Niềm tin tiêu dùng của người Mỹ sụt mạnh giữa bối cảnh chính phủ đóng cửa kéo dài

Theo báo cáo công bố ngày 7/11 của Đại học Michigan, chỉ số niềm tin tiêu dùng tháng 11 chỉ đạt 50,3 điểm, giảm từ 53,6 điểm của tháng trước và là mức thấp nhất kể từ tháng 6/2022. Con số này cho thấy sự suy giảm 6,2% so với tháng 10 và giảm gần 30% so với cùng kỳ năm ngoái.

Joanne Hsu - Giám đốc Khảo sát Người tiêu dùng của Đại học Michigan, cho biết: “Việc chính phủ ngừng hoạt động kéo dài đã khiến người dân lo ngại sâu sắc về triển vọng kinh tế, đặc biệt là những tác động dây chuyền đến đời sống và việc làm”.

Các chuyên gia kinh tế được khảo sát bởi FactSet trước đó dự báo niềm tin tiêu dùng sẽ tăng nhẹ, tuy nhiên kết quả thực tế lại cho thấy tâm lý bi quan lan rộng hơn dự kiến. Chris Rupkey - Kinh tế trưởng của FwdBonds, nhận định: “Chỉ số niềm tin tiêu dùng đang gửi đi tín hiệu rằng nền kinh tế Mỹ có thể sắp bước vào giai đoạn giảm tốc”.

Người dân mua sắm tại siêu thị ở Millbrae, Mỹ. Ảnh: THX/TTXVN

Theo khảo sát, tâm lý tiêu dùng suy giảm ở hầu hết các nhóm tuổi, thu nhập và khuynh hướng chính trị, nhưng sự khác biệt giữa các tầng lớp ngày càng rõ rệt, thể hiện mô hình phục hồi kinh tế hình chữ K. Nhóm thu nhập cao và có đầu tư trên thị trường chứng khoán vẫn duy trì tâm lý lạc quan nhờ thị trường Wall Street liên tục lập kỷ lục mới, trong khi nhóm thu nhập thấp lại chịu ảnh hưởng nặng nề do thu nhập giảm và chi phí sinh hoạt tăng.

Thomas Simmons - Kinh tế trưởng tại Jefferies, nhận định: “Nhóm đầu tư vào chứng khoán giữ vai trò then chốt trong tiêu dùng. Việc họ duy trì sự lạc quan là yếu tố quan trọng giúp nền kinh tế Mỹ duy trì khả năng phục hồi”.

Trong khi đó, việc chính phủ đóng cửa khiến nhiều chính sách hỗ trợ xã hội bị gián đoạn. Hàng triệu hộ gia đình thu nhập thấp không thể tiếp cận tem phiếu thực phẩm và trợ cấp sinh hoạt, trong khi hàng trăm nghìn nhân viên liên bang phải nghỉ việc tạm thời hoặc làm việc không lương. Ngành hàng không và du lịch cũng chịu thiệt hại do tình trạng hủy và hoãn chuyến bay lan rộng tại nhiều sân bay lớn.

Theo Văn phòng Ngân sách Quốc hội Mỹ (CBO), việc chính phủ đóng cửa có thể khiến GDP quý IV/2025 giảm 1 - 2%. Dù phần lớn mức sụt giảm này có thể được bù đắp trong các quý sau, CBO ước tính khoảng 7 - 14 tỷ USD thiệt hại kinh tế sẽ mất vĩnh viễn, phản ánh tác động thực tế lên sản xuất, việc làm và tiêu dùng.

Giới phân tích cho rằng, nếu tình trạng bất ổn tài chính kéo dài, niềm tin tiêu dùng yếu đi sẽ trở thành rào cản lớn đối với tăng trưởng của nền kinh tế Mỹ trong thời gian tới, đặc biệt khi chi tiêu cá nhân vẫn là động lực chính đóng góp hơn 2/3 GDP quốc gia.

Nguyễn Tùng