Những vấn đề còn bỏ ngỏ trong kế hoạch hòa bình của Mỹ và Ukraine

Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio (phải) phát biểu với báo giới tại Geneva, Thụy Sĩ, ngày 23/11/2025. Ảnh: THX/TTXVN

Theo hãng tin Reuters (Anh), trong tuyên bố chung sau các cuộc đàm phán tại Geneva, đại diện hai bên nhận định các cuộc trao đổi đã diễn ra “rất hiệu quả” và sẽ tiếp tục trong những ngày tới. Tuy nhiên, cả hai bên chưa công bố chi tiết về các vấn đề then chốt, trong đó có cơ chế đảm bảo an ninh cho Kiev.

Vấn đề an ninh của Ukraine

Hãng thông tấn TASS dẫn thông cáo của Nhà Trắng tại cuộc họp ở Thụy Sĩ cho biết phái đoàn Ukraine xác nhận phiên bản mới của kế hoạch bao gồm các đảm bảo an ninh được tăng cường và phù hợp với lợi ích quốc gia của họ.

“Phái đoàn Ukraine khẳng định rằng tất cả các mối quan tâm chính của họ - đảm bảo an ninh, phát triển kinh tế dài hạn, bảo vệ cơ sở hạ tầng, tự do hàng hải và chủ quyền chính trị - đã được giải quyết thấu đáo trong cuộc họp”, bản thông cáo của Nhà Trắng cho hay.

Hiện phía Ukraine chưa đưa ra tuyên bố riêng và chưa bình luận thêm.

Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio, người dẫn đầu các cuộc đàm phán, cho biết vẫn còn một số vấn đề cần thảo luận, đặc biệt liên quan đến vai trò của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). Tuy nhiên, nhóm đàm phán đã thu hẹp được những nội dung còn tồn đọng trong kế hoạch hòa bình 28 điểm do Chính quyền Tổng thống Trump đề xuất. Ông Rubio nhận định: “Hôm nay, chúng tôi đã đạt được tiến triển đáng kể”.

Trước đó, Tổng thống Trump từng chỉ trích Ukraine không biết ơn những nỗ lực hỗ trợ của Mỹ, khiến các quan chức Ukraine phải trực tiếp gửi lời cảm ơn tới Tổng thống Mỹ.

Các quan chức châu Âu cũng tham gia cùng phái đoàn Mỹ và Ukraine trong cuộc đàm phán cuối tuần qua, đề xuất phiên bản sửa đổi kế hoạch với những điểm quan trọng như: không hạn chế lực lượng vũ trang Ukraine, và các cuộc thảo luận về lãnh thổ nên dựa trên tình hình thực tế tại tiền tuyến thay vì các ranh giới cố định. Kế hoạch châu Âu cũng đề xuất quân đội Ukraine được duy trì ở quy mô lớn hơn so với đề xuất ban đầu của Mỹ.

Phái đoàn Mỹ và Ukraine trong cuộc đàm phán tại Geneva, Thụy Sĩ ngày 23/11/2025. Ảnh: REUTERS/TTXVN

Kế hoạch trước đây do Mỹ đề xuất từng yêu cầu Ukraine nhượng lãnh thổ, chấp nhận hạn chế quân sự và từ bỏ tham vọng gia nhập NATO, điều này từng vấp phải phản ứng mạnh mẽ từ phía các binh sĩ và lãnh đạo Ukraine. Tuy nhiên, ông Trump khẳng định đây chưa phải là đề xuất cuối cùng.

Ông Rubio cho biết Mỹ vẫn cần thời gian để giải quyết các vấn đề còn tồn đọng và hy vọng một thỏa thuận có thể đạt được vào ngày 27/11, nhưng không loại trừ khả năng kéo dài hơn. Hai nguồn tin thân cận tiết lộ Tổng thống Zelensky có thể tới Mỹ trong tuần này để thảo luận trực tiếp với ông Trump về những nội dung nhạy cảm, đặc biệt liên quan tới vấn đề lãnh thổ, song thời điểm cụ thể chưa được xác định.

Bối cảnh lịch sử của kế hoạch

Các cuộc đàm phán diễn ra trong bối cảnh căng thẳng, ngay sau khi ông Trump đăng bài trên mạng xã hội Truth Social, nhấn mạnh rằng lãnh đạo Ukraine “chưa bày tỏ đủ sự cảm ơn” và cho rằng châu Âu vẫn tiếp tục nhập khẩu dầu từ Nga. Ông Rubio nhận định đây là những cuộc đàm phán hiệu quả nhất giữa Mỹ và Ukraine kể từ khi ông Trump trở lại nắm quyền, đồng thời khẳng định khuôn khổ sẽ được điều chỉnh để tạo ra giải pháp có thể chấp nhận được với cả hai bên.

Ông Andriy Yermak, trưởng phái đoàn Ukrainevà Tổng thống Zelensky đã bày tỏ lời cảm ơn đối với Tổng thống Trump về cam kết với Kiev.

Kể từ khi kế hoạch được công bố, đã xuất hiện một số nhầm lẫn về việc ai tham gia soạn thảo, trong khi các đồng minh châu Âu khẳng định họ chưa được tham vấn. Một số nghị sĩ Mỹ từng nhận định kế hoạch “về cơ bản phản ánh mong muốn của Nga” và không phản ánh quan điểm chính thức của chính quyền Mỹ.

Thách thức với Ukraine

Dự thảo kế hoạch được đưa ra trong bối cảnh Ukraine đang đối mặt với nhiều thách thức ở tiền tuyến. Trong khi đó, Nga đã đạt được tiến triển tại một số mặt trận, dù chậm. Trung tâm vận tải Pokrovsk một phần đã bị lực lượng Nga kiểm soát, trong khi các cuộc tấn công nhằm vào cơ sở năng lượng khiến hàng triệu người dân mất điện, nước và hệ thống sưởi trong nhiều giờ mỗi ngày.

Tổng thống Zelensky cũng đang chịu áp lực trong nước sau một vụ bê bối tham nhũng lớn. Trong khi đó, Ukraine đã phần nào phục hồi nhờ Mỹ siết chặt các lệnh trừng phạt ngành dầu mỏ Nga và các cuộc tấn công nhằm vào nguồn tài chính chiến tranh của Moskva.

Tuy nhiên, dự thảo kế hoạch hòa bình vẫn được đánh giá có thể tạo lợi thế ngoại giao cho Nga, trong bối cảnh Ukraine phụ thuộc lớn vào hỗ trợ tình báo và vũ khí từ Mỹ để tiếp tục ứng phó với Nga.

Hải Vân/Báo Tin tức và Dân tộc