Những thách thức đang chờ đợi tân Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae-myung

Ông Lee Jae-myung sau khi đắc cử vị trí ứng viên tổng thống của đảng Dân chủ, tại thành phố Goyang, phía Bắc Seoul, ngày 27/4/2025. Ảnh: YONHAP/TTXVN

Theo hãng tin CNA, cuộc đời ông Lee là một hành trình vươn lên nghịch cảnh - từng là công nhân trong nhà máy thời niên thiếu, sau đó trở thành luật sư nhân quyền và bước chân vào chính trường. Ông đã giành chiến thắng áp đảo với 49,4% số phiếu bầu, bỏ xa đối thủ bảo thủ Kim Moon-soo hơn 8 điểm phần trăm. Tỷ lệ cử tri tham gia bỏ phiếu lên tới 79,4% – con số cao nhất kể từ năm 1997.

Chiến thắng này được xem là minh chứng rõ ràng cho sự bất mãn lan rộng trong xã hội Hàn Quốc đối với chính quyền tiền nhiệm, đặc biệt sau quyết định gây tranh cãi về thiết quân luật và cách xử lý khủng hoảng thiếu thuyết phục. Đồng thời, đây cũng là màn trở lại ngoạn mục của ông Lee – người từng suýt giành chiến thắng trong cuộc bầu cử năm 2022 với cách biệt sít sao chỉ 0,7 điểm phần trăm.

Trong bài phát biểu mừng chiến thắng, ông Lee kêu gọi đoàn kết dân tộc, tái thiết nền dân chủ và cam kết trở thành “Tổng thống của tất cả người dân Hàn Quốc”, với trọng tâm là cải thiện đời sống của người dân. Thông điệp này được kỳ vọng sẽ xoa dịu những chia rẽ chính trị ngày càng sâu sắc và khôi phục niềm tin vào hệ thống chính quyền đang bị đánh giá làhoạt động kém hiệu quả.

Thách thức kinh tế - xã hội: Những “bài toán” không dễ giải

Ngay khi nhậm chức, ông Lee đã phải đối mặt với một nền kinh tế trì trệ rõ rệt. Ngân hàng Trung ương Hàn Quốc mới đây đã hạ dự báo tăng trưởng cho năm 2025 từ 1,5% xuống còn 0,8%. Trong khi đó, lạm phát vẫn duy trì trên mức 2%, khiến tăng trưởng thực tế gần như ở mức âm. Giá nhà tại Seoul tiếp tục tăng chóng mặt, vượt xa khả năng chi trả của phần lớn người dân.

Để kích thích nền kinh tế, ông Lee đề xuất một gói kích cầu trị giá 35.000 tỷ won (khoảng 25 tỷ USD). Tuy nhiên, theo các chuyên gia, đây chỉ là giải pháp ngắn hạn.

Ông Ryu Yongwook – Phó Giáo sư tại Trường Chính sách công Lý Quang Diệu (Đại học Quốc gia Singapore) – cho rằng Tổng thống Lee cần tiến hành các cải cách sâu rộng, bao gồm nâng cao năng suất lao động, ứng phó với tình trạng già hóa dân số, cải tổ hệ thống y tế và hưu trí, kiểm soát thị trường bất động sản, đồng thời đào tạo lực lượng lao động thích ứng với các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo. Ông nhận định rằng Hàn Quốc đang đứng trước cơ hội để “viết lại” bản hợp đồng xã hội – kiến tạo một mô hình phát triển công bằng và bền vững hơn.

Tân Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae-myung chào người dân khi rời nhà riêng ở Incheon để tới lễ nhậm chức ngày 4/6/2025. Ảnh: Yonhap/TTXVN

Tuy nhiên, những cải cách lớn này thường bị trì hoãn do lo ngại gây tranh cãi và mất lòng cử tri. Theo chuyên gia Ryu, tân Tổng thống cần thể hiện bản lĩnh chính trị để không chỉ vực dậy nền kinh tế, mà còn ngăn chặn những rạn nứt xã hội ngày càng sâu sắc.

Thế trận đối ngoại: Cân bằng mong manh giữa các cường quốc

Trên mặt trận ngoại giao, Tổng thống Lee cũng sẽ gặp một số thách thức lớn.

Về Triều Tiên, ông Lee theo đuổi chính sách đối thoại và hợp tác, nhưng không bỏ qua yếu tố răn đe quân sự. Việc ba nhân vật từng tham gia các cuộc gặp thượng đỉnh tại Singapore và Hà Nội gồm ông Lee, Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un đều đang nắm giữ quyền lực làm dấy lên hy vọng về khả năng nối lại các nỗ lực ngoại giao. Dẫu vậy, chuyên gia Ryu cảnh báo bối cảnh hiện nay đã thay đổi đáng kể.

Trong cuộc cạnh tranh địa chính trị giữa Mỹ và Trung Quốc, ông Lee cam kết tiếp tục duy trì liên minh chiến lược với Washington, đồng thời củng cố mối quan hệ ba bên Mỹ – Nhật – Hàn. Tuy nhiên, ông nhiều lần khẳng định rằng Hàn Quốc không nên bị cuốn vào các cuộc xung đột giữa hai siêu cường. Ông gọi đó là đường lối ngoại giao “thực dụng”, đặt lợi ích quốc gia lên hàng đầu.

Quốc kỳ Mỹ, Nhật Bản và Hàn Quốc (từ trái sang): Ảnh: ABS-CBN/TTXVN

Tuy nhiên, theo chuyên gia Ryu, cách tiếp cận này đòi hỏi sự khéo léo cao độ. Nếu không đủ tinh tế, Hàn Quốc có thể vô tình làm suy yếu mối quan hệ với Mỹ.

Nền dân chủ Hàn Quốc đứng trước bước ngoặt củng cố hay rạn nứt?

Tân Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung (thứ 3, trái) cùng các nhân sự nội các mới được đề cử. Ảnh: Yonhap/TTXVN

Chiến thắng của ông Lee đồng nghĩa với việc đảng Dân chủ giờ đây kiểm soát cả hai nhánh hành pháp và lập pháp. Với quyền bổ nhiệm ba thẩm phán của Tòa án Hiến pháp và khả năng mở rộng quy mô Tòa án Tối cao, tân Tổng thống có thể tạo ra sự dịch chuyển đáng kể trong cán cân quyền lực trong lĩnh vực tư pháp.

Giới bảo thủ lo ngại rằng ông Lee có thể tận dụng ảnh hưởng này để né tránh các cuộc điều tra hình sự đang diễn ra liên quan đến cáo buộc nhận hối lộ và tham nhũng. Họ cảnh báo rằng điều này có thể làm xói mòn các giá trị dân chủ và nguyên tắc thượng tôn pháp luật.

Ở chiều ngược lại, phe tiến bộ phản bác gay gắt và cho rằng đảng đối lập – đảng Quyền lực Nhân dân – nên bị giải thể vì từng hậu thuẫn sắc lệnh thiết quân luật gây tranh cãi của cựu Tổng thống Yoon Suk-yeol. Sự đối đầu không khoan nhượng giữa hai phe khiến nhiều người lo ngại về một nền chính trị tiếp tục sa lầy trong tranh chấp và chia rẽ.

Theo chuyên gia Ryu, năng lực lãnh đạo và bản lĩnh chính trị của Tổng thống Lee sẽ được đo lường qua cách ông lèo lái đất nước vượt qua giai đoạn bất ổn này. Người dân kỳ vọng ông sẽ đặt lợi ích quốc gia lên trên lợi ích cá nhân hay phe phái, thúc đẩy một nền dân chủ vận hành hiệu quả với sự kiểm soát và cân bằng quyền lực minh bạch giữa các nhánh chính quyền.

Tổng thống Lee đã bước vào nhiệm kỳ của mình trong bối cảnh đầy biến động. Những thử thách trước mắt – cả trong và ngoài nước – sẽ là phép thử khắt khe đối với tầm nhìn và khả năng lãnh đạo của ông. Liệu ông có thể tận dụng được niềm tin mà cử tri vừa trao gửi để đưa Hàn Quốc tiến lên? Câu trả lời sẽ định hình tương lai chính trị và xã hội của quốc gia này trong những năm tới.

Hải Vân/Báo Tin tức và Dân tộc