Ninh Bình: 'Đi trước một bước' giải phóng mặt bằng dự án đường sắt tốc độ cao

Rà soát hiện trạng, xây dựng phương án GPMB

Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam đoạn qua địa bàn tỉnh Ninh Bình dài khoảng 86km, đi qua 21 xã, phường. Khối lượng giải phóng mặt bằng (GPMB) lớn, tổng diện tích cần thu hồi khoảng 612,4ha.

Khu tái định cư tại phường Đồng Văn được khởi công ngày 19/8.

Trong đó, diện tích đất ở chiếm 36,47ha, đất nông nghiệp các loại là 513,3ha, đất rừng các loại 11,15ha và các loại đất khác khoảng 51,49ha.

Toàn tuyến qua tỉnh Ninh Bình có 3 nhà ga (ga Ninh Bình, Phủ Lý và Nam Định) và 3 trạm bảo dưỡng (đặt tại xã Bình Sơn, xã Liên Minh và phường Yên Thắng).

Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ và các bộ, ngành Trung ương, UBND tỉnh Ninh Bình đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, tổ chức các hội nghị triển khai, đồng thời thành lập Ban chỉ đạo GPMB tuyến đường sắt tốc độ cao tại các địa phương có dự án đi qua.

Theo chỉ đạo chung, Bí thư Đảng ủy các xã, phường là Trưởng ban chỉ đạo GPMB, chịu trách nhiệm chính trong công tác lãnh đạo, tổ chức triển khai công việc tại địa phương.

Các xã, phường đang tập trung thống kê, rà soát hiện trạng sử dụng đất, xây dựng phương án GPMB, xác định vị trí các khu tái định cư phù hợp, đảm bảo điều kiện sinh hoạt và sản xuất cho người dân sau khi bị thu hồi đất.

Đặc biệt, công tác tuyên truyền được thực hiện sâu sát, nhằm nâng cao nhận thức, tạo sự đồng thuận để người dân tự giác bàn giao mặt bằng, hạn chế áp dụng biện pháp cưỡng chế hành chính.

Hạ tầng giao thông khu tái định cư, phường Đồng Văn, cơ bản hoàn thành.

Ghi nhận của PV chiều 10/10, tại phường Đồng Văn, tuyến đường sắt tốc độ cao đi qua địa bàn có chiều dài 4,8km, chiều rộng hành lang dự kiến 52m, diện tích phải thu hồi hơn 25ha.

Ông Đặng Văn Hồng, Chủ tịch UBND phường cho biết, ngay sau khi nhận được chỉ đạo của tỉnh, địa phương đã thành lập Ban chỉ đạo GPMB, tổ chức rà soát, phân loại hiện trạng sử dụng đất và xây dựng kế hoạch chi tiết để triển khai.

Đặc biệt, khu tái định cư diện tích gần 1,2ha do UBND phường làm chủ đầu tư đã khởi công từ tháng 8.

Khu này được thiết kế hạ tầng giao thông, cấp thoát nước, điện sinh hoạt đầy đủ, đảm bảo phục vụ tái định cư cho 30 hộ dân bị ảnh hưởng bởi dự án.

Tuy nhiên, theo ông Hồng, khó khăn lớn nhất trong GPMB hiện nay là việc di dời nghĩa trang nhân dân tổ dân phố Vũ Xá, diện tích 0,63ha với khoảng 1.300 ngôi mộ.

"Theo điều chỉnh quy hoạch chung đến năm 2050 thì chưa bố trí vị trí đất để di dời nghĩa trang tổ dân phố Vũ Xá, UBND phường đã có văn bản đề nghị UBND tỉnh quan tâm, bố trí ngân sách và quỹ đất để thực hiện đầu tư xây dựng nghĩa trang mới, đảm bảo cho việc di dời và GPMB đúng tiến độ", ông Hồng chia sẻ.

Một trong những người dân chịu ảnh hưởng trực tiếp từ dự án, ông Nguyễn Đình Nam (tổ dân phố Vũ Xá, phường Đồng Văn) cho biết: "Gia đình chúng tôi luôn ủng hộ chủ trương của Nhà nước, nhất là dự án đường sắt tốc độ cao chạy qua địa phương. Đây là công trình lớn, khi hoàn thành sẽ thuận tiện cho người dân phát triển kinh tế - xã hội".

Tuy nhiên, ông cũng chia sẻ nỗi lo của gia đình: "Nhà tôi có khu mộ người thân trong nghĩa trang, việc di dời không dễ, vì động đến mồ mả là chuyện hệ trọng. Nhưng vì lợi ích chung, tôi đã vận động gia đình thống nhất chủ trương di dời khi địa phương bố trí được mặt bằng".

Cùng với Đồng Văn, phường Tiên Sơn cũng là địa bàn có khối lượng GPMB lớn với khoảng 5,7km chiều dài tuyến đi qua, cần thu hồi khoảng 28ha đất các loại và di dời hơn 300 ngôi mộ.

UBND phường đã thành lập các tổ công tác, xuống trực tiếp từng khu dân cư, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của người dân và tổ chức tuyên truyền về vai trò, ý nghĩa của dự án.

Theo lãnh đạo phường Tiên Sơn, phần lớn các hộ đều hiểu rõ tầm quan trọng của dự án và bày tỏ sự đồng thuận, sẵn sàng chấp hành khi Nhà nước ban hành chính sách hỗ trợ, bồi thường thỏa đáng.

Một góc khu tái định cư phường Đồng Văn, tỉnh Ninh Bình.

Chủ động gỡ vướng từ cơ sở

Sáng 11/10, trao đổi với PV Báo Xây dựng, ông Nguyễn Cao Sơn, Phó chủ tịch UBND tỉnh cho biết: "Chúng tôi xác định công tác GPMB là khâu đột phá và tiên quyết trong triển khai dự án. UBND tỉnh đã chỉ đạo địa phương phải chủ động, không chờ đợi, tăng cường phối hợp giữa các sở, ban, ngành liên quan để tháo gỡ vướng mắc từ cơ sở".

Hiện nay, các xã, phường có dự án đi qua đang tích cực kiểm đếm sơ bộ đất nông nghiệp, đất ở và các loại đất khác bị ảnh hưởng.

Toàn tỉnh đã xác định 42 khu tái định cư, các địa phương đang đẩy nhanh tiến độ thực hiện thủ tục pháp lý, bố trí cho các hộ đủ điều kiện tái định cư và kiểm đếm các công trình phải di dời, hoàn trả.

Nhờ sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền cơ sở, tiến độ triển khai các hạng mục này đã đạt từ 80 - 90%.

Nổi bật là khu tái định cư tại phường Đồng Văn, được khởi công ngày 19/8 và đang thi công xây dựng đúng tiến độ.

Đáng chú ý, công tác tái định cư phần mộ của người đã mất được các địa phương đặc biệt quan tâm.

Theo phương án ban đầu, các xã, phường sẽ mở rộng các khu nghĩa trang hiện có để tiếp nhận phần mộ bị ảnh hưởng bởi dự án.

Tại nghĩa trang cổ Đồng Văn, địa phương đề xuất mở rộng diện tích đất liền kề để phục vụ di dời, cải táng. Hiện chờ chỉ đạo của các cấp có thẩm quyền để triển khai bước tiếp theo.

Theo Phó chủ tịch tỉnh Ninh Bình, tỉnh Ninh Bình đang triển khai nhiều giải pháp về hạ tầng kỹ thuật để đồng bộ với tiến độ của dự án.

Địa phương ưu tiên nguồn lực xây dựng các tuyến đường kết nối đường sắt tốc độ cao với cao tốc Bắc - Nam phía Đông, các tuyến quốc lộ và tỉnh lộ, nhằm kết nối thông suốt, thuận tiện cho người dân và doanh nghiệp.

Một trong những định hướng chiến lược của tỉnh là triển khai mô hình phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng (TOD) quanh các nhà ga.

Các khu vực có nhà ga sẽ được quy hoạch đồng bộ, có hạ tầng giao thông hiện đại, kết nối đa dạng các loại hình vận tải, tạo động lực thúc đẩy đô thị hóa và phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương, vì vậy công tác giải phóng mặt bằng "phải đi trước một bước".

Tiến Anh

Nguyên Anh