực phát triển hạ tầng tốt.

Thủ tướng yêu cầu các doanh nghiệp nhà nước thực hiện tinh thần “3 thông”: chính sách thông thoáng, hạ tầng thông suốt, quản lý thông minh. Nhà nước phải thực sự kiến tạo, muốn vậy phải lắng nghe, tiếp thu, cầu thị, những vướng mắc mà người dân, doanh nghiệp kiến nghị thì phải tập hợp, giao các bộ, ngành theo chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn thực hiện để giải quyết bài toán thực tế của người dân, doanh nghiệp. Muốn vậy, các doanh nghiệp nói chung và doanh nghiệp nhà nước nói riêng phải thực hiện 6 tiên phong:

Tiên phong trong đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, phát triển và ứng dụng khoa học công nghệ theo tinh thần Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị. Tiên phong đóng góp tích cực, hiệu quả hơn nữa cho 3 đột phá chiến lược, nhất là về thể chế đang là "điểm nghẽn của điểm nghẽn". Tiên phong tăng tốc, bứt phá phát triển hiệu quả đóng góp thiết thực cho tăng trưởng và phát triển bao trùm, toàn diện, bền vững của đất nước. Tiên phong phát triển kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ, kinh tế tri thức, kinh tế sáng tạo; đầu tư vào nghiên cứu và phát triển. Tiên phong tham gia chính sách xã hội, bảo đảm an sinh xã hội với tinh thần không để ai bị bỏ lại phía sau. Tiên phong tạo ra hàng hóa mang thương hiệu Việt Nam, “make in Vietnam”; tham gia vào các chuỗi giá trị, chuỗi cung ứng, chuỗi sản xuất toàn cầu để nâng giá trị hàng hóa Việt Nam; tham gia dẫn dắt các cuộc chơi về chuỗi giá trị toàn cầu.

Chủ tịch Hội đồng quản trị Ngân hàng BIDV Phan Đức Tú phát biểu ý kiến tại Hội nghị. (Ảnh: TRẦN HẢI)

Thủ tướng đề nghị phải xem lại doanh nghiệp đã làm được gì, đóng góp gì cho đất nước? Trên cơ sở đề xuất, doanh nghiệp phải bảo đảm tăng trưởng từ 8% trở lên. Thủ tướng giao Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc và Bộ Tài chính trước ngày 15/3 phải giao chỉ tiêu tăng trưởng cho doanh nghiệp nhà nước. Nếu cần gì, công cụ gì để hoàn thành chỉ tiêu này (vốn, vay ngân hàng, phát hành trái phiếu…) thì phải đề xuất Chính phủ). Đối với các bộ, ngành, trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của bộ, ngành nào, thì bộ, ngành đó xử lý; nếu không xử lý thì báo cáo Thủ tướng Chính phủ. Thiết kế và thực hiện các chính sách vĩ mô để bảo đảm ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội; giữ ổn định kinh tế vĩ mô; bảo đảm ổn định chính sách và phát triển theo thực tiễn. Phải thiết kế công cụ huy động tối đa nguồn lực xã hội, lấy đầu tư công dẫn dắt đầu tư tư, đẩy mạnh hợp tác công tư, bản thân các doanh nghiệp phải tích cực làm việc này chứ không chỉ Nhà nước làm. Mọi thứ đều có thể thực hiện hợp tác công tư chứ không chỉ hạ tầng.

Tiếp tục hoàn thiện các cơ chế, chính sách của Chính phủ như Nghị quyết 58, Nghị quyết 01; Nghị quyết 158 của Quốc hội…; góp phần tích cực thực hiện Nghị quyết 18-NQ/TW về tinh giản, tinh gọn tổ chức bộ máy, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước; tiết giảm chi phí để tăng năng suất lao động, giảm giá thành. Trong không khí cả đất nước phải tăng tốc, bứt phá, về đích sớm hơn thì các doanh nghiệp nhà nước cũng phải nỗ lực.

Về các đề xuất của doanh nghiệp nhà nước, nhất là sửa đổi Luật 69/2014/QH14 về quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp, Thủ tướng đã giao Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc phụ trách việc này với tinh thần phải cầu thị tiếp thu để sửa đổi. Về vấn đề tiền lương, cần phải sửa Luật 69, tinh thần là xem xét hiệu quả tổng thể, có chấp nhận rủi ro nhưng tổng thể doanh nghiệp là bảo đảm ổn định. Phải phát huy trí tuệ, năng động sáng tạo của mỗi chủ thể, doanh nghiệp và con người; phải có không gian cho doanh nghiệp sáng tạo và chịu trách nhiệm trước pháp luật về các quyết định.

Về vấn đề tăng vốn cho doanh nghiệp, đề nghị Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc nghiên cứu và đề xuất một chính sách chung, có lợi cho các doanh nghiệp nhà nước, tinh thần hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, người dân, doanh nghiệp; các bộ, ngành phải chủ động cùng doanh nghiệp làm việc này. Đối với ngân hàng, Thủ tướng yêu cầu Ngân hàng Nhà nước chấp nhận rủi ro, mạo hiểm, tất nhiên không liều lĩnh, lấy hiệu quả để đánh giá. Doanh nghiệp nhà nước phải thực hiện tốt công tác an sinh xã hội. Về công tác cán bộ, Thủ tướng cho rằng công tác này hiện nay còn cứng nhắc, do đó tư duy, phương pháp luận và cách tiếp cận phải thay đổi. Thủ tướng mong doanh nghiệp phải có khát vọng đưa đất nước phát triển nhanh và bền vững; nhìn xa, trông rộng, nghĩ sâu, làm lớn, có cách tiếp cận thực tiễn, phản ứng linh hoạt tình hình thực tiễn.

THANH GIANG