Kỳ 1: Một số doanh nghiệp bị điểm danh

Khu vực khai thác và nghiền đá trước khi xuất bán tại mỏ đá Hố Bạc 3 của Công ty Miền Nam Đà Nẵng.

Đầu tiên phải kể đến Công ty TNHH Xây dựng Trường Bản (CTTB) - đơn vị được cấp phép khai thác mỏ đá Trường Bản tại xã Hòa Sơn nay là xã Bà Nà. Theo đó, đơn đề nghị gia hạn ghi ngày 4-9-2020 của CTTB do thiếu giấy tờ chứng minh thực hiện các nghĩa vụ tài chính.

Do trễ hạn 39 ngày so với quy định và Chi cục Thuế khu vực Cẩm Lệ - Hòa Vang không xác nhận CTTB đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính đối với tiền thuê đất, tiền cấp quyền khai thác khoáng sản nhưng sau đó vẫn được các cơ quan chức năng hợp thức hóa hồ sơ để tiếp tục cấp giấy phép gia hạn. Việc làm này, vô tình gây dư luận xấu trong việc gia hạn giấy phép khai thác tại các mỏ khoáng sản trên địa bàn.

Trong hai năm 2023, 2024, có nhiều công ty xác định sản lượng khai thác sai với số lượng khai thác thực tế. Cụ thể, năm 2024 CTTB báo cáo sản lượng khai thác là 333.019m3 đá nhưng qua kiểm tra số lượng khai thác thực tế là 333.997m3, chênh lệch tăng hơn 977m3... Tương tự, Công ty Quang Hưng báo cáo năm 2024 khai thác 36.870m3 đá nguyên khai tại mỏ đá Hóc Già Hạnh (xã Bà Nà, Đà Nẵng) nhưng qua kiểm tra, số lượng khai thác thực tế là 41.534m3 (tăng hơn 4.663m3) và tại mỏ Hố Bạc 3 do Công ty Miền Nam Đà Nẵng khai thác cũng có chênh lệch khá lớn giữa báo cáo và số lượng khai thác thực tế là 5.767m3.

Theo lãnh đạo Thanh tra thành phố Đà Nẵng, việc một số công ty, như: CTTB, Công ty Quang - HT, Công ty Quang Hưng và Công ty miền Nam - Đà Nẵng không gửi các báo cáo thống kê, kiểm kê trữ lượng khoáng sản hằng năm cho cơ quan thuế, lập bản đồ hiện trạng khu vực được phép khai thác của mỏ Trường Bản, Hóc Già Hạnh không thể hiện đầy đủ thông tin về khu vực khai thác như các hạng mục xây dựng cơ bản, bãi chứa khoáng sản, bãi đổ đất đá thải, không có thông tin về trữ lượng của khoáng sản chính, không có thông tin về trữ lượng của khoáng sản đi kèm là không đúng quy định. Ngoài ra, các CTTB, Công ty Quang Hưng và Công ty miền Nam - Đà Nẵng xác định sản lượng khai thác không đúng thực tế, kê khai thiếu nên phải nộp bổ sung số tiền hơn 270 triệu đồng thuế tài nguyên, phí bảo vệ môi trường…

Theo tìm hiểu của chúng tôi, trong quá trình khai thác, vận chuyển khoáng sản của một số công ty trên địa bàn đã gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến đời sống người dân trong khu vực. Ông P.T, trú thôn Thạch Nham Tây, xã Bà Nà, cho biết: Từ lâu, người dân sống dọc 2 bên tuyến đường vào mỏ đá Hòa Nhơn đã chịu đủ các loại khổ, từ tiếng ồn đến khói bụi và tai nạn giao thông. Việc cùng một lúc, có nhiều loại phương tiện có trọng tải lớn tham gia lưu thông đã gây ô nhiễm tiếng ồn, bụi bặm.

Đặc biệt, trong 2 ngày thứ bảy và chủ nhật, các loại phương tiện vận chuyển khoáng sản từ mỏ Hố Bạc 3 của Công ty Quang Hưng hoạt động cả ngày lẫn đêm đã ảnh hưởng đến sinh hoạt bình thường của người dân trong khu vực. Tương tự, anh Hạnh - một người dân sống trong khu vực mỏ Hố Bạc 3, cho biết: nhân dân chúng tôi luôn phải sống chung cảnh phun nước thì bùn lầy, không phun thì bụi, rất khó chịu… chỉ mong các cơ quan chức năng có biện pháp khắc phục.

Khu vực khai thác đá tại mỏ đá Trường Bản của Công ty Trường Bản.

Theo lãnh đạo xã Bà Nà, chính quyền biết rõ người dân phải sống trong môi trường bị ô nhiễm song các mỏ khoáng sản trong khu vực hoạt động theo giấy phép được cấp nên với quyền hạn của chính quyền địa phương chỉ dừng lại ở mức đề nghị các chủ mỏ tăng cường các biện pháp khắc phục, như: hạn chế phương tiện vận chuyển trong các khung giờ cao điểm, tăng cường việc tưới nước, rửa bụi trên mặt đường nhằm hạn chế tối đa tình trạng gây ô nhiễm môi trường…

Trao đổi cùng chúng tôi về những sai phạm vừa xảy ra, một số doanh nghiệp cho biết: Đối với tình trạng gây ô nhiễm môi trường cũng như các sai phạm có liên quan trong quá trình khai thác, doanh nghiệp đã và đang tìm mọi cách nhằm hạn chế, để tránh gây phiền hà đến người dân.

M.T