Ninh Bình bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa trong xây dựng nông thôn mới

Trong quá trình thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, các địa phương trên địa bàn tỉnh Ninh Bình luôn quan tâm bố trí nguồn lực, triển khai nhiều giải pháp đẩy mạnh việc thực hiện các tiêu chí về văn hóa. Qua đó, thúc đẩy việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa, góp phần nâng cao đời sống tinh thần cho nhân dân.

Đình làng Cao Đà, xã Nhân Hà, tỉnh Ninh Bình.

Tổ dân phố Tây, phường Tây Hoa Lư nằm sát Di tích đặc biệt Cố đô Hoa Lư, người dân nơi đây không chỉ thực hiện tốt nếp sống văn hóa mà còn tích cực bảo vệ cảnh quan môi trường. Nhiều gia đình đã gìn giữ, bảo tồn những nếp nhà cổ có tuổi đời hàng trăm năm và coi đó là niềm tự hào của người dân Cố đô.

Ông Nguyễn Bách Bốn, Tổ dân phố Tây chia sẻ: "Chúng tôi bảo ban nhau hiến đất làm đường, giữ vệ sinh đường xá trong xóm ngoài làng, trồng hoa, cây cảnh làm cho tinh thần, sức sống con người mỗi ngày một nâng cao".

Với xã Gia Viễn được thành lập trên cơ sở sáp nhập xã Gia Hòa và thị trấn Thịnh Vượng, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ xã lần thứ nhất nhiệm kỳ 2025 - 2030 đã xác định mục tiêu đến năm 2030 đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu về văn hóa và du lịch. Thay vì chỉ tập trung phát triển hạ tầng, Gia Viễn chọn hướng đi khác biệt là đặt văn hóa làm trọng tâm, coi bảo tồn và phát huy giá trị truyền thống là nhiệm vụ then chốt.

Điều đáng trân trọng là Gia Viễn không xem văn hóa là yếu tố phụ mà là nền tảng cốt lõi để phát triển kinh tế, xây dựng nông thôn mới và nâng cao đời sống của người dân. Đặc biệt, việc gìn giữ những nét đẹp, giá trị văn hóa lịch sử của quê hương được ưu tiên hàng đầu nhằm tri ân quá khứ và truyền lại cho tương lai.

Cũng như Gia Viễn, xã Gia Vân luôn quan tâm bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa của địa phương. Những năm gần đây, cùng với nguồn lực của tỉnh, địa phương huy động sự đóng góp của người dân, của con em xa quê hương để đầu tư xây dựng hệ thống nhà văn hóa thôn xóm phục vụ nhu cầu văn hóa thể thao của người dân.

Đến nay, 100% các nhà văn hóa thôn được xây dựng khang trang với đầy đủ các thiết chế văn hóa, có sân tập thể thao với nhiều trang thiết bị thu hút nhân dân trong xã tham gia.

Tại Yên Từ, xác định văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, là động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, xã luôn chú trọng nâng cao đời sống văn hóa của người dân, coi đây là một trong những tiêu chí quan trọng trong quá trình xây dựng nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu.

Hằng năm, cấp ủy chi bộ các thôn, xóm phối hợp với Ban Công tác Mặt trận thường xuyên phát động các phong trào thi đua yêu nước như: “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”, “Xây dựng gia đình văn hóa, thôn xóm văn hóa”. Nhờ đó, tỷ lệ hộ đạt danh hiệu “Gia đình văn hóa” luôn trên 90%; 100% thôn, xóm có nhà văn hóa khang trang, trang bị hệ thống âm thanh, dụng cụ thể thao phục vụ nhu cầu sinh hoạt, vui chơi, giải trí của người dân.

Đặc biệt, cuối năm 2024, Lễ hội Báo Bản làng Nộn Khê của xã Yên Từ được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia, khẳng định những nỗ lực không ngừng của địa phương trong gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống.

Xây dựng đời sống văn hóa gắn với gìn giữ nét đẹp quê hương ở Ninh Bình đang cho thấy mô hình phát triển nông thôn mới đầy ý nghĩa, nơi giá trị truyền thống hòa quyện với những đổi thay của cuộc sống hiện đại. Sự phát triển đồng bộ giữa kinh tế và đời sống tinh thần chính là chìa khóa tạo nên những miền quê đáng sống, ngày càng văn minh, giàu bản sắc.