Nợ công giai đoạn 2026 - 2030: Chính phủ dự kiến vay 6,55 triệu tỷ đồng, trả nợ trực tiếp 3,29 triệu tỷ đồng

Báo cáo kế hoạch đầu tư công, vay và trả nợ công năm 2026 và giai đoạn 05 năm 2026-2030 của Chính phủ nêu rõ, đoạn 2021-2025, các mục tiêu, chỉ tiêu định lượng do Quốc hội đề ra được bảo đảm nằm trong phạm vi Quốc hội cho phép.

Tổng mức vay của Chính phủ ước cả giai đoạn khoảng 2,5 triệu tỷ đồng, đạt 81,5% kế hoạch. Nghĩa vụ trả nợ trực tiếp của Chính phủ ước cả giai đoạn khoảng 1,79 triệu tỷ, thực hiện hết kế hoạch. Ước cuối năm 2025 nợ công khoảng 35-36% GDP, nợ Chính phủ 33-34% GDP, nghĩa vụ trả nợ ở mức 19-20% tổng thu ngân sách nhà nước.

(Ảnh minh họa)

Trong giai đoạn 2026 - 2030, nợ Chính phủ, dự kiến huy động khoảng 6,55 triệu tỷ đồng, chủ yếu tập trung vào nguồn vay trong nước.

Nghĩa vụ trả nợ của Chính phủ khoảng 3,53 triệu tỷ đồng, trong đó nghĩa vụ trả nợ trực tiếp của Chính phủ khoảng 3,29 triệu tỷ đồng.

Dư nợ Chính phủ bảo lãnh cuối năm 2030 khoảng 390 nghìn tỷ đồng (tương đương 2-3%GDP).

Nợ Chính quyền địa phương: Tổng mức vay khoảng 621,1 nghìn tỷ đồng, dư nợ đến cuối năm 2030 khoảng 3-4%GDP.

Dự kiến cuối năm 2030 nợ công khoảng 41-42%GDP, nợ Chính phủ 38-39%GDP, nợ nước ngoài quốc gia 41-42%GDP.

Chính phủ đánh giá, một số rủi ro chủ yếu bao gồm việc tăng huy động cao có rủi ro thị trường trong nước không có khả năng hấp thụ; rủi ro về chi phí, thanh khoản, ổn định vĩ mô. Ngoài ra, còn có rủi ro về kinh tế vĩ mô; rủi ro trong tổ chức thực hiện; rủi ro từ Nghĩa vụ nợ dự phòng sẽ tác động đến an toàn nợ và khả năng trả nợ.

Về tình hình thực hiện kế hoạch tài chính của các quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách do Trung ương quản lý năm 2025-2026. Tính đến hết tháng 9/2025, tổng số quỹ hiện có là 18 quỹ (gồm: Quỹ Bảo hiểm xã hội, Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp, Quỹ Bảo hiểm y tế, Quỹ Tích lũy trả nợ, Quỹ Dịch vụ viễn thông công ích Việt Nam, Quỹ Quốc gia về việc làm, Quỹ Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa, Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam, Quỹ Hỗ trợ việc làm ngoài nước, Quỹ Hỗ trợ phát triển hợp tác xã, Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá, Quỹ Hỗ trợ phụ nữ nghèo, Quỹ Phòng chống tội phạm trung ương, Quỹ Hỗ trợ nông dân trung ương, Quỹ Đền ơn đáp nghĩa, Quỹ Bảo vệ và phát triển rừng Việt Nam, Quỹ Hỗ trợ phát triển du lịch, Quỹ Phòng chống thiên tai Trung ương).

Dự kiến số dư nguồn các Quỹ cuối năm 2025 khoảng 1.691,4 nghìn tỷ đồng (trong đó số dư của 03 quỹ do Bảo hiểm xã hội Việt Nam quản lý chiếm khoảng 92% tổng số dư), năm 2026 khoảng 1.781,3 nghìn tỷ đồng.

Để tăng cường quản lý và sử dụng các Quỹ, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục chỉ đạo các Bộ, cơ quan quản lý đẩy mạnh việc rà soát, sắp xếp, đổi mới cơ chế hoạt động các Quỹ theo tinh thần Nghị quyết số 792/NQ-UBTVQH14, kiên quyết giải thể các Quỹ đã hết nhiệm vụ hoặc hoạt động không hiệu quả.

Về kế hoạch nợ công giai đoạn 2026-2030, đa số ý kiến trong Ủy ban Kinh tế và Tài chính cho rằng, để đảm bảo mục tiêu tăng trưởng hai con số theo định hướng của Đại hội 14 của Đảng, việc dự kiến tăng các chỉ tiêu thu, chi, nợ công là cần thiết. Do đó, đề nghị Chính phủ cần có giải pháp phù hợp, linh hoạt, có biện pháp dự phòng rủi ro để đảm bảo thực hiện mục tiêu tăng trưởng nhanh trên cơ sở phải giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an ninh, an toàn tài chính quốc gia.

Ủy ban Kinh tế và Tài chính nhận thấy, để hoàn thành các chỉ tiêu trên là thách thức rất lớn, đề nghị Chính phủ cần có giải pháp đồng bộ, quyết liệt ngay từ đầu năm của Kế hoạch Tài chính 5 năm. Theo đó, cần sửa đổi các quy định của Luật về thuế theo hướng mở rộng cơ sở thu, tăng nguồn thu bền vững, tăng cường các giải pháp chống thất thu, phát triển thị trường tài chính, vốn, đẩy mạnh việc chuyển đổi các tài sản công dư dôi sau sắp xếp, bảo đảm đưa tài sản dư dôi vào khai thác, sử dụng có hiệu quả, góp phần tăng thu ngân sách nhà nước.

Về bố trí nguồn lực cho đầu tư phát triển, Ủy ban Kinh tế và Tài chính nhận thấy, đây là mục tiêu cao nhưng phù hợp với định hướng về chuyển đổi cơ cấu chi, mục tiêu tăng chi đầu tư, giảm tỉ lệ chi thường xuyên trong bối cảnh dư địa tăng thu ngân sách nhà nước không còn nhiều.
Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị Chính phủ có giải pháp quyết liệt để nâng cao hiệu quả đầu tư công, một trong những yếu tố quan trọng là đầu tư có trọng tâm, trọng điểm, giải quyết kịp thời các khó khăn, vướng mắc; đồng thời tăng cường các giải pháp thu hút đầu tư từ khu vực kinh tế tư nhân, đầu tư theo phương thức PPP vào các lĩnh vực phát triển hạ tầng để giảm áp lực đầu tư công, vay nợ công, bảo đảm an toàn nợ công, an ninh tài chính quốc gia.

An Nhiên