Những thách thức chờ đón tân Tổng thống Hàn Quốc

Tân Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae-myung - Ảnh: Bloomberg

Ứng viên Đảng Dân chủ Hàn Quốc Lee Jae-myung vừa được bầu làm tổng thống mới của Hàn Quốc, thay cho ông Yoon Suk Yeol - người bị phế truất vì lệnh thiết quân luật chóng vánh vào tháng 12 năm ngoái.

BƯỚC NGOẶT CHÍNH TRỊ

Theo kết quả bỏ phiếu do Ủy ban Bầu cử Quốc gia Hàn Quốc (NEC) công bố, ông Lee, từng là một nhà hoạt động cánh tả, giành được 49,4% phiếu bầu, trong khi ứng viên Đảng Quyền lực Nhân dân Kim Moon-soo giành được 41,2%. Ông Lee được tuyên bố là tổng thống thứ 21 của Hàn Quốc và bắt đầu nhiệm kỳ vào lúc 6h21 sáng ngày 4/6 theo giờ Seoul.

Chiến thắng của ông Lee được dự báo sẽ đánh dấu bước ngoặt cho Hàn Quốc sau 6 tháng hỗn loạn vì lệnh thiết quân luật của người tiền nhiệm Yoon và chấm dứt cuộc khủng hoảng chính trị tồi tệ nhất tại nước này trong nhiều thập kỷ. Tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu bầu tổng thống ngày hôm qua tại Hàn Quốc đạt mức 79,4%, cao nhất trong 28 năm trở lại đây - theo dữ liệu từ NEC.

“Tôi sẽ không bao giờ quên nhiệm vụ mà nhân dân kỳ vọng ở tôi và giao phó cho tôi. Tôi sẽ hoàn thành nhiệm vụ một cách quyết đoán và đáng tin cậy, không một giây phút nào đi chệch hướng”, ông Lee phát biểu vào khoảng 1:15 sáng ngày 4/6 gần tòa nhà Quốc hội Hàn Quốc tại Seoul.

Tân Tổng thống cũng nhấn mạnh nhiệm vụ đầu tiên của mình là tránh lặp lại bất kỳ lệnh thiết quân luật nào và nhiệm vụ thứ hai là phục hồi nền kinh tế. Ông khẳng định sẽ bảo vệ chủ quyền của người dân Hàn Quốc tại một quốc gia dân chủ - “nơi chúng ta cùng chung sống với sự công nhận và hợp tác lẫn nhau, thay vì thù hận và đối đầu”.

“Tân Tổng thống sẽ nỗ lực hết mình để phục hồi nhu cầu của nền kinh tế Hàn Quốc, thông qua một loạt biện pháp mạnh mẽ”, ông Lee Kyoung-Min, chiến lược gia thị trường tại công ty Daishin Securities, dự báo trong một báo cáo ngày 4/6. “Sự phục hồi của nền kinh tế toàn cầu bên ngoài nước Mỹ, kết hợp với chính sách công nghiệp trong nước, dự kiến sẽ giúp Hàn Quốc duy trì động lực xuất khẩu mạnh mẽ”.

Vị chiến lược gia dự báo chỉ số KOSPI của chứng khoán Hàn Quốc sẽ tăng vượt mức 2.800 điểm trong quý 3 và “bắt đáy” sẽ vẫn là một chiến lược hợp lý ở thời điểm này. KOSPI đóng cửa phiên ngày 2/6 ở mức 2.698,97 điểm. Mở cửa phiên giao dịch ngày 4/6, chỉ số này tăng vọt hơn 2%.

THÁCH THỨC KINH TẾ VÀ BÀI TOÁN ĐÀM PHÁN THƯƠNG MẠI VỚI MỸ

Tuy nhiên, tân Tổng thống Hàn Quốc đối mặt nhiều thách thức lớn, bao gồm việc khôi phục đoàn kết trong nước sau 3 năm chia rẽ sâu sắc dưới sự lãnh đạo của phe bảo thủ. Bên cạnh đó là nhiệm vụ vực dậy nền kinh tế đang trên đà đi xuống và đối mặt nhiều thách thức bên ngoài, đặc biệt là chính sách thuế quan của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Trong chiến dịch tranh cử, ông Lee cho biết nếu đắc cử, ông sẽ tiếp tục xây dựng mối quan hệ ba bên với Mỹ và Nhật Bản. Tuy nhiên, tân Tổng thống muốn duy trì cách tiếp cận cân bằng trong việc xử lý các vấn đề với Mỹ và Trung Quốc, cũng đối thoại với Triều Tiên.

“Chúng ta sẽ ổn định tình hình trên Bán đảo Triều Tiên càng nhanh càng tốt để giảm thiểu ‘Rủi ro Triều Tiên’ và cố gắng hết sức để đảm bảo rằng sinh kế của người dân không bị ảnh hưởng bởi các vấn đề an ninh trên bán đảo Triều Tiên”, ông Lee nhấn mạnh.

Nói về chiến lược đàm phán thương mại, ông cho rằng các nhà hoạch định chính sách không nên vội vàng ký thỏa thuận với Mỹ. Tuy nhiên, xuất khẩu đóng góp khoảng 40% GDP của Hàn Quốc, do đó, các chính sách bảo hộ của tân Tổng thống được dự báo sẽ được điều chỉnh theo hướng nhẹ nhàng hơn để giành được sự nhượng bộ từ Washingston.

Dù là một đồng minh thân cận của Mỹ, Hàn Quốc vẫn chịu mức thuế đối ứng 25% khi xuất khẩu hàng hóa vào Mỹ và nằm trong nhóm bị đánh thuế cao nhất. Hiện mức thuế này đang được tạm hoãn để thảo thuận. Bên cạnh đó, các mức thuế quan riêng theo ngành của chính quyền ông Trump, được dự báo sẽ tác động lớn tới các ngành xuất khẩu chủ chốt của Hàn Quốc, bao gồm bán dẫn, ô tô, nhôm và thép.

Theo thông tin từ truyền thông Hàn Quốc, cuộc điện đàm đầu tiên của ông Lee với nhà lãnh đạo nước ngoài sẽ là với ông Trump. Đây có thể là một dấu hiệu cho thấy ông sẵn sàng đặt thực tế lên trên lý thuyết chính trị vì lợi ích quốc gia.

Những người ủng hộ ứng cử viên Đảng Dân chủ Lee Jae-myung tại Seoul ngày 4/6 - Ảnh: Getty Images

“Trên thực tế chúng ta có nhiều quân bài để đàm phán. Vì vậy, đây sẽ là cuộc chơi cho đi và nhận lại. Chúng ta chỉ cần chơi tốt phần của mình”, ông Lee nói trong một cuộc phỏng vấn với đài truyền hình CBS của Hàn Quốc vào đêm bầu cử. “Đây không phải là vì tôi, mà vì tất cả mọi người dân của chúng ta. Vì vậy, tôi sẵn sàng cúi đầu trước ông Trump nếu cần”.

Hàn Quốc, nền kinh tế lớn thứ tư châu Á, có vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Nước này cung cấp cho thế giới mọi thứ từ điện thoại thông minh, ô tô, cho tới tàu thủy và con chip tiên tiến. Xuất khẩu của nước này đã có dấu hiệu giảm xuống trước khi ông Trump công bố các chính sách thuế quan của mình.

Tác động dự báo của thuế quan Mỹ tới nền kinh tế Hàn Quốc là một trong những yếu tố quan trọng nhất khiến Ngân hàng Trung ương hàn Quốc (BOK) liên tục hạ lãi suất thời gian gần đây. Hôm 29/5, cơ quan này quyết định đưa lãi suất về mức thấp nhất kể từ tháng 8/2022. Đây là lần giảm lãi suất thứ tư của BOK trong vòng 6 cuộc họp trở lại đây.

Tuy nhiên, với nhiều cử tri Hàn Quốc, việc cải thiện sinh kế hàng ngày và khả năng tiếp cận nhà ở giá rẻ cùng công việc ổn định của người dân quan trọng hơn việc bảo vệ lĩnh vực xuất khẩu.

Khi tranh cử, ông Lee cam kết sẽ huy động 35 nghìn tỷ won, tương đương 25,4 tỷ USD, để triển khai một chương trình kích thích kinh tế hỗ trợ các hộ gia đình và doanh nghiệp. Ông cũng khẳng định sẽ cố gắng tăng nguồn cung nhà ở và đưa ra nhiều chính sách bảo vệ người lao động mạnh mẽ hơn, đồng thời hạn chế quyền lực của các tập đoàn gia đình Hàn Quốc. Ông cũng ủng hộ việc thay đổi cấu trúc quản trị doanh nghiệp - một hành động được ông dự báo sẽ giúp chỉ số KOSPI vượt 5.000 điểm.

Về các chính sách khác, ông Lee cho biết sẽ cải cách hiến pháp để cho phép các tổng thống có hai nhiệm kỳ và đóng cửa các nhà máy điện than tại Hàn Quốc. So với ứng viên đảng bảo thủ Kim, ông Lee có quan điểm ủng hộ mạnh mẽ đối với năng lượng hạt nhân.

Ngọc Trang